آب بندی فرآیندی است که یک شیء یا سازه را آب بند یا مقاوم در برابر آب می‌سازد، به طوری که تحت شرایط خاص و در کل در هر شرایطی در برابر نفوذ آب مقاومت می‌کند. مواد آب بندی ممکن است در محیط های مرطوب یا حتی زیر آب تا عمق مشخصی درون آب استفاده شود.
البته مواد مقاوم در برابر آب و مواد آب بند یا ضد آب دو ماده متفاوت هستند، مواد مقاوم در برابر آب اغلب در برابر نفوذ آب در حالت مایع و در فشار سیالات مقاومت می‌کند، در حالی که مواد عایق، در برابر رطوبت از خود مقاومت نشان می‌دهند.
انتخاب ماده مورد نظر برای آب بندی بسیار مهم است، این امر بستگی به شرایط اجرای عایق رطوبتی و بودجه در دسترس، دارد. در این مقاله می خواهیم لیستی جامع از مواد آب بند مورد استفاده پیمانکاران را ارائه نماییم. بنابراین، انواع عایق رطوبتی برای یک ساختمان چیست؟ متخصصان عایق رطوبتی مصالح ساختمانی از یکی از روش های آزمایش شده و عایق رطوبتی زیر استفاده می کنند:
انتخاب روش و مواد عایق رطوبتی بستگی به بخشی از ساختمان دارد که می خواهید عایق بندی کنید. در اینجا سه موقعیت اصلی وجود دارد.
سقف یکی از دو بخش آسیب پذیر ساختمان در هنگام نفوذ آب است. به طور کلی، سقف‌ها ضد آب هستند، اما این کافی نیست. سقف ممکن است در معرض شرایط جوی شدید قرار گیرد و از آنجا که سقف ساختمان باید حداقل 4 الی 5 دهه دوام داشته باشد، لازم است مواد آب بند اضافه شود.
مواد آب بند یا به عنوان یک پوشش محافظ روی سقف اعمال می شوند یا در زیر آن، به عنوان بخشی از زیرلایه سقف نصب می شوند. یک پیمانکار حرفه ای بسته به نوع سقف و آب و هوای منطقه (میانگین تعداد روزهای بارانی در سال، رطوبت هوا و غیره) می‌بایست بهترین مصالح را جهت آب بندی ارائه دهد.
مواد عایق رطوبتی برای دیوارها علاوه بر آب بندی می‌بایست در برابر هر گونه رطوبت و حفرات هوا عایق باشند. در غیر این صورت، رطوبت ممکن است در سنگ تراشی و نجاری، زیر عایق نفوذ کرده، محبوس شود و باعث خوردگی مصالح گردد.
مصالح ساختمانی عایق رطوبتی برای بالکن و تراس باید دارای چندین ویژگی خاص مانند مقاومت در برابر اشعه ماوراء بنفش و انعطاف پذیری باشد. بالکن ها و تراس ها به دلیل تغییرات دما در معرض جابجایی های جزئی هستند. مواد عایق رطوبتی سفت و سخت در طول عمر متوسط این مواد در مدت کوتاهی ترک خورده و نیاز به تعمیر یا تعویض دارند.
مواد و مصالح رایج جهت آب بندی:
عایق پلی اورتان یکی از بهترین مواد عایق رطوبتی محسوب می شود. می توان آن را بدون درز اعمال کرد و به طور عمیق و یکنواخت به سطح نفوذ کرد. بنابراین، غشای پلی اورتان حتی بهترین ترک های بتن را پر می‌کند و ظرفیت جذب آب آن را کاهش می دهد. یکی دیگر از مزایای کلیدی پلی اورتان مقاومت آن در برابر روغن، مواد شوینده و مواد شیمیایی مختلف است.
این ویژگی ها و مزایا پلی اورتان را به عنوان یکی از همه کاره ترین مواد عایق رطوبتی توصیه می کند. می توان آن را روی دیوارها، بالکن ها، تراس ها و دیوارها اعمال کرد.
پوشش سیمانی ترکیبی پودری از ماسه، مواد آلی و معدنی به همراه مواد مبتنی بر سیلیس است. در بین پیمانکاران عایق رطوبتی بسیار محبوب است زیرا اجرای آن بسیار آسان است. آنها فقط باید پودر را با مقدار مشخصی آب مخلوط کنند و می توانند کار نصب را شروع کنند.
نقطه ضعف محصول آب بند سیمانی عدم انعطاف پذیری پوشش سیمانی است. به همین دلیل، ما آن را در میان مواد ضد آب توصیه شده برای زیرزمین و فونداسیون قرار می دهیم.
EPDM اتیلن پروپیلن دی مونومر یکی از مواد ضد آب توصیه شده برای سقف ها می باشد. این در ممبران با دو ضخامت 45 میلی متر و 60 میلی متر موجود است. انعطاف پذیری مزیت اصلی این محصول عایق رطوبتی است زیرا به دلیل تغییرات دما دائما در معرض انبساط و انقباض است.
این یکی از عایق های رطوبتی است که به ویژه در پشت بام ساختمان های تجاری استفاده می شود. این یک ماده بسیار سخت و انعطاف پذیر است که محافظت عالی در برابر هر شرایط آب و هوایی ارائه می دهد و نفوذپذیری بخار آب بسیار کمی دارد. همچنین در عرض 3-4 ساعت پس از استفاده سریع خشک می شود.
آب بند ترموپلاستیک یکی از مواد عایق رطوبتی با طول عمر بسیار بالا ( حدود 50 سال) است. هنگامی که عملیات گرمادهی به درستی صورت پذیرد، نیمه جامد می شود و یک گزینه عالی برای آب بندی ورق ها و پانل ها است. از آنجایی که آب بند ترموپلاستیک حاوی مواد الاستومری است، در برابر ضربه بسیار انعطاف پذیر و مقاوم است.
لایه قیرگونی چند منظوره، کاربرد آسان و توصیه شده برای ساختمان های تجاری و مسکونی، از مخلوط کردن قیر (ماده ای شبیه به قیر) با مخلوطی از مواد به دست می آید. نتیجه یک ماده چسبناک با استقامت بسیار زیاد است.
با این حال، باید بدانید که قیرگونی چند منظوره از مشتقات نفت بوده و از محصولات پلیمری محسوب می‌گردد و به خاطر تولید فراوان این ماده قیمت بسیار مقرون به صرفه‌ای در بازار جهانی دارا می‌باشد.
در ادامه پیرامون ویژگی‌ها و مزایایی که پوشش آب بند به سطوح می‌بخشد در چند بند توضیحاتی ارائه شده است:
افزایش دوام سازه
رطوبت در طول زمان باعث می‌شود استحکام ساختار سازه از بین رفته و دچار آسیب دیدگی شود. انتخاب مصالح آب بند مناسب جهت آب بندی، دوام و طول عمر بیشتر سازه را به همراه دارد.
بهینه سازی و صرفه جویی در هزینه‌ها
آب بندی یک سازه در تمام ابعاد در طولانی مدت به کاهش هزینه‌‌های تحمیل شده کمک شایانی می نماید. در صورت عدم آب بندی سازه، به صورت مداوم می‌بایست به بازسازی و مرمت سازه پرداخت.
کنترل بهتر مصرف انرژی
استفاده از آب بندها نه تنها راهکار موثری برای مقابله با رطوبت ارائه می‌دهد، بلکه به مصرف بهتر انرژی نیز کمک شایانی می‌نماید. مقاوم در برابر اشعه ماوراء بنفش است و دما را تا 8 درجه سانتی گراد کاهش می دهد. در نتیجه، با کاهش هزینه های تهویه مطبوع به شما کمک می کند در قبوض آب و برق صرفه جویی کنید.
عدم نگرانی درباره سلامت جسمانی
در صورت آب بند نبودن سقف و دیوار ساختمان رطوبت به فضای داخل خانه نفوذ کرده و ممکن است منجر به بیماری و ضعف جسمانی افراد شود، در صورت استفاده از مواد آب بند به سلامت افراد ساکن خانه نیز توجه می‌گردد.
همواره برای تهیه محصولات ساختمانی مانند محصولات مقاوم سازی، مواد آب بندی و…. می‌بایست مسائلی را مد نظر قرار داد تا در انتها از محصولی که خریداری شده است رضایت کامل حاصل شود، و از آنجا که محصولات آب بند تنوع بسیار چشم گیری در بازار دارند اهمیت مسئله انتخاب صحیح و مناسب دو چندان می‌شود. به منظور انتخاب صحیح مصالح آب بند باید شرایط زیر را در نظر گرفت:
آب بندی از مهمترین عملیات اجرایی ساختمان است و دوام سازه را در برابر رطوبت و نفوذ آب تامین می‌نماید. از این رو انتخاب مواد مناسب جهت آب بندی و روش اجرای آن توسط نیروی انسانی حائز اهمیت می‌باشد. در این مطلب پیرامون شناخت انواع مواد آب بندی و ویژگی ها و خوصیات آنها به تفصیل صحبت شده است.
برای پاسخ صحیح به این سوال که مواد عایق رطوبتی چیست، ابتدا باید دلیل این نیاز را درک کنیم
اگر سازه ای در برابر آب محافظت نشود، ممکن است با مشکلاتی مانند نفوذ رطوبت و آب در سازه از فونداسیون تا گچ مواجه شود. از این رو باید برخی از عوامل طبیعی مانند هوا، آب، شرایط اقلیمی، باد و رطوبت را کنترل کرد.
آب بندی فرآیندی است که در آن یک جسم یا سازه ضد آب یا مقاوم در برابر نفوذ آب می شود و به لطف این فرآیند، ماده یا ساختار عایق شده در برابر نفوذ آب در شرایط مشخص مقاومت می‌نماید. انواع سطوحی که در برابر آب بندی مقاوم می‌شوند شامل کف پشت بام، کف بهارخواب یا بالکن، کف حمام و سرویس بهداشتی و در کل هر سطحی که با آب در تماس است، می‌باشد.
به عبارت دیگر، عایق رطوبتی یا آب بند یک اقدام حفاظتی است که باعث می شود یک سطح، در برابر آب مقاوم شود یا از نفوذ ناخواسته مایعات تحت سایر نیروهای خارجی مانند فشار هیدرواستاتیک و مویرگی جلوگیری کند. از تکنیک آب بندی در صنایع ساختمانی و طراحی برای کاهش اثر نفوذ مایع بر سیستم ها استفاده می‌گردد، همچنین عایق کاری باعث افزایش دوام انواع سطوح در ساختمان می‌گردد.
روش های آب بندی در مناطق روستایی و شهری متفاوت است، بنابراین پاسخ به این سوال که عایق های رطوبتی ایده آل کدامند نیز در مناطق روستایی و شهری تفاوت دارد.
از آنجایی که مناطق روستایی از نظر استفاده از مصالح مختلف با محدودیت هایی روبه‌رو هستند، برخی از روش های سنتی آب بندی و عایق کاری همچنان در این مناطق مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در مناطق شهری به خاطر وجود امکانات فراوان و دسترسی آسان به انواع محصولات و مصالح جهت آب بندی شرایط برای آب بندی سطوح مناسب تر است. اما تغییرات اقلیمی و جوی در نواحی شهری باعث بروز مشکلاتی در عملیات ساختمانی گردیده است.
مواد آب بندی ایده آل برای یک مکان چیست؟ برای پاسخ بهتر به این سوال، باید نگاهی دقیق تر به مواد عایق رطوبتی بیندازیم.
عایق رطوبتی بر پایه سیمان ساده ترین روش عایق رطوبتی در ساخت و ساز است. مواد عایق رطوبتی مبتنی بر سیمان به راحتی در اختیار تامین کنندگان مختلف قرار می گیرند و به راحتی مخلوط و اعمال می شوند.
این روش اغلب در مناطق مرطوب داخل محیط خانه مانند حمام و توالت استفاده می شود. این روش معمولاً یک نوع عایق رطوبتی کاملا یا نیمه انعطاف پذیر است و به همین خاطر در مناطقی که در تماس مستقیم با اشعه آفتاب قرار دارند معمولا استفاده نمی شود.
عایق رطوبتی بر پایه سیمان در سازه های زیر استفاده می شود:
این مواد که معمولاً از یک لایه پشتی و دو لایه رویی توسط اسپری، غلتکی یا ماله روی است. انعطاف پذیرتر از انواع عایق رطوبتی مبتنی بر سیمان. بنابراین، امروزه اغلب از آن استفاده می شود. غشای ضد آب مایع ممکن است یک غشای مایع با اسپری باشد که از آسفالت اصلاح شده پلیمری تشکیل شده. درجات مختلف غشاهای مایع اکریلیک، هیبریدی یا پلی اورتان برای ماله، غلتک یا اسپری نیز در بازار با قیمت های مختلف موجود است.
پوشش قیری نوعی پوشش است که برای عایق رطوبتی و پوشش محافظ انعطاف پذیر مطابق با درجه فرمولاسیون و پلیمریزاسیون استفاده می شود. انعطاف پذیری و محافظت آن در برابر آب می تواند تحت تأثیر کلاس پلیمری و همچنین تقویت فیبر باشد.
پوشش قیری را پوشش آسفالتی نیز می گویند. رایج ترین کاربردهای پوشش های قیری شامل نواحی زیر کف است. این یک پوشش محافظ عالی و مواد ضد آب بر روی سطوحی مانند پایه های بتنی است.
پوشش قیری از مواد پایه قیر ساخته شده و برای قرار گرفتن در معرض نور خورشید مناسب نمی‌باشد. تا زمانی که توسط مواد منعطف تر مانند پلی اورتان یا پلیمرهای مبتنی بر اکریلیک اصلاح نشود، هنگام قرار گرفتن در معرض نور خورشید برای مدت طولانی بسیار شکننده می شود.
البته انعطاف پذیری محصولات نهایی همیشه به محتوای جامد پلیمر اضافه شده به قیر بستگی دارد.
روش آب بندی با پلی یورتان مایع برای قسمت سقف مسطح و در معرض شرایط آب و هوایی استفاده می شود. این روش ضد آب در مقایسه با روش های دیگر گران است. غشای مایع پلی اورتان انعطاف پذیری بالاتری دارد. البته پلی یورتان به رطوبت محیط بسیار حساس است، بنابراین لازم است در ارزیابی رطوبت محیط مورد نظر قبل از اجرا بسیار مراقب باشید، در غیر این صورت ممکن است غشاها بعد از مدتی کنده شده و از سطح جداشوند.
این روش معمولا در محیط های خارج از خانه و در فضای باز مانند پشت بام و بالکن مورد استفاده قرار می‌گیرد (تا از خطرات و آسیب‌های حرارت زیاد جلوگیری گردد). در این روش ترکیب پلیمر و قیر به منظور ضد آب ساختن محیط بکار می‌روند. استفاده از غشاء مشعل مستلزم استفاده از یک مشعل گرم شده برای ذوب لایههای ترکیب شده قیر و پلیمری می‌باشد.
این مصالح آب بند خودچسب دو نوع هستند که عبارتند از ترکیب قیر و آسفالت و ورقه‌های محافظ. ترکیبات قیر و آسفالت معمولاً با رزین های فرموله شده مخصوص اصلاح می گردند تا سهولت اجرا را فراهم نمایند. مواد آب بند را می توان به صورت دستی در محل ترکیب کرد تا از اجرای دقیق اطمینان حاصل شود. ورق‌های محافظ را می‌توان به صورت گرم روی ترکیب قیر و آسفالت لمینت کرد و ویژگی‌های فیزیکی بهتری مانند مقاومت در برابر حرارت را به پوشش مورد نظر داد.
چرا عایق رطوبتی دیوار مهم است؟ نکاتی برای جلوگیری از نفوذ رطوبت اهمیت استفاده از…
عایق ساختمانی چیست و چرا اهمیت دارد؟ عایق ساختمانی مجموعه‌ای از مواد و روش‌هاست که…
تعرفه عایق‌سازی ساختمان: هزینه‌ها را بشناسید و صرفه‌جویی کنید! عایق کاری ساختمان به‌عنوان راهکاری برای…
چگونه از نفوذ آب در شرایط فشار بالا جلوگیری کنیم؟ فشارهای وارده به ساختمان که…
آب بندی فشار مثبت بتن چیست؟ آببندی بتن به مجموعه اقداماتی اطلاق می‌شود که با…
وال مش چیست و چرا به صنعت ساخت و ساز معرفی شد؟ اولین دلیل روی…