لاینینگ چیست؟
لاینینگها عموماً به موادی اطلاق میشود که برای اهداف حفاظتی و یا عملکردی استفاده میشوند. امروزه استفاده از لاینینگها برای محافظت از مواد زیرلایه در سطوح داخلی و خارجی در برابر حملات شیمیایی بر روی سطح سازه مورد نظر اعمال میشود. لاینینگ در واقع یک مانع نفوذ ناپذیر ایجاد میکند به گونهای که محافظت بیشتری از سطوح، بسترها و سازههایی که روی آن ها اعمال میشوند، فراهم کنند. به طور کامل به بستر میچسبد و تمام شکافها و درزها را آب بندی میکند. همچنین مقرون به صرفه ترین روش برای محافظت در برابر خوردگی را فراهم میکند و طول عمر سازه را افزایش میدهد.
مزایای لاینینگ کدام است؟
از مزایای لاینینگ به خصوص لاینینگ مخازن میتوان به کاهش نشت و ایجاد یک مانع نفوذ ناپذیر، کنترل و حفاظت در برابر خوردگی، افزایش طول عمر سازه، اجرای آسان و اتصال کامل به بستر، جلوگیری از ورود آلودگی به خصوص برای مخازن حاوی مایعات، حذف نگرانیهای زیست محیطی، پوشش محافظ مقرون به صرفه و کاهش هزینه نگهداری اشاره نمود.
انواع لاینینگ کدام است؟
FRP لاینینگ
FRP لاینینگ پلیمرهای تقویت شده با فایبرگلاس یک پوشش محافظتی از رزین و فایبرگلاس میباشد که برای بالا بردن دوام و ایمنی با پوشش داخل سیستمهای لولهکشی مخازن، ذخیرهسازی مواد شیمیایی، تانکر متحرک، برجهای خنککننده و دیگر انواع فرآیندهای صنعتی تشکیل شده است. پوشش FRP در بسیاری کاربردها نسبت به سایر مواد برتری دارد و در برابر خوردگی مقاومت بیشتری نشان میدهد.
مقاوم در برابر ضربه، آتش و مواد شیمیایی (عاری از خوردگی اسیدی، محیطی و قلیایی) میباشد. به همین دلیل پیشنهاد میشود که برای مخازن ذخیره مواد شیمیایی از این لاینینگ استفاده گردد. برای آشنایی بیشتر با پوشش فایبرگلاس در مخازن مطالعه مقاله “کنترل ترک خوردگی و نشتی مخازن ذخیره با استفاده از پوشش فایبرگلاس” را پیشنهاد می کنیم.
رابر لاینینگ
رابر لاینینگ یا روکش لاستیکی یک ماده پلیمری الاستیک سخت است که برای پوشش سطوح داخلی یا خارجی سازه (مانند مخازن، لولهها و …) استفاده میشود که سیالات را برای جلوگیری از خوردگی در خود جای میدهد. رابرلاینینگ برای جلوگیری از خوردگی، آلودگی مواد، اشتعال و انفجار استفاده میشود. رابرلاینیگ به دو صورت رابر لاینینگ طبیعی و مصنوعی میباشد که بسته به نوع هدف و کاربرد بکار میروند.
رابرلاینینگ طبیعی یا صمغ از لاتکس درختان خاصی ساخته شده است و مقاومت در برابر سایش و انعطاف پذیری عالی دارد. نمونه مصنوعی آن از فرآوردههای نفتی ساخته شده و مقاومت بالایی در برابر حرارت و مواد شیمیایی دارد. رابرلاینینگ کلپرن، رابر لاینینگ EPDM، رابر لاینینگ بویتل، رابر لاینینگ هیپالون، رابر لاینینگ کلرو بوتیل از انواع مختلف رابرلاینینگ مصنوعی میباشند.
رزین لاینینگ
رزین لاینینگ یکی دیگر از انواع پوششهای حفاظتی سطح میباشد که برای دریچهها، خطوط لوله و مخازن ذخیره سازی استفاده میشود. لاینینگ یک جایگزین مقرون به صرفه برای جایگزینی به خصوص در مورد لولههای قدیمی است. در این فرآیند اساسا یک لوله جدید در لوله آسیب دیده موجود ایجاد میکند. سطح داخل لوله با رزین اپوکسی پوشانده میشود که مانع از خوردگی سازه مورد نظر میشود.
رزین لاینینگ یک آب بندی دائمی ایجاد کند. استفاده از رزین اغلب با سایر تکنیکهای متداول بازسازی بدون ترانشه برای تعمیر لوله های ترک خورده، نشتی یا معیوب و افزایش طول عمر زیرساخت های زیرزمینی همراه است.
رزینهای مورد استفاده در سیستم رزین لاینینگ شامل رزینهای اپوکسی، فوران، زینک ریج اپوکسی، وینیل استر، کواتار اپوکسی، پلی استر غیر اشباع، فنولیک، پلی اوره، پلی اورتان، رزین تار اپوکسی میباشند.
پیشنهاد برای مطالعه
استانداردهای لازم برای آماده سازی سطح بتنی برای رزین لاینینگ
سرامیک لاینینگ
سرامیک لاینینگ از انواع مختلفی از مواد سرامیکی مانند سرامیک آلومینا، سرامیک کاربید سیلیکون، سرامیک زیرکونیا و غیره ساخته میشوند. این ماده سرامیکی پودری است که از مواد اولیه مصنوعی مقاوم در برابر اسید و قلیایی از طریق نسبت فرآیند دقیق و فناوری پلیمریزاسیون معدنی پیشرفته ساخته شده است. در محل ساخت، چسب غیر آلی مخصوصی به این ماده اضافه میشود و به صورت دستی یا مکانیکی روی سطح مورد نظر اعمال میشود. پس از یک سری واکنش های شیمیایی، در دمای محیط به استحکام و سختی سرامیک میرسد، از این رو پوشش سرامیکی مقاوم در برابر سایش نامیده میشود.
سرامیک لاینینگ را میتوان به صورت آجرهای ضد اسید (Acid Bricks)، آجرهای ضد اسید سرامیکی، کاشی های ضد اسید (Acid tiles)، کاشیهای عایق، آجرهای عایق (Insulating Bricks)، آجرهای کربنی (Carbon Bricks) و آجرهای ضد اسید پایه کربنی و گرافیتی دسته بندی نمود.
گلس فلیک لاینینگ
گلس فلیک لاینینگ (Glass Flake Lining) نوعی پوشش شیشهای میباشد که تکههای شیشه بسیار ریز در آن مخلوط شده و یک سیستم پوشش ضد خوردگی برای شرایط محیطی سخت فراهم میآورد. یک ترکیب پولکی از رزین مایع ترموست که با تکههای شیشه ای به ضخامت میکرون مخلوط شده و در ضخامت 3- 5 /0 میلی متر استفاده می شود، ساخته شده است.
تکه های شیشه یا گلس فلیک، پوشش را بسیار بادوام تر میکند و از نفوذپذیری مواد خورنده جلوگیری می کند، زیرا لایههای گلس فلیک چند لایه میباشند (50 تا 100 لایه در ضخامت 1 میلی متر) و ساختار بسیار نفوذناپذیری را تشکیل میدهند.
گلس فلیک لاینینگ بر اساس نوع رزین به دو دسته اپوکسی گلس فلیک و گلس فلیک نوولاک وینیل استر تقسیم میشود.
ملات ضد اسید
سیمان ملات ضد اسید مقاوم در برابر اسید، مقاوم در برابر حرارت، استحکام کششی بالا و ویژگی های چسبندگی عالی است. این ملات از سنگدانههای ضد اسید ساخته شده است، از این رو ملات در برابر فرسایش توسط اسیدها مقاوم است.
ملاتهای ضد اسید ملاتهای مقاوم در برابر اسید و قلیایی هستند که در صنایع اسیدی و عمدتاً برای ریختن و تزریق آجرها و قالبهای سرامیکی یا کربنی برای تولید پوششهای محافظ از نظر شیمیایی، حرارتی و مکانیکی استفاده میشوند. استفاده از ملات ضد اسید در صنایع پتروشیمی و شیمیایی کاربرد بسیاری دارد.
ملاتهای ضد اسید به صورت ملاتهای سیلیکاتی، ملاتهای رزینی یا پلیمری، ملات رزینی بر پایه رزین فوران، ملات رزینی بر پایه رزین پلی استر غیر اشباع و وینیل استر، ملات رزینی بر پایه رزین اپوکسی و ملات رزینی بر پایه رزین فنولیک میباشد.
ورق ژئوممبران
ورقهای ژئوممبران نوعی پلیمر از محصولات ژئوسنتتیک است، ضد آب و نفوذ ناپذیر است. ژئوممبران ها از ورقه های پلیمری پیوسته نسبتا نازک ساخته می شوند، اما می توانند از آغشته شدن ژئوتکستایل ها به آسفالت، الاستومر یا به عنوان ژئوکامپوزیت های قیر چندلایه نیز ساخته شوند.
ورقهای ژئوممبران می توانند نقش اساسی در ساخت و ساز نیز داشته باشند. هنگامی که رطوبت به دیوارها، سقف ها یا فونداسیون یک ساختمان نفوذ میکند، می تواند آسیب های ساختاری شدیدی را پیش از موعد ایجاد کند و روکشهای ژئوممبران به عنوان یک مانع نقش اساسی در جهت جلوگیری از نفوذ رطوبت به دیوارها و فونداسیون ساختمان دارند. ورقهای ژئوممبران همچنین میتوانند از نشت مواد شیمیایی خطرناک به خاک یا آب های زیرزمینی زیر فونداسیون ساختمان جلوگیری کنند. این نه تنها یک راه حل بسیار سازگار با محیط زیست است، بلکه می تواند در هزینه تعمیرات ساختمان نیز صرفه جویی کند.
ژئوممبرانها در کاربردهای زیست محیطی، هیدرولیک، حمل و نقل و نفت و گاز و صنایع زباله مورد استفاده قرار می گیرند.
کاربرد لاینینگ چیست؟
لاینینگ کانال
پوشش و لاینینگ کانال در کانالها برای مقاومت در برابر جریان آب از طریق بستر و کنارههای کانال ارائه میشود. با استفاده از مصالح مختلفی مانند سیمان، آجر، تخته سنگ، پلاستیک، خاک فشرده، بتن و … میتوان کانالها را لاینینگ نمود. پوشش کانال به لایه ای غیرقابل نفوذ اطلاق می شود که برای مقاومت در برابر تلفات تراوش از بسترها و کنارههای کانال ارائه میشود. حدود 60 تا 80 درصد از تلفات آب را میتوان با ایجاد پوشش کانال جلوگیری کرد.
لاینینگ مخازن بتنی
مخازن بتنی میتوانند توسط محتویات ذخیره شده در آنها مورد حمله قرار گیرند. لاینینگ مخازن بتنی در سازههای نگهدارنده مایع بتنی ضروری است، زیرا اگر به اندازه کافی محافظت نشوند، ممکن است در معرض فرسایش و تخریب قرار گیرند. به همین دلیل به پوشش محافظ مخزن برای محافظت در برابر آنها نیاز دارند. علاوه بر این ترک خوردگی یا حرکت دینامیکی ممکن است منجر به نشتی مخزن بتنی شود که دوباره با استفاده از پوشش و لاینینگ مخزن مناسب قابل حل است.
اغلب لازم است دیوارهای داخلی سازه یا مخزن بتنی آب بندی شود تا بتن از خوردگی شیمیایی محافظت شود. در یک دنیای ایده آل، سیستم لاینینگ باید قبل از ساخت مخزن در پروژه طراحی شود، اما در بیشتر موارد نیاز به سیستم لاینینگ تنها زمانی ایجاد می شود که مشکلی در ساختار بتنی موجود رخ دهد.
کاربردهای آب بندی سازه ای به طراحی و اجرای دقیق نیاز دارند زیرا اغلب مواد شیمیایی ذخیره شده بسیار خورنده و خطرناک هستند و حتی نشت سوراخ پین در سیستم های پوشش مخزن می تواند عواقب جدی داشته باشد.
لاینینگ مخازن فولادی
مخازن فولادی یکی از پرکاربردترین مخازن برای ذخیره سازی میباشد. به همین دلیل لاینینگ آن از اهمیت بالایی در جهت مقاوم سازی برخوردار است. این مخازن فشار بالاتری را تحمل میکنند و با آب بندی و لاینینگ آن میتوان را نفوذ مواد شیمیایی و آلودگی را کاملا از بین برداشت. به همین دلیل یکی از محبوبترین کاربردها برای مخازن ذخیره سازی فولادی ذخیره سازی مواد شیمیایی است، زیرا یک سیستم ذخیره سازی قوی و قابل اعتماد برای مقاومت در برابر خوردگی و محافظت در برابر سوراخ شدن است که میتواند منجر به آشفتگی محیطی شود.
خدمات آبیاری، تولید و حفاظت در برابر آتش نیاز به تامین آب آماده در دسترس دارند. برای این کاربردها می توان یک کف مخروطی برای مخازن ذخیره سازی فولادی طراحی کرد تا از تخلیه سریع و کامل مایعات اطمینان حاصل شود. آب آشامیدنی را می توان در مخازن ذخیره سازی فولادی برای استفاده در صنایع غذایی و آشامیدنی نیز ذخیره کرد.
لاینینگ مخازن فولادی با استفاده از لایه های کامپوزیت پلیمری FRP یا اپوکسی بر اساس نوع کاربردی میتوان انجام داد.
لاینینگ تونل
ضرورت لاینینگ تونل به منظور پشتیبانی از محیط اطراف تونل برای عمر مفید سازه و کنترل جریان آبهای زیرزمینی بدون محدودیت استفاده روزانه از تونل است.
لاینینگ تونل سیستم پشتیبانی برای تونل یا شفت میباشد. پوشش تونل میتواند موقت، اولیه یا دائمی باشد و به اشکال مختلف از فولاد و بتن ساخته شود. لاینینگ های موقت تونل قبل از نصب لاینینگ دائمی استفاده میشود. مصالح اساسی برای لاینینگ تونل عبارتند از: پوشش بتنی، پوششهای فولادی و استفاده لایههای کامپوزیت FRP که با توجه به شرایط منطقه ساخت و ساز و روشهای تونل سازی انتخاب میشوند.
لاینینگ خطوط لوله
لاینینگ اپوکسی لوله که به عنوان لاینینگ در محل (CIPP) نیز شناخته می شود یک راه حل غیر مخرب است که فقط یک تعمیر موقت لوله کشی نیست.
در واقع راهی برای بازیابی و ترمیم خطوط لوله و کانالها از خوردگی، نشت یا ترک میباشد. این یک فرآیند به این صورت میباشد که اساساً با ایجاد یک پوشش از داخل ساختاری ایجاد میکند که درون لوله قدیمی و آسیب دیده قرار گیرد و به سطح آن میچسبد. لاینینگ در مقایسه با تعویض کل لوله مقرون به صرفه است و اختلال و تخریب کمتری ایجاد میکند. این پروسه ایجاد یک راه حل طولانی مدت و بدون تعمیر و نگهداری است که مشکل نشت لوله را به طور کامل حل میکند.
لاینینگ لوله همچنین طول عمر سیستم لوله کشی را افزایش میدهد، ساختار سازه و چشم انداز را حفظ میکند و باعث تخریب اندک یا بدون تخریب نیز میشود.
مراحل لاینینگ به این صورت میباشد که در ابتدا توسط دوربینهای مداربسته (CCTV) لوله بازرسی میشود. مرحله بعد شامل تمیز کردن لوله قدیمی برای بازگرداندن به قطر اصلی میباشد. روشهای حذف و تمیز نمودن سطوح لوله بر اساس وضعیت آن متفاوت میباشد.
استفاده از متریالهای مختلف از جمله پوشش دهی با اپوکسی یکی از مواد پرکاربرد در صنعت لاینینگ میباشد که همچنین امکان پوشش لوله در بخشهای خاص لوله را بدون پوشش در کل طول فراهم میکند. در مرحله تکمیلی، بررسی نهایی توسط دوربینهای مدار بسته انجام میشود. و یک لوله اپوکسی صاف و بدون درز و ترک، لوله میزبان و قدیمی را پوشش میدهد.
لاینینگ برج خنک کننده (کولینگ تاور)
برج خنک کننده یک مبدل حرارتی میباشد که به منظور کاهش دمای آب، آب و هوا به طور مستقیم در تماس با هم می باشند. در این روش حجم اندکی از آب تبخیر شده و دمای آب در حال گردش در برج را کاهش میدهد. استفاده از لاینینگ سبب محافظ از سطوح و اجزا در برابر محیط خورنده میباشد. همچنین برای از بین بردن خوردگی و زنگ زدگی، پوششهای اپوکسی در قسمت بیرونی برج خنک کننده اعمال میشود. محافظت و لاینینگ از دو طرف مخزن به جلوگیری از خوردگی و نشتی کمک میکند که عمر تجهیزات افزایش یابد.
GRP لاینینگ نمونه دیگر از پوششها میباشد که بسیار گستره و متنوع میباشد. نسبت استحکام به وزن بالا، ضربه پذیری بالاتر، پایداری ابعادی و انعطاف پذیری از ویژگیهای آن میباشد. GRP ضدآب و بدون نیاز به تعمیر و نگهداری میباشد بنابراین برای کاربردهای خارجی و داخلی مناسب میباشد.
لاینینگ داخلی برج خنک کننده
اگر قسمت داخلی مخزن برج خنک کننده دچار خوردگی، زنگ زدگی یا نشتی باشد، میتوان یک پوشش اپوکسی یا آستر برج خنک کننده برای آب بندی و از بین بردن تمام نشتی ها نصب نمود. گرما، رطوبت و مواد شیمیایی برج های خنک کننده شرایط اصلی برای خوردگی هستند.
لاینینگ خارجی برج خنک کننده
برای از بین بردن خوردگی و زنگ زدگی ممکن است پوششهای اپوکسی در قسمت خارجی و بیرونی برج خنک کننده اعمال شود. محافظت از دو طرف مخزن به جلوگیری از خوردگی و نشتی کمک میکند که عمر تجهیزات را افزایش میدهد.
لاینینگ استخر و حوضچه
لاینینگ استخر و حوضچهها به عنوان یک سطح وینیلی که به دیوارهها و کف استخر متصل میشود و به عنوان یک مانع بین دیواره استخر و آب داخل تعریف میشود. پوشش مورد نظر تضمین میکند که آب در داخل نگه داشته میشود و ضد آب است و به این ترتیب باعث ایجاد یک پوشش موثر بر روی دیوارههای استخر میگردد.
هدف اساسی از لاینینگ استخر و حوضچه حفظ آب در داخل استخر و جلوگیری از نشتی است. علاوه بر این، باعث افزایش زیبایی استخر، حفاظت فیزیکی فضای داخلی و جلوگیری از رشد کپک و جلبک میشود.
این سطح صاف باعث می شود آلایندههایی مانند جلبک به سختی در استخر رشد کنند و از خرابی استخر جلوگیری میکند. این پوششها بسیار بادوام هستند و اگر به خوبی نگهداری شوند، سالها دوام خواهند آورد. در واقع میتوان گفت که لاینینگ دیوارها و کف استحر و حوضچهها با هدف کاربردی و تزئینی انجام میشود.
ورقهای ژئوممبران نمونهای دیگر از پوششها میباشد که به علت دوام بالا و مقاومت در برابر خوردگی شناخته شده میباشند. از ورقهای ژئوممبران در ساخت استخرهای ذخیره آب کشاورزی، عایق کاری مخازن و تونلها و حوضچههای ذخیره استفاده میشود.
چه عواملی در انتخاب لاینینگ تاثیر گذار است؟
لاینینگ به منظور جلوگیری از تلفات تراوش آب ، جلوگیری از ترک و ارائه یک سطح هموار ارائه میشود. لاینینگها از مواد مختلفی ساخته میشود . هنگام انتخاب نوع لاینینگ باید عواملی را در نظر گرفت و این عوامل به طور خلاصه در این مقاله مورد بحث قرار میگیرند:
-
وضعیت محیط و محل انجام پروژه
یکی دیگر از عوامل موثر بر نوع لاینینگ، وضعیت محل انجام پروژه است. به طور مثال برای لاینینگ کانال ممکن است از زمینهای باتلاقی، خاک شنی سست، خاک آبرفتی، خاک رسی، خاک سخت و غیره عبور کند. بنابراین با توجه به شرایط خاک و محل، نوع پوشش یا لاینینگ توصیه میشود.
-
عوامل اقتصادی
لاینینگ انتخاب شده برای یک سازه مورد نظر باید مقرون به صرفه باشد. پروژه لاینینگ به طور کلی به عوامل زیادی بستگی دارد مانند نوع مصالح مورد استفاده برای ساخت و ساز، در دسترس بودن مصالح، در دسترس بودن نیروی کار، تجهیزات ساخت و ساز، دوره ساخت و غیره. هزینه تعمیر و نگهداری پوشش لاینینگ نسبت به ساخت مجدد مقرون به صرفه است.
-
ماندگاری
لاینینگ باید به گونه ای بادوام باشد که در شرایط اوج جریان، در شرایطی که کانال خالی میباشد، همه شرایط آب و هوایی، در برابر تغییرات دما، فرآیندهای شیمیایی و غیره بدون تخریب باقی بماند. و غیره که بر دوام سازه تاثیر می گذارد.
همچنین پوشش باید به صورت دوره ای بازرسی شود تا از رشد جوندگان، علفهای هرز و غیره که بر دوام سازه تأثیر می گذارد جلوگیری شود.
-
نگهداری
نگهداری لاینینگ کانال و مخازن همیشه آسان و مقرون به صرفه است. پوشش کانال ساخته شده با آجر، کاشی بتنی، تخته سنگ، اپوکسی و … به راحتی قابل تعمیر است. ترمیم پوشش بتنی ریختهشده در محل در صورت آسیبدیدگی دشوار و پر هزینه است.
-
ثبات
لاینینگها متناسب با نوع محل مورد استفاده تحت فشارهای مختلفی قرار میگیرد. خاک پشت آستر ممکن است به دلیل آب باران یا نشت اشباع شود و فشار شدیدی بر لاینینگ وارد کند. گاهی اوقات حفرههایی در پشت پوشش ایجاد می شود و مشکلاتی ایجاد میکند. پوشش کانال یا مخزن باید در برابر این نوع فشارها دوام بیاورد. بنابراین، پوشش ارائه شده باید سنگین، قوی و پایدار باشد.
-
مقاومت در برابر فرسایش
لاینینگ مورد استفاده بر اساس نوع کاربرد در محل مورد نظر به خصوص برای لاینینگ کانالها باید مقاومت خوبی در برابر فرسایش داشته باشد. فرسایش به دلیل سایش رسوبات موجود در آب با سطح پوشش کانال رخ میدهد. اگر آب کانال دارای رسوبات قابل توجهی باشد، پوشش بتنی یا پوشش تخته سنگی ترجیح داده می شود زیرا از نظر مقاومت در برابر فرسایش خوب هستند.
-
نفوذ ناپذیری
دلیل اصلی ایجاد لاینینگ بر روی سطوح مورد نظر، محافظت از آب در برابر تلفات ناشی از نشت است. بنابراین، غیر قابل نفوذ بودن از ویژگیهای بارز لاینینگ میباشد. نوع لاینینگ با توجه به تلفات نشت بر اساس عوامل مختلفی از جمله درصد نشت، تقاضای آب، تراکم جمعیت و غیره انتخاب میشود.
-
بازده هیدرولیکی
راندمان یا بازده هیدرولیکی کانال با گذشت زمان به تدریج کاهش مییابد. هنگامی که سطح پوشش به طور مداوم در معرض جریان آب قرار میگیرد، سطح ناهموار میشود و فرسایش رخ میدهد که باعث کاهش بازده هیدرولیکی کانال میشود.
-
طول عمر سازه
هر پروژه باید به گونهای طراحی شود که سه یا چهار دهه آینده را با موفقیت طی کند. لاینینگ مورد نظر باید با در نظر گرفتن طول عمر پروژه توصیه شود.
-
در دسترس بودن مصالح
هزینه لاینینگ بستگی به در دسترس بودن مصالح ، هزینه حمل و غیره دارد. برای کاهش هزینه لاینینگ باید از مصالحی که در مجاورت پروژه موجود یا بر اساس برآورد مالی متریال است استفاده کرد.
مراحل اجرای لاینینگ
-
FRP لاینینگ
برای بازسازی خطوط لوله، نصب یک سیستم لاینینگ FRP امری ضروری میباشد. هنگام نصب لاینینگ ساختاری FRP مراحل زیادی وجود دارد و اجرای مناسب و صحیح هر مرحله برای نصب موفق و طول عمر سازه بسیار مهم است.
مرحله اول آماده سازی سطح، تمیز کردن و خشک کردن بستر میباشد. در صورتیکه برای خطوط لوله اجرا شود در ابتدا باید با آبگیری خط لوله و اجرای کنترلهای محیطی و تهویه آغاز شود.
روش نصب مواد FRP شامل اختلاط اپوکسی و اشباع نمودن الیاف FRP، پر کردن , و مسطح نمودن بستر با یک پرایمر اپوکسی با ضخامت مناسب، استفاده از FRP اشباع شده در داخل زیرلایه خط لوله، اجرای جزئیات FRP و در نهایت عمل آوری برای رسیدن به مقاومت مورد نظر میباشد.
یکی از مهم ترین روش ها برای نصب پوشش FRP داخلی، آماده سازی کافی زیرلایه لوله برای دستیابی به پیوند کافی از مواد آستر FRP به لوله میزبان و امکان انتقال مناسب بار بین FRP لاینینگ و لوله جدید است.
-
رابر لاینینگ
ابتدا باید سطح را برای استفاده از رابر لاینینگ آماده کنید که این کار معمولاً با تمیز کردن با استفاده از حلال، مناسب، سندبلاست و غیره انجام میشود به گونهای که تمام آلودگیها از بین رود.
سپس سیستم چسب یا اپوکسی مورد نظر را روی سطحی که قرار است آستر شود، اعمال کنید. چسب ممکن است یک لایه یا چند لایه باشد.
ورقهای لاستیکی را در سایز مورد نظر برش داده و بر روی سطح اعمال کنید و با فشرده کردن آنها مانع از ایجاد حباب هوا در سطح زیر کار شوید.
-
رزین لاینینگ
اگرچه روشهای زیادی برای تعمیر یا تعویض سطوح موجود میباشد رزین لاینینگ یکی از محبوبترین روشها به خصوص برای لولهها و تعمیر مخازن میباشد. استفاده از رزین اپوکسی با کارایی بالا برای ایجاد یک لوله بدون درز در لوله موجود و آسیب دیده و همچنین برای رفع ترک و نشتی سازه به خصوص مخازن کاربرد دارد.
ابتدا باید سطح کار قبل از اعمال رزین اپوکسی تمیز گردد. استفاده از سند بلاست و اسپری آب پرفشار همراه با ابزارهای تخصصی دیگر برای حذف رسوب، کثیفی، گریس و سایر رسوبات و زبالهها پیشنهاد میشود. پس از ترکیب رزین اپوکسی بر روی سطح مورد نظر اعمال میشود و عمل آوری میگردد.
-
سرامیک لاینینگ
توانایی سرامیکها در مقاومت در برابر دماهای بسیار بالا و همچنین دوام، استحکام و خواص غیر خورنده آنها، سرامیک لاینینگ را برای تعدادی از کاربردهای خاص مورد نیاز در فرآیندهای متالورژی، کورهها، تولید شیشه و بسیاری از فرآیندهای کلیدی دیگر در تمام صنایع ضروری میکند.
برای این کار سطح مورد نظر باید تمیز و عاری از گرد وغبار گردد. سپس یک لایه پرایمر بر روی سطح اعمال میگردد تا سطح هموار گردد و هرگونه خلل و فرج پوشیده شود. ملات مورد نظر طبق دستورالعمل آماده میشود و پس از پوشش سطح با آن کاشی یا سرامیک ضد اسید بر روی آن قرار داده میشود.
-
گلس فلیک لاینینگ
گلس فلیک به نوعی ماده پوششی گفته میشود که برای جلوگیری از خوردگی که دارای قطعات بسیار کوچک و نازک شیشه است، روی یک ماده پایه مانند رزین اعمال میشود. برای اعمال این پوشش در ابتدا سطح مورد نظر باید تمیز و عاری از هرگونه ذرات غبار و آلودگی گردد. سپس لایه پرایمر برای پوشش خلل و فرج بر روی سطح اعمال میشود. سپس گلس فلیک اپوکسی در ضخامت مورد بر روی سطح اعمال میشود.
-
ملات ضد اسید
این ملات از سنگدانههای ضد اسید ساخته شده است، از این رو در برابر فرسایش توسط اسیدها مقاوم میباشد. برای اجرای ملات ضد اسید در ابتدا تمام سطوح تمیز، خشک و عاری از هرگونه مواد سست باشند. سپس ملات را با نسبتهای مورد نظر ترکیب نموده و ملات را با شناور یا ماله فولادی بر روی سطح بمالید و در حین اعمال متراکم شود. حتماً سوراخ را کاملاً پر کنید تا از ضعیف شدن سطح بالایی جلوگیری شود. رویه را صاف کنید تا به یک پوشش متراکم سخت و ماندگار برسید.
-
ورق ژئوممبران
برای اجرای ورقهای ژئوممبران ابتدا سطح مورد نظر باید آمده گردد. رولهای ژئوممبران باید به درستی بر روی سطح مستقر و شناسایی شوند. ورقهای ژئوممبران باید مهار شده و جوش داده شوند. همپوشانی ورقهای ژئوممبران نیز باید طبق دستورالعمل انجام شود.
هزینه اجرای لاینینگ چگونه محاسبه میشود؟
تعمیرات سنتی و تعویض سازه مورد نظر مانند لوله و مخازن در صورت به روز آسیب هزینه بر دار میباشد. به همین جهت با انجام عملیات لاینینگ و ترمیم حتی قسمتی از سازه که دچار آسیب شده است میتوان تا حد قابل قبولی هزینهها را کاهش داد. نکته قابل توجه این میباشد که برای اجرای لاینینگ نمیتوان هزینهی دقیق و ثابتی ارائه داد. عوامل متعددی بر روی هزینه اجرای لاینینگ تاثیر میگذارد مانند محیط اجرای لاینینگ، وجود مواد خوردنده، بودن در معرض شرایط آب و هوایی سخت، میزان ترک و نشتی و سایر عواملی که منجر به افزایش هزینه پروژه میگردد. سایر عوامل که بر هزینه اجرای لاینینگ تاثیر میگذارند شامل:
- نوع لاینینگ مورد نظر
- محیط اجرای لاینینگ
- کیفیت مواد مورد استفاده
- فرآیند اجرای لاینینگ
- حجم مواد و متریال مورد نیاز
- موقعیت اجرای پروژه
استانداردهای مرتبط با لاینینگ
پیش از شروع کار لاینینگ بااید الزامات و استانداردها لاینینگ طبق آیین نامه بررسی شوند. طبق آیین نامه API 652 استانداردهای لاینینگ مخازن ذخیره و برای آماده سازی سطوح بتنی پیش از لاینینگ بر طبق استاندادهای ارائه شده در آیین نامه DIN 28052 باید بررسی شوند.
این استانداردها الزامات انواع پوششهای آلی را که بر روی سطوح سازههای بتنی استفاده میشود را تایین میکند از جمله پوششهای نازک، عایقکاریها و آب بندیهایی که بوسیله قلم مو،اسپری اجرا میشوند، اجرای پوشش با تکنیکهای پیشرفته، نحوه شمشه کشی و … . این استاندارد شامل توصیههای لازم برای دستورالعمل اجرایی و کنترل کیفیت نهایی از جانب پیمانکاران و سازندگان میباشد.
همچنین بر اساس آیین نامه API 652، نحوه آماده سازی سطح مخازن، پارامترهای تاثیر گذار برای کنترل دما و رطوبت، تعمیر و نگهداری مخازن و تانکها ، انتخاب متریال و پوشش لازم و سایر عوامل دیگر ذکر شده است.
پیشنهاد برای مطالعه
جمع بندی
در این مقاله با انواع لاینینگ و کاربرد آن، عوامل موثر در انتخاب نوع لاینینگ بر اساس پروژه، مراحل اجرای آن، عوامل موثر بر انتخاب لاینینگ آشنا شدیم. همانطور که گفته شد لاینینگ یک پوشش برای محافظت از یک سطح یا سازه طراحی شده است که هدف آن محافظت از سطح بیرونی و درونی سازه میباشد. عوامل خارجی مانند بارندگی، آلودگی، آلایندههای بیولوژیکی و شیمیایی و همچنین تنشهای فیزیکی (سایش، ضربه و غیره) میتوانند باعث خرابی سطوح و ایجاد درز و ترک و نشتی در مخازن شوند. انتخاب لاینینگ مناسب بر اساس نوع کاربرد یک راه حل مقرون به صرفه میباشد که موجب مدیریت بودجه و کاهش هزینههای آتی میگردد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد هزینه اجرای لاینینگ میتوانید با کارشناسان ما در افزیر در تماس باشید.
سوالات متداول
به چه دلیل از لاینینگها استفاده میشود؟
از لاینینگ برای اهداف حفاظتی و یا عملکردی استفاده میشود. امروزه استفاده از لاینینگها برای محافظت از مواد زیرلایه در سطوح داخلی و خارجی در برابر حملات شیمیایی بر روی سطح سازه مورد نظر اعمال میشود.
به چه دلیل پیشنهاد میشود که برای مخازن ذخیره شیمیایی از FRP لاینینگ استفاده شود؟
پوشش FRP در برابر خوردگی مقاومت بیشتری نشان میدهد. همچنین مقاوم در برابر ضربه، آتش و مواد شیمیایی میباشد. به همین دلیل پیشنهاد میشود که برای مخازن ذخیره مواد شیمیایی از این لاینینگ استفاده گرد.
چرا در لولههای پوسیده و قدیمی از رزین لاینینگ استفاده میشود؟
رزین لاینینگ یک جایگزین مقرون به صرفه برای جایگزینی لولههای قدیمی است. در این فرآیند یک لوله جدید در لوله آسیب دیده ایجاد و سطح داخل لوله با رزین پوشانده میشود که مانع از خوردگی میشود.
چگونه ورقهای ژئوممبران یک راه حل سازگار با محیط زیست میباشد؟
ورقهای ژئوممبران مانع از نشت مواد شیمیایی خطرناک به خاک یا آب های زیرزمینی زیر فونداسیون ساختمان میشوند. این روش یک راه حل سازگار با محیط زیست میباشد. همچنین در هزینه تعمیرات ساختمان نیز صرفه جویی میگردد.
چگونه میتوان عمر برجهای خنک کننده را افزایش داد؟
با استفاده از لاینینگ داخلی و خارجی به منظور محافظت از آن میتوان به جلوگیری از خوردگی و نشتی سازه مورد نظر کمک کرد. این کار با اعمال پوشش اپوکسی بر سطح داخلی و خارجی آن انجام میشود. همچنین عمر سازه افزایش مییابد.
هزینه اجرای لاینینگ برای یک سازه آسیب دیده چگونه برآورد میشود؟
برای اجرای لاینینگ امکان ارائه هزینه ثابت و دقیق وجود ندارد زیرا اجرای آن با توجه به نوع لاینینگ، روش اجرا، محیط و حجم متریال مورد استفاده متفاوت میباشد.