آنچه لازم است از بتن هبلکس بدانید

بتن هبلکس

با اختراع بتن متخلل در سال 1920 میلادی، جستجوها برای رسیدن به ماده ای صنعتی که خواصی مانند چوب داشته باشد به نتیجه رسید. در واقع همه خواص این ماده مشابه چوب نمی‌باشد بلکه فقط خواص مفید و مزایای آن مانند وزن کم و برش پذیری را دارد ولی فاقد معایب چوب مانند جذب آب و نیاز به نگهداری است. این ماده صنعتی بتن اسفنجی اتوکلاوی (Autoclaved Aerated Concrete ) یا به اختصار AAC  نام گرفت که به نام تجاری بتن هبلکس معروف است و امروزه بلوک‌های ساخته شده با آن به طور گسترده ای مورد استفاده قرار می‌گیرد.

این نوع بلوک در ابتدا در کشور سوئد و توسط یک معمار با ترکیب سیمان، آهک، آب، ماسه و مقدار کمی پودر آلومینیوم ساخته شد. امروزه بلوک‌های بتن هلبکس به راحتی در دسترس سازندگان ساختمان‌ها می‌باشند. از این بلوک‌های پیش ساخته بیشتر در اجرای دیوار‌های پارتیشن (تیغه) استفاده می‌شود چرا که نسبت به بلوک‌های معمول بتنی، مقاومت فشاری بیشتری دارند.

مزایا بلوک هلبکس

یکی از مزایای بسیار مفید این بلوک‌ها این است که به دلیل وجود حباب‌های ریز هوا در ساختار آن‌ها، عایق حرارتی بسیار خوبی می‌باشند؛ به طوری که در زمستان مانع خارج شدن گرمای داخل محیط می‌شود و در تابستان نیز از ورود گرمای بیرون به محیط جلوگیری می‌کند و بدین ترتیب در کاهش مصرف انرژی نیز تاثیر بسزایی دارد.

البته وجود حباب‌های هوا علاوه بر ایجاد مزیت فوق باعث می‌شود که این بلوک‌ها به عنوان عایق صوت نیز عمل کنند که امروزه و با توجه به گسترش ساخت و ساز آپارتمان‌ها و مجتمع‌های پرجمعیت نیازی ضروری به حساب می‌آید.

از دیگر مزایای این بلوک‌ها می توان به ضد حریق بود آن‌ها اشاره نمود به گونه ای که طبق استاندارد‌ها تا 8 ساعت پس از شروع آتش سوزی می تواند حریق را تحمل نماید که فرصت مناسبی برای تخلیه محل و اطفاء حریق فراهم می‌کند و این به دلیل وجود سیلیس در ساختار این بلوک‌ها می‌باشد. همانطور که در ابتدا نیز بیان شد، این بلوک ها خاصیت برش پذیری خوبی مانند چوب دارند به نحوی که می توان با وسایل معمول برشکاری مثل دستگاه های برش چوب، آن‌ها را به اندازه‌های دلخواه برش زد که این موضوع میتواند کار عبور لوله‌های تاسیسات و سیم های برق را تسهیل نماید.

همچنین این بلوک‌ها دارای وزن بسیار کمتری نسبت به بلوک‌های معمول بتنی و آجر دارند به نحوی که حمل و نقل این بلوک‌ها و اجرای دیوار‌های ساخته شده با آن‌ها به مراتب راحت تر از دیوار‌های معمول می‌باشد. با در نظر گرفتن موارد بالا و دیگر مزایای این بلوک‌ها مثل قابل بازیافت بودن مصالح آن‌ها، به این نتیجه می‌رسیم که اجرای ساختمان با استفاده از این نوع بلوک هم به لحاظ اقتصادی و هم از منظر محیط زیستی بسیار به صرفه تر از دیگر انواع آن می‌باشد.

معایب بلوک بتن هبلکس

یکی از معایب عمده این بلوک‌های بتن هبلکس نیاز به ملات‌های مخصوص برای چسبیدن به هم می‌باشد که این ملات‌ها نباید توسط افراد در محل کارگاه و به صورت معمول ساخته شود بلکه لازم است از کارخانه تهیه شود. نقطه ضعف دیگر این بلوک‌ها، خاصیت شکنندگی زیاد آن هاست که ایجاب می‌کند در هنگام حمل و نقل و کار با آن‌ها محتاطانه تر عمل نمود.

نحوه ساخت بلوک‌های هبلکس در کارخانه

در ابتدا مانند طرح اختلاط بتن معمولی سیمان پرتلند، آب و سنگدانه به نحوی با هم آمیخته می‌شوند تا یک مخلوط آبکی و روان شکل گیرد. سپس پودر آلومینیوم به عنوان عامل منبسط کننده به مخلوط اضافه شده و سبب تشکیل حباب‌های هوا و کاهش وزن مخصوص مخلوط می‌گردد.

پس از اتمام عملیات اختلاط، مخلوط به درون قالب‌ها ریخته می‌شود تا به شکل بلوک در آید و سفت شود. بعد از این مرحله بلوک‌ها به بخش اتوکلاو منتقل می‌شوند تا طی مدت زمان 8 الی 12 ساعت، عمل آوری تحت فشار و گرما انجام گیرد.

البته بتن اسفنجی اتوکلاوی (ACC) علاوه بر شکل بلوک، به شکل پنل نیز به کار می‌رود. به طوری که پنل‌های موجود دارای ضخامتی بین 8 تا 12 اینچ (20.32 تا 30.48 سانتیمتر)، عرض 24 اینچ (60.96 سانتیمتر) و طولی تا 20 فوت (365.76 سانتیمتر) می‌باشند.

همچنین بلوک‌ها نیز در طول‌های 24، 32 و 48 اینچ (60.96، 81.28 و 121.92 سانتیمتر) و ضخامت 4 تا 16 اینچ (10.16 تا 40.64 سانتیمتر) موجودند.

نکاتی در مورد اجرای بلوک‌های هبلکس

اگرچه طبق مطالبی که بیان شد AAC یا بتن هبلکس دارای مقاومت بالایی می‌باشند اما می‌توان برای رسیدن به مقاومت بالاتر، دیوار‌های ساخته شده از این ماده را، با قرار دادن فولاد به صورت عمودی در فضا‌های میان بلوک‌ها تقویت نمود. همچنین برای حفظ طول عمر و زیبایی، بهتر است پس از اتمام چینش بلوک‌ها سطح خارجی کار با موادی مانند گچ اصلاح شده با پلیمر (Polymer-Modified Stucco) یا روکش‌های پلاستیکی پوشانده شود.

در مجموع با توجه به گسترش روزافزون استفاده از این نوع بتن در صنعت ساختمان، می‌توان امیدوار بود که در آینده شاهد احداث ساختمان‌های سبکتر و ایمن تر در مقابل حریق و زمین لرزه‌های احتمالی باشیم.