roof garden

امروزه توسعه و تحولات صنعتی، علاوه بر ایجاد امکانات رفاهی بسیار، مشکلات زیست محیطی فراوانی را نیز با خود در مقیاس ملی، منطقه ای و جهانی به همراه داشته است. روند رو به رشد آلودگی هوا، گرمشدن تدریجی جو زمین، انتشار گازهای گلخانه و تأثیر آن بر روی لایه ازن، چالش‌هایی جدی در زمینه آب و هوا بوجود آورده اند. از آنجا که توسعه شهرها باعث ازبین رفتن محیط های طبیعی شده اند، یکی از پیشنهادهای قابل اجرا در روند توسعه پایدار شهری استفاده از بام سبز می‌باشد که جایگزینی برای محیط طبیعی از دست رفته در هنگام ساخت و سازو تلاشی برای پایدار ساختن شهرها محسوب می‌شود.

معرفی

این بام‌ها با تبادل هوا بین مناطق با تراکم ساختمانی زیاد، جریان‌های هوا را بهبود بخشیده و رطوبت هوای شهر را تعدیل می‌کنند. از سایر مزایای این بام‌ها می‌توان به کاهش بار گرمایش و سرمایش، تصفیه هوا، حفاظت از فاضالب، کاهش آلودگی صوتی و از همه مهمتر کاهش مصرف انرژی نام برد. بام سبز در برگیرنده سه لایه اصلی پوشش گیاهی، محیط کشت و لایه زهکشی است که نوع مصالح مصرفی و ترکیب لایه‌ها و همچنین نحوه اجرای آن تأثیرات متفاوتی بر عملکرد حرارتی آن دارد.
در ساختمان‌ها معمولا اتلاف حرارت از طریق بام زیاد است و مصرف انرژی واحدهای طبقه آخر افزایش می‌یابد لذا بام سبز راه حلی برای این معضل است. بام سبز با افزایش لایه‌های بام، مانند یک عایق حرارتی عمل می‌کند و تبادل گرما بین فضای داخل و بیرون ساختمان را کنترل می‌کند به همین دلیل استفاده از آن ضروری به نظر می‌رسد.

جایگاه بام و دیوارهای سبز در سیمای شهری

بالا بودن قیمت زمین در مناطق شهری، به ویژه مناطق مرکزی آن ارزیابی جدیدی را درباره چگونگی استفاده از فضاهای واقع بر روی بام و دیوار ساختمان‌ها مطرح ساخته است. سطوح صاف و هموار خواه بر روی زمین و یا بالاتر از آن به ویژه بر روی ساختمان‌های چند طبقه، با هزینه گزافی به وجود می‌آیند. توسعه و بهبود کیفی در استفاده از فضای بام تراس‌ها در مناطق شهری به سرعت و لزوماً به عنوان یک ضرورت اقتصادی بایستی مورد توجه قرار گیرد. اگر چه نیازهای زیبائی شناسانه و اجتماعی در استفاده از بام ساختمان و ایوان و تراس‌ها قرن‌هاست که در کشورهای اروپایی متداول و رایج گردیده، لیکن امروزه این امر در ارتباط با ملاحظات اقتصادی نسبت به ساخت و نگهداری از بنا بستگی بیشتری دارد. توجهات زیبائی شناسانه از نحوه بروز جلوه و نمای ساختمان‌ها در گردش چشم بر روی بام و نمای بناهای شهرمان معلوم می‌شود.

علل استفاده از بام سبز

1. افزایش قیمت ساختمان
2. ذخیره انرژی
3. کاهش گرد و غبار
4. کاهش هزینه های بهره برداری در برابر راه اندازی
5. حفاظت از پوسته بام
6. تولید اکسیژن و جذب دی اکسیدکربن
7. ایجاد شغل
8. مدیریت سیلاب
9. کاهش اثر جزایر حرارتی در شهرها
10. جذب و فیلتر کردن آلاینده ها
11. عایق صوتی
12. استفاده از مواد بازیافتی
13. ایجاد اکوسیستم های طبیعی برای جانوران
14. تولید غذا

کاهش انتقال حرارت از طریق ذخیره انرژی ساختمان

بام‌های سبز میزان مصرف انرژی برای گرمایش و سرمایش را کاهش می‌دهند. از كل تابش خورشیدی كه توسط بام سبز دریافت می‌شود 27 %انعكاس می‌یابد و 60 %توسط گیاه جذب می‌گردد و 13 %به داخل خاك نفوذ پیدا می‌كند. مطالعات انجام شده در مرکز تحقیقات ملی کانادا نشان داده که بام سبز می‌تواند جریان گرما را در روی بام 70 %تا 90 %در تابستان و 10 %تا 30 %در زمستان کاهش دهد و میزان مصرف انرژی 75 %پایین آورد. با توجه به اینکه انتقال حرارت همواره از بدنه ها و فضاهای ساختمان را حدودا با دمای بیشتر به فضاهای با دمای کمتر صورت می‌گیرد لذا انتقال حرارت در بام‌ها در زمستان از داخل به خارج و در تابستان از خارج به داخل است البته میزان این تأثیر متناسب با فصل‌ها و میزان رطوبت متغیر است.

نتیجه

نتایج حاصل از این پژوهش در شهر تهران، نشان از کاهش معنادار گرد و غبار معلق در هوا (حدود 20000 تن) با ایجاد20 درصد (معادل 100 کیلومتر مربع) فضای سبز در سقف بناهای مسکونی این شهر را داشته که باعث تبدیل 37 هزار تن دی اکسیدکربن به اکسیژن در روز می‌شود. همچنین نتایج حاصل، نشان از تاثیر معنادار بام‌های سبـز مناطق شهری در صرفه جویی مصرف انرژی داشته که نتایج پژوهش حاضر میزان چنین کاهش مصرفی را معادل 38 هزار مگاوات ساعت در شهر تهران برآورد نموده است. نتایج تحقیقات گذشته نشان از پایین‌تر بودن مساحت فضای سبز برخی مناطق شهر تهران از استانداردهای بین الملـلی بوده است؛ از این رو کاربرد فناوری بام سبز می‌تواند به عنــوان یکی از مؤثـرترین تمهیدات جبرانی در کاهـش خطرات زیست محیطی در مناطــق پر ازدحام شهری باشد.