ویژگی‌های مثلث حیات
مکان‌هایی که در هنگام زلزله باید در آنجا پناه گرفت بسته به نوع سازه، متفاوت می‌باشد بر این اساس قرار گرفتن در کنار اجسام بزرگ و مقاوم نظیر یخچال، کاناپه یا مبل، ماشین لباسشویی ،میز کار و …که تحمل فشار بیشتری دارد و به هنگام ریزش سقف در کنارشان سبب ایجاد فضایی خالی می‌نمایند استفاده از این فضاهای خالی 90% تلفات جانی را کاهش می‌دهد، این مکان‌های جدید را به‌عنوان “مثلث حیات” نام‌گذاری کرده‌اند. توجه داشته باشیم همیشه نمی‌توان از مثلث‌های حیاتی توقع امنیت داشت.
کلاً در ساختمان‌هایی که دارای سقف‌های از آجر و گل هستند، دنبال مثلث حیاتی نگردید. فقط ساختمان‌هایی با سازه فولادی یا بتنی که در زلزله‌های شدید معمولاً سقف بهصورت یکپارچه سقوط میکند، مثلث حیاتی مفید می‌باشد.
بهتر است در منزل یا محل کار خود این مثلث‌های حیاتی را در شرایطی که آرامش و ثبات برقرار است بیابید و تمرین کنید و همیشه این محل‌ها را در صورتی که ساختمان شما دارای سازه بتنی یا فولادی می‌باشد به خاطر داشته باشید، به دلیل اینکه در زمان وقوع نمی‌توان آنی آن را پیدا و استفاده کرد به همین دلیل نیاز به‌پیش زمینه‌ای از قبل دارد.
امروزه به‌طور مرسوم توصیه شده که به هنگام وقوع زلزله اشخاص در زیر میزها و یا چهار چوب درب‌ها پناه بگیرند اما بنا یر مستنداتی که از تمام نقاط تهیه و بهصورت کارشناسی بررسی و طبق آزمایشات شبیه سازی شده مشخص گردیده است ،که وقتی ساختمانی فرو میریزد و سقفی ریزش میکند، میزها نیز له و فشرده میشوند و بدین ترتیب افرادی که در زیر میزها پناه گرفتهاند، نیز جان خود را از دست میدهند. اجسامی مانند میز کار و نیمکت توانائی و تحمل وزن یک ساختمان را ندارد. این وسایل به‌منظور نگهداری اشیا کوچکی طراحی شده‌اند و بدیهی است که چنین وسایل شکننده‌ای له شده و افرادی که زیر آن‌ها پناه گرفتهاند نیز جان خود را از دست خواهند داد.
شیوه اجرایی در مثلث حیاتی
بدین گونه است که بااحساس نمودن شروع زلزله بلافاصله در محل مربوط دراز کشیده، حالت جنینی و نیمه جنینی به خود بگیرید و از دو طرف سر و گردن، خود را با بازوان و دست‌های خود بپوشانید تا زلزله تمام شود.
در هنگام زلزله امکان حضور در دو موقعیت وجود دارد:
-
ساختمانهای آجری و گلی
این گونه سازه‌ها بدون هیچ اسکلت فولادی یا بتنی ساخته شده است. این سازه به آواری از آجر و گل تبدیل خواهد شد و فضاهای خالی در کنار اشیاء سنگین به وجود نخواهد آمد اگر افراد در طبقه اول باشند و زمان کافی برای خروج از ساختمان وجود داشته باشد، بهترین انتخاب میتواند ترک ساختمان باشد.
در حالات دیگر، با توجه به این واقعیت که مصالح ساختمان آجری سبک‌تر از ساختمان بتنی است (بسته به سنگینی سقف )،احتمال شکستن میزهای سنگین و محکم، کمتر از سازه‌های بتنی بوده و بنابراین شانس زنده ماندن فرد در آنجا بیشتر است. تصویر مربوط به ساختمان یـک مدرسـه آجری و گلی در کرمانشاه مباشد که در آذر 1396 اتفاق افتاده است. دراینگونه سازه‌های یک طبقه در هنگام وقوع زلزله به‌سرعت از ساختمان خارج شـوید. حتـی اگر اجسام مقـاومی در اطـراف شــما وجــود داشــته باشــد نمی‌توان منتظر تشکیل مثلث‌های حیات مناسـبی در ایـن سـاختمان به هنگام وقوع زلزله بود. پس بسته به موقعیت و سنجیدن آن باید ری اکشن‌های متفاوتی از خود نشان دهیم.
-
ساختمانهای فولاد و بتن
در این نوع سازه‌ها که سقف به شکل پنکیکی روی اشیاء محکم و سنگین فرو میریزد، احتمال ایجاد فضاهای خالی مثلثی وجود دارد که سبب نجات افرادی گردد که کنار آن‌ها هستند و نجات یافتگان را میتواند در فضاهایی که به‌اندازه کافی برای نجات یک نفر بزرگ هستند در کنار آوارهای فرو ریخته پیدا نمود که این فضا را “فضای خالی نجات” می‌نامند.
قیاس روش” DCH” با “مثلث حیاتی“
با در نظر گرفتن آنچه در بالا ذکر شد، می‌توان نتیجه گرفت که به‌جز در مواردی که ساختمان به‌کلی فرو میریزد، روش DCH انتخاب بهتری نسبت به روش” مثلث حیات” است، زیرا این روش بهتر میتواند فردی را که در معرض خطر سقوط اشیاء غیر سازه‌ای در ساختمان است، حفاظت نماید. در این مورد، مثلث حیات نه تنها جان افراد را تهدید میکند بلکه آن‌ها را در معرض خطرات احتمالی قرار می‌دهد. اگرچه هنگامی که یک ساختمان فروپاشی‌های اساسی سازه‌ای را تجربه میکند و سقف سقوط میکند هم دو موقعیت زیرا می‌توان پیش بینی کرد:
سازه از آجر و گل، بدون هیچ اسکلت فولادی یا بتنی ساخته شده است. این سازه به آواری از آجر و گل تبدیل خواهد شد و فضاهای خالی در کنار اشیاء سنگین به وجود نخواهد آمد. اگر افراد در طبقه اول باشند و زمان کافی برای خروج از ساختمان وجود داشته باشد، بهترین انتخاب میتواند ترک ساختمان باشد. در حالت دیگر، با توجه به این واقعیت که مصالح ساختمان آجری سبک‌تر از ساختمان بتنی است (بسته به سنگینی سقف)، احتمال شکستن میزهای سنگین و محکم، کمتر از سازه‌های بتنی بوده و بنابراین شانس زنده ماندن، فرد در آنجا بیشتر است. بنابراین، در چنین سازه‌هایی روش” DCH” میتواند مفیدتر از روش “مثلث حیات” باشد.
سوالات متداول
قرار گرفتن زیر میز و صندلی می تواند ما را از زلزله نجات دهد؟
بنا بر مستنداتی که از تمام نقاط تهیه و بهصورت کارشناسی بررسی و طبق آزمایشات شبیه سازی شده مشخص گردیده است ،که وقتی ساختمانی فرو میریزد و سقفی ریزش میکند، میزها نیز له و فشرده میشوند و بدین ترتیب افرادی که در زیر میزها پناه گرفتهاند نیز جان خود را از دست میدهند.
چارچوب درب ها مکان مناسبی برای پناهگیری هنگام زلزله هستند؟
به دلیل آنکه ممکن است با قرار گرفتن در چارچوبها، به دنبال تکانهای زلزله درب حرکت کند و منجر به پرت شدن افراد شود به همین دلیل نیز اخیرا دیگر قرار گرفتن در این مکانها توصیه نمیشود.
آیا فرار کردن از زلزله راه درستی است؟
در سازه های بتنی و فولادی که بصورت مهندسی طراحی شده اند بهتر است نقاط امن خانه را پیدا کرده و در آنجا پناه بگیرید برای مثال اطراف ستونها میتواند مکان مناسبی باشد. اما در ساختمانهای بنایی که عموما در روستاها دیده می شود و عموما یک طبقه هستند فرار می تواند راه حل مناسبی باشد. البته توجه داشته باشید که چارچوبهای درب هنگام زلزله تاب برداشته و ممکن است باز نشوند. از باز بودن درب ابتدا مطمئن باشید.
