بازسازی برای بازگرداندن ظرفیت اصلی از دست رفته المان‌های سازهایی آسیب دیده و هم چنین برای مقاوم‌سازی ساختمان در برابر نیروهای لرزه‌ایی انجام می‌گردد. در هر کدام یک از موقعیت های ذکر شده و بسیاری دیگر از اینگونه موقعیت‌ها نیاز به ترمیم و مقاوم سازی سازه می‌باشد. در ادامه انواع روش‌های مقاوم‌سازی و ترمیم بتن را به طور عمیق مورد بررسی قرار می‌دهیم.
برخی از روش‌های مقاوم‌سازی به شرح زیر است :
در اینجا به طور خلاصه، به انواع روش‌های کاربردی مقاوم‌سازی و ترمیم بتن اشاره خواهیم نمود. روش مقاوم‌سازی بنا به نوع سازه و یا عنصر مورد نظر و میزان آسیب وارد شده بر آن تعیین می‌شود. برخی از پرکاربردترین روش‌های مقاوم‌سازی و ترمیم بتن، به شرح زیر مطرح می‌شوند :
- ابتدایی‌ترین روشی که می‌توان از آن نام برد، کوتاه کردن دهانه‌ها می‌باشد. در این روش با افزودن عنصر یا المان‌های اضافه (پشتیبان‌ها) برای یک بازه زمانی مشخص اقدام به مقاوم سازی سازه می‌نمایند.
- افزودن مواد کامپوزیتی، روش دیگر از روش‌های مقاوم سازی است. در این روش، از مواد کامپوزیتی تشکیل شده از پلیمرهای تقویت شده با الیاف استفاده می‌شود. این مواد با استفاده از رزین‌هایی مخصوص چون رزین اپوکسی به سطوح خارجی المان‌ها و یا عناصر سازهایی مورد نظر، به منظور تقویت، نصب می‌شوند. در این نوع از روش مقاوم‌سازی، وزن سازه چندان تغییری نکرده و در عین حال، مشخصات مکانیکی آن به شدت بهبود می‌یابد. بدین منظور امروزه، مقاوم‌سازی به روش Frp، به طور گسترده‌ایی به کار برده می‌شود.
- افزودن ورقه‌های فولادی نیز یکی دیگر از این روش‌های مقاوم‌سازی است. در این روش از مقاوم‌سازی، صفحات فولادی به منظور بهبود رفتار المان سازهایی در خمش، کشش و همچنین به منظور افزایش ظرفیت باربری با ابعاد و استراتژی‌های مختلف به وجوه عناصر سازه‌ای با چسب‌های اپوکسی، بولت و یا دیگر اتصالات نصب می‌شود.
- پس کشیدگی خارجی که با استفاده از کابل‌های فولادی اجرا می‌شود، روش دیگری از راهکارهای مقاوم‌سازی محسوب می‌شود. در این روش، کابل‌های فولادی به زیر دال‌ها یا وجوه خارجی عناصر بتنی نصب شده و سپس کشیده می‌شوند. در این فرآیند، المان از نظر مقاومت خمشی، کششی بهبود یافته و علاوه براین، ظرفیت باربری آن نیز تقویت می‌شود.
- افزایش ابعاد مقطع یا عناصر سازهایی، یکی از پرکابردترین روش‌های مقاوم‌سازی ساختمان‌ها محسوب می‌شود. افزایش ابعاد مقطع می‌تواند به افزایش ظرفیت باربری المان‌سازه‌ایی، افزایش مقاومت در برابر کشش، خمش، فشار، پیچش و… کمک کند. در این نوع از روش مقاوم‌سازی،علاوه بر اینکه ابعاد مقطع افزایش می‌یابد و فضای بیشتری را اشغال می‌کند، وزن سازه را هم نیز افزایش می‌دهد. بنابراین، بزرگ‌ترین عیب این روش، افزایش وزن سازه است که می‌تواند در رفتار لرزه‌ایی آن، بسیار تاثیر گذار باشد.
سازه‌های بتنی، از عمر مفید محدودی برخوردار هستند. بدین منظور، پس از گذشت عمر مفید سازه و یا به دلیل عوامل و شرایط نامساعد محیطی، قبل از گذشت عمر مفید، دچار آسیب و فرسودگی خواهند شد. بنابراین، برای ادامه حیات، باید اقداماتی جهت افزایش و بهبود مشخصات فنی سازه، جلوگیری و توقف خوردگی‌ها، ترک‌ها و آسیب‌های قدیمی و جدید و همچنین افزایش ظرفیت باربری سازه صورت پذیرد. اقداماتی نظیر ترمیم هرگونه آسیب در سازه مثل ترمیم شکستگی‌ها، خوردگی‌ها، ترمیم ترک‌ها با استفاده از ملات‌های ترمیم بتن و همچنین تقویت و یا مقاوم سازی اجزای تشکیل‌دهنده سازه با استفاده از راهکارهای مختلفی چون راهکارهای ارائه شده در بالا، می‌تواند عمر مفید آن را به مراتب افزایش دهد.
هر آنچه که باید از تعمیر و مرمت بتن بدانید:
آیا می‌دانید که چگونه از سازه‌های بتنی خود مراقبت نمایید و بیشترین بهره را از آن ببرید؟ آیا نیاز به ترمیم بتن، تعویض و یا تغییر در کاربری سازه دارید؟ جالب است بدانید، بسیاری از سازه‌های بتنی را می‌توان بازسازی نمود و یا کاربری آنها را تغییر داد. سازه‌های قدیمی و آسیب دیده را می‌توان بدون تخریب و از نوسازی و خرج هزینه‌های گزاف، ترمیم و تعمیر نمود و سال‌ها از آن با کاربری مورد هدف بهره برد. عواملی چون قدمت بتن، نوع و کیفیت ساخت آن، روش نگهداری، فرسودگی‌های موجود در سازه، تعمیرات قبلی و اهدافی در جهت افزایش طول عمر سازه برای استفاده در آینده، به منحصر به فرد بودن، سازه می‌افزاید. حضور یک برنامه خوب و توسعه یافته برای انجام فعالیت‌های ترمیم بتن و مقاوم‌سازی سازه در کوتاه مدت و بلند مدت در به حداکثر رساندن عمر مفید سازه بتنی ضروری می‌باشد. یک برنامه‌ریزی اصولی، در ابتدا با ارزیابی‌های بصری آغاز می‌شود. در پروسه ترمیم، تجربه نه تنها به شناسایی مشکلات کلیدی در سازه کمک می‌کند، بلکه به درک علت آسیب‌دیدگی‌هایی چون ترک خوردگی‌ها، پوسته شدنگی‌ها و دیگر خرابی‌های موجود در سازه می‌انجامد. علاوه بر این، تجربه باعث ایجاد آرامش خاطر کارفرما از نظر سرمایه‌گذاری در پروژه می‌شود. برای آشنایی با اصول و روش های ترمیم مطالعه “ترمیم و تعمیر بتن” را پیشنهاد می کنیم. در صورتی که شناخت مشکل به صورت اصولی صورت نپذیرد، ممکن است فرآیند تقویت و یا ترمیم سازه با شکست مواجه شود. حتی گاهی نیاز به انجام مکرر تعمیرات در سازه نیز مشاهده خواهد شد. پس از ارزیابی‌های صورت گرفته، برنامه‌ای مشخص از فرآیند مورد نیاز برای ترمیم و تعمیر سازه تهیه می‌شود. هدف از اینگونه برنامه‌ریزی‌ها، رفع مشکل فعلی و محافظت از اجزای ساختاری سازه در برابر خسارات آینده می‌باشد. بسیار ضروری است که در ترمیم بتن از روش‌ها و مصالح تخصصی در رفع مشکل حادث شده استفاده نمایید. کاربرد اشتباه یک محصول ترمیمی و یا حتی اعمال با روشی ناکارآمد در ترمیم سازه، گاهی نتیجه عکس ایجاد می،نماید. گاهی برای جبران خسارات وارده بر اثر اشتباهات محاسباتی و انتخاب مواد ترمیمی اشتباه در پروسه ترمیم نیاز به انجام تعمیرات پیشرفته خواهد بود. به همین دلیل کارشناسان افزیر با ارائه خدمات و مشاوره در جهت انتخاب محصولات ترمیم بتن در خدمت شما هستند.
چگونه می‌توان از ایجاد تعمیرات پیشرفته و همچنین ایجاد هزینه‌های زیاد در ترمیم و تعمیرات سازه، جلوگیری نمود؟
اقدام مداوم و پیوسته به رفع مشکلاتی نظیر ترک خوردگی، پوسته شدگی، خوردگی، کرمو شدگی و… در ساختار بتن و همچنین مشکلات ایجاد شده در مفاصل بتن، از انجام تعمیرات پیشرفته و ایجاد هزینه در ترمیم بتن جلوگیری می‌نماید. علت اصلی این امر را می‌توان در یک اصل کلی خلاصه نمود، بی‌توجهی به یک مشکل کوچک سبب ایجاد مشکلات و خسارات عظیم می‌شود. بدین منظور، در چنین وضعیتی باید با استفاده از روش‌های بررسی غیر مخرب اقدام به بررسی سطح خسارت وارده بر بتن گردد. سپس با استفاده از اطلاعات کسب شده به سنجش میزان صدمات در سازه پرداخته و در نهایت روش مقاوم‌سازی و حتی زمان مورد نیاز برای اجرای فرآیند ترمیم تعیین شود. با توجه به گسترش همه جانبه‌ی دانش مقاوم‌سازی، ترمیم بتن و معرفی محصولات جدید در این صنعت نیاز به بروزرسانی اطلاعات و جمع‌آوری روش‌های جدید در امر ترمیم و مقاوم‌سازی سازه می‌باشد. شما با انجام مطالعات در جهت بروزرسانی دانش خود در این زمینه، به شناخت بهترین مصالح، روش‌های ترمیم و همچنین بهترین نتیجه در این فرآیند دست خواهید یافت.
پیشنهاد برای مطالعه
مراحل مهم در اجرای فرآیند ترمیم، تعمیرات و یا مقاوم‌سازی سازه :
1 . انتخاب پیمانکار :
در انجام پروژه‌های مقاوم‌سازی و ترمیم بتن، نیاز به حضور پیمانکاران مجرب و ماهر دیده می‌شود. زیرا آماده سازی و نصب صحیح ادوات، کلید اصلی موفقیت در چنین پروژه‌هایی محسوب می‌شود. در صورت امکان، برای انتخاب پیمانکار باید به صلاحیت و تخصص آن در اجرای پروژه‌های ترمیمی و همچنین تجربه وی در این حوزه، توجه نمایید. گاهی انتخاب پیمانکار در پروژه‌های ترمیمی منوط به شرایط مناقصه می‌باشد. در چنین شرایطی، اعلام شروطی نظیر صلاحیت پیمانکار در اجرای طرح‌های ترمیمی و تجارب قبلی آنها و همچنین استفاده از نیروی کار ماهر و متخصص الزامی می‌باشد.
2 . تعمیر و نگهداری سازه :
یکی از امورات حیاتی هر سازهایی، تعمیر و نگهداری از آن می‌باشد. با کسب تجربه در ارزیابی سازه‌های بتنی، می‌توان علل و ریشه فرسودگی و آسیب وارده به سازه را شناخت و سپس مصالح کاربردی و مناسب را انتخاب و طبق یک برنامه مشخص، تعمیر و نگهداری را انجام داد.
3 . تقویت یا مقاوم‌سازی سازه :
در طراحی‌های صورت گرفته برای تغییر کاربری و یا اهداف مربوط به ترمیم و تعمیر فرسودگی‌های شدید، گاهی نیاز به استفاده از روش‌ها و راهکارهای مقاوم‌سازی ساختمان بتنی و یا ترمیم بتن می‌باشد. برای دست‌یابی به این منظور، می‌توان از روش هایی نظیر تقویت ساختار به وسیله فیبر کربن، استفاده از روش‌های پس کششی خارجی و یا افزودن صفحات فولادی در ساختار سازه استفاده نمود. سازه های زیرزمینی در معرض دمای بالا و یا نفوذ رطوبت قرار دارند. برای جلوگیری از آسیب به اینگونه سازه ها می‌توان از مواد ترمیمی پوشش دهنه که برای این منظور طراحی شده‌اند استفاده نمود.
4 . سنجش رفتار قبل و بعد از ترمیم و مقاوم‌سازی سازه :
بعد از فرآیند ترمیم، می‌توان نتایج را با استفاده از آزمایش‌های مربوطه و بررسی‌های بصری حاصله از قبل و بعد از فرآیند مقاوم‌سازی، بررسی نمود. در صورت اجرای دقیق طرح ترمیم بتن و هم چنین طرح مقاوم‌سازی سازه، تفاوت در مشخصات مکانیکی سازه تقویت شده با سازه قبل از تقویت، کاملا قابل لمس است.
نتیجه‌گیری :
روش‌ها و محصولات متنوعی در عرصه تعمیر و ترمیم بتن وجود دارد. اما برای شروع فرآیندهای ترمیمی و تعمیری، ابتدا باید به سوالاتی از قبیل اینکه در حال حاضر در سازه بتنی شما چه می‌گذرد؟ تا کی می‌خواهید سازه خود را حفظ نمایید؟ آیا برای ساختار سازه خود نگران هستید؟ آیا به یک برنامه کوتاه مدت و یا بلند مدت در عرصه‌ی نگهداری از سازه خود نیاز دارید؟ شما می‌توانید برای مشاوره و پاسخ به تمامی سوال‌هایتان در این زمینه، با کارشناسان ما در مجموعه مقاوم‌سازی افزیر تماس حاصل فرمایید. شرکت افزیر با تجربه طولانی مدت خود و همچنین استفاده از روش‌های نوین، قادر است شما را در زمینه‌هایی چون مشاوره، طراحی، اجرا، تامین مصالح مورد نیاز پروژه‌های مقاوم‌سازی و ترمیم و تعمیر سازه‌های بتنی و فولادی، یاری کند.
پیشنهاد برای مطالعه
