چرا و چطور باید بتن را به طور کارآمد ویبره کرد؟

عملیات ویبره بتن

برای تراکم بهتر باید بتن را ویبره کرد زیرا که تراکم بتن عملیاتی است که در آن بتن تازه در قالب فشرده شده و باعث می‌شود تا بتن آرماتورها و سایر اشیا تعبیه شده مانند لوله‌ها را در قالب محاصره کند. مشکلات مختلفی وجود دارد که ممکن است در صورت عدم تراکم صحیح بتن بوجود بیاید؛ مانند لانه زنبوری شدن بتن و همچنین بتن در داخل ساختارش دچار مشکل شود. علاوه بر این، تراکم ضعیف بتن می‌تواند باعث مشکلات نفوذ پذیری و در نتیجه خوردگی آرماتورهای فولادی و کاهش ظرفیت نهایی بتن سخت شود. ویبره بتن یک مرحله مهم در ساخت بتن است. این فرآیند حباب‌های هوا که در بتن تازه ریخته شده به‌وجود آمده را، از بین می‌برد و یک توده بتن فشرده را فراهم می‌کند. بتن تازه را می‌توان با دست یا دستگاه‌های ارتعاشی بتن (انواع ویبراتورها) لرزاند. دانش مناسب در مورد روش‌های مختلف ارتعاش و کاربردهای آن‌ها می تواند در انجام ویبره کارآمد بتن کمک کند.

کار با ویبراتورهای بتنی

ارتعاش بتن بیشتر توسط ویبراتورهای بتنی انجام می‌شود که می توانند الکتریکی یا هوا محور باشند. موارد استفاده از ارتعاش بتن به طور عمده در دسته‌های زیر می‌باشد:

1. لرزش قالب
2. لرزش سطح
3. لرزش داخلی

• لرزش قالب

در روش ارتعاش قالب، ویبراتورها را به بیرون قالب‌های بتنی سوار می‌کند. این روش معمولاً  برای ریختن بتن در مساحت وسیع در ساخت بتن پیش ساخته استفاده می‌شود، ، لرزاننده‌ها حداقل6 فوت فاصله دارند.

• لرزش سطح

ویبراتورهای سطح یا جامپر برای ارتعاش بتن که مستقیماً روی سطح ریخته می‌شود، استفاده می‌شود. جهت انجام عمل ویبره به صورت دستی بر روی سطح هدایت می‌شود. جامپر یک سطح صاف و یک ظاهر خوب برای بتن نهایی فراهم می‌کند. روش لرزش سطح محدود به ساخت دال با عمق کمتر از 6 فوت است.

• لرزش داخلی

بیشترین استفاده از ویبراتورها در ساخت بتن مربوط به ویبراتورهای داخلی می‌باشد. روش ویبراتور داخلی توسط یک اپراتور انجام می‌شود. ویبراتور داخلی پروب مانند روی بتن مرطوب قرار می‌گیرد و پس از لرزش، آن را به آرامی از بتن خارج می‌کند.

نکاتی برای ویبره بتن

در بیشتر موارد، بتن یا دارای ویبره کم یا ویبره بیش از حد است. برخی از نکات مهمی که باید هنگام ارتعاش بتن رعایت شود:

1. ویبراتور داخلی باید با سرعت 1 اینچ در ثانیه و خیلی آرام خارج شود. اگر هنگام برداشتن ویبراتور، حباب‌هایی در سطح بتن ظاهر شوند، به این معنی است که ویبره بیشتری لازم است.
2. ویبره تند بتن می‌تواند منجر به خرابی ساختار بتن به هنگام عمل آوری بتن شود. اگر از ویبراتور بتن برای مدت طولانی تری استفاده شود، سنگدانه‌ها و آب می‌توانند از هم جدا شوند و منجر به مشکلات مقاومت و زیبایی در بتن می‌شود.
3. همیشه ویبراتور را در حالت عمودی یا تقریبا عمودی نگه دارید تا اثر لرزش را به حداکثر برسانید.
4. بتن منتظر برطرف سازی مشکلات تجهیزات نخواهد بود. بنابراین، همیشه ویبراتور دیگری را به عنوان پشتیبان نگه دارید تا در صورت خرابی ویبراتور دیگر بتن خراب نشود.
5. از خم شدن بیش از حد ویبراتور باید خودداری کرد زیرا این امر منجر به خراب شدن تجهیزات می‌شود.
6. همیشه قبل از اقدام به ویبره مطمئن شوید که بتن قبلاً توسط هیچ یک از همکاران ویبره نشده است.
7. از ویبراتور بتن به عنوان ابزاری برای ریختن بتن استفاده نکنید. این اشتباه می تواند منجر به ایجاد یک سطح ناسازگار در کنار سایر مشکلات شود.
8. سوزن ویبراتور به طور کامل درون بتن قرار گرفته و حداقل به مدت 10 ثانیه ارتعاش می‌کند. هنگام ویبره مطمئن شوید که نوک ویبراتور کاملاً غرق شده باشد.
9. حداکثر سرعت کشیدن ویبراتور 3 اینچ در ثانیه است. بهترین نتیجه زمانی حاصل می‌شود که سرعت کشیدن ویبراتور 1 اینچ در ثانیه باشد.
10. اگر شعاع اول ویبره R1 باشد، شعاع ویبره بعدی باید شامل شعاع اول R1 باشد. به طور کلی، به عنوان یک قانون، شعاع عمل چهار برابر قطر نوک ویبراتور است.
11. لرزش را هنگامی متوقف کنید که منجر به تشکیل حباب‌های هوا در سطح نشود یا سطح براق حاصل شود.
12. ویبراتور نباید با زور به داخل بتن هدایت شود زیرا ممکن است منجر به برخورد با آرماتورها شود.
13. همیشه به لایه‌های قبلی بتن نفوذ کنید تا از اتصال سرد جلوگیری کند. حداقل نفوذ 6 اینچ توصیه می‌شود.
14. یک بتن با عدد اسلامپ پایین به ویبره بیشتری نیاز دارد.

نتایج عدم ویبره کافی بتن

مشکلات و نقایص مختلفی وجود دارد که می‌تواند در صورت عدم ویبره کافی بتن ایجاد شود. از جمله عبارتند از:

• کرمو شدن بتن
• شن نما شدن بتن
• اتصال سرد
• مقدار بیش از حد حفره‌های هوای محبوس شده
• ترک خوردگی فرونشست