مقابله با خطرات زلزله و جهت کاهش خسارات

1.خطرات زلزله

زمین را از بلایا و سوانح طبیعی گریزی نیست اما می توان با مدیریت صحیح، اقدامات پیشگیرانه و آگاه سازی جامعه، از اثرات این بلایا هر چه بیشتر کاست. بر اساس آمارهای بین لامللی در 27 سلا گذشته 3.6 میلیون نفر بر اثر بلایای طبیعی در جهان جان باخته ان ، بیش از سه میلیارد نفر آسیب دیده اند و افزون بر 240  میلیارد دلار خسارت ملای بر ساکنان زمین وارد شده است.

این آمارها نشان می دهد که بلایای طبیعی در دنیا رو به افزایش است. بین سلاهای 1990 تا 2002 شدت بلایا 4.1 برابر شده است. نسبت جان باختگان 6.9 و آسیب دیدگان 5.2 و خسارت ملای 38 برابر شده و بطور متوسط در هر سلا از هر 31 نفر، یک تن از بلایا آسیب دیده و از هر 31 هزار نفر یکی در اثر بلایای طبیعی جان خود را از دست داده است .در حلا حاضر هزینه تحمیل شده توسط بلایای طبیعی به اقتصاد جهانی در سلا از مرز 50 میلیون دلار تجاوز میکند که یک سوم آن هزینه مربوط به اقدامات پیشگیری، جلوگیری و کاهش اثرات بلایا بوده و دو سوم دیگر آن مربوط به هزینه مستقیم خسارتهای وارده میباشد. تعداد تلفات سلا به سلا متغیر است و حد متوسط آن 250000 نفر در سلا میباشد، از این تلفات حدود 95درصد آن در کشورهای جهان سوم، جائی که بیش از 4.2 میلیارد نفر زندگی میکنند رخ میدهد.

سرزمین ایران نیز با توجه به موقعیت جغرافیایی و زمینشناسی خود از جمله ده کشور سانحه خیز جهان به شمار میآید و همواره بر اثر بروز سوانحی چون سیل، زلزله، خشک سالی، توفان و غیره، خسارات جانی و ملای قابل توجهی به کشور وارد آمده است. زلزله پدیده ای است طبیعی، که یکی از عوامل بروز حوادث پیش بینی نشده در سطح جوامع می باشد. دست کم 86 درصد خاک ایران در منطقه زلزله خیز قرار دارد . افزایش بی رویه جمعیت، ساخت و سازهای شهری و گسترش آن ها تا حاشیه شهرها بدون برنامه ریزی مناسب و در نظر گرفتن تمهیدات و قوانین لازم، وخامت اوضاع را دوچندان کرده است و در چنین شرایطی و با توجه به آنکه مقدار زیادی از تولید ناخلاص ملی کشور صرف جبران بلایای طبیعی می شود، مدیریت بحران و کاهش بلایای طبیعی در آن اهمیت ویژه ای یافته است. ابعاد وسیع خسارات و تلفات ناشی از پدیده زلزله در شهرهای گوناگون جهان سبب شده است پژوهش های کاربردی گسترده ای در زمینه بهینه کردن ایمن سازی شهرها انجام گیرد. از سوی دیگر، روش های مقابله با بلایای طبیعی و ایمن سازی شهرها، افزایش کارایی روش های مقابله با بلایای طبیعی و ایمن سازی شهری را ضرورت بخشیده است.

در جهت کاهش مخاطرات زلزله در شهرها، ضروری است تا مطلاعات و تحقیقات جامعی در ارتباط با شناخت اثرات زلزله در سطوح شهری و تشخیص مناطق با خطر پذیری بالا انجام شود. برنامه ریزی کاهش خسارات ناشی از زلزله در مناطق با خطر پذیری بالا می تواند با کاهش آسیب پذیری شهرها خسارات و مخاطرات ناشی از وقوع زلزله را کاهش بخشد

2 .ترس از ناشناخته ها و درک درست وقایع

ترس از ناشناخته ها در انسان فطری است، ترس از تاریکی نیز معلول همین علت است آنچه ناشناخته ها را به آگاهی تبدیل می کند دانش است. ارتقای روز افزون توان علمی و فناوری انسان در دنیای معاصر هر چند معضلاتی را که ناشی از بعضی راهکارهای نادرست است در عرصه زندگی و محیط پیرامون او در پی داشته، اما موفقیتهای ناشی از این پیشرفت ها قابل کتمان نیست و این توانایی در پیکار با حوادث ناگوار و زیانبار طبیعی هر روز چشمگیرتر می شود.

بنابراین، درک درست وقایع و پدیده های طبیعی منجربه پیش بینی، پیشگیری و تقابل منطقی و درست با آنها خواهد شد. به عبارت دیگرر، به حداقل رسانیدن خطرات ناشی از رخدادهای طبیعی و غیرطبیعی که گاه ساخته خود انسان و تحمیل او بر طبیعت و محیط پیرامون خویش است با انتخاب راهکارهای مؤثر ممکن می باشد .

. در جهان معاصر دو گونه معضل طبیعی صدمات جانی و ملای شدیدی را بر جوامع انسانی وارد می سازند که هر چند هر دو ناشی از طبیعتند اما منشأ ایجاد یکی از آنها طبیعت و دیگری ناشی از تحمیل آگاهانه وناخودآگاه انسان بر طبیعت می باشد

سلاها پیش، اولین اقدام متمرکز و جامع نهادهای بین لامللی در معرفی و آموزش انسانی در تمامی ابعاد پژوهشی، برنامه ریزی و اجرایی در راستای کاهش اثرات بلاهای طبیعی بود. در این چارچوب ،آموزش امداد و کمک رسانی پس از وقوع حادثه همچون موضوع پیشگیری قبل از وقوع بلایا، از طریق مدیریت خاص و آموزش همگانی میسر دانسته شده است. بنابراین در استراتژی کاهش اثرات بلایای طبیعی، تاکتیک یا راهکارها به سوی آگاه سازی عمومی و تأکید بر امر اطلاع رسانی به مردم در راستای اقدامات پیشگیرانه قبل از وقوع حوادث نابهنجار تغییر کرده و این تغییر روش خود از اهداف اساسی برنامه کاهش اثرات بلایای طبیعی در دودهه اخیر بوده است)

3 .زلزله شناسی

1-3 -زلزله چیست

زلزله لرزش ناگهانی پوسته جامد زمین است که هر از چند گاهی در نواحی که بر روی بند زلزله خیز قرار دارند رخ میدهد

2-3 -علت اصلی وقوع زلزله

دلیل اصلی وقوع زلزله را میتوان افزایش فشار بیش از حد داخل سنگها و طبقات درونی زمین بیان نمود. این فشار به حدی است که در سنگ گسستگی بوجود میآید و دو قطعه سنگ در امتداد سطح شکستگی نسبت به یکدیگر حرکت میکنند.

3-3-گسل

گسل عبارت است از سطح ناپیوسته ای که دو مجموع سنگی را از هم جدا می کند)

4-3- شدت زلزله

شدت زلزله در یک مکان خاص بر مبنای اثرهای قابل مشاهده زمین لرزه در آن مکان تعیین می شود.شدت زلزله به مقیاس مرکلای مشهور است.نوع اصلاح شده این مقیاس شامل دوازده درجه است که توسط نیومان در سلا 1392 ارائه گردیده است. این مقیاس به طور گسترده ای پذیرفته شده و مورده استفاده واقع می گردد

5-3- نحوه آزاد شدن انرژی زلزله

ممکن است یک زلزله به همراه خود پیش لرزه و پس لرزههایی داشته باشد، که این دو قبل و بعد از زلزله اصلی ممکن است وقوع یابند، به عبارتی دیگر این موضوع به نحوه آزاد شدن انرژی زلزله بستگی دارد. بطوری که انرژی زلزله بصورتهای زیر آزاد میگردند

1-5-3- پیش لرزه

گاهی اوقات از بروز زلزله اصلی ، یکسری زلزلههایی با بزرگی کمتر از زلزله اصلی به وقوع میپیوندند که معمرولا فراوانری آنهرا برا نزدیرک شدن به زمان وقوع لرزش اصلی ، افزایش مییابد.

2-5-3- لرزش اصلی

همان زلزله اصلی بوده که بواسطه آن اکثر انرژی ذخیره شده در سنگها یکباره آزاد میگردد و چنانچه دادههای مربوط به یک زلزله برزگ غیر دستگاهی باشد مهلرزه نامیده میشود.

3-5-3- پس لرزه

زلزله های خفیف تری که غلابا پس از لرزش اصلی، از حولای کانون زلزله اصلی منشأ میگیرند، را پس لرزه میگویند. پس لررزه ها میتوانند حتی تا سلاها پس از وقوع زلزله های اصلی نیز به طول انجامد.

6-3 -شتاب مبنای طرح

شتاب مبنای طرح عبارت است از شتاب زلزله به شتاب ثقل زمین(آیین نامه 1388،2800)

4 .اثرات زلزله در سطح شهر ها

زلزله به عنوان یک عامل طبیعی ، اثرات گوناگونی را بر محیط اطراف خود می گذارد. در نواحی لرزه خیز به عنوان یک سیستم این اثرات را می توان به دو صورت اصلی اثرات مستقیم و اثرات غیر مستقیم تقسیم بندی نمود

1-4 -اثرات مستقیم زلزله در شهرها

تاثیراتی که مستقیما و بدون واسطه بر اثر وقوع زلزله اتفاق می افتد و باعث تخریب و صدمات گوناگونی در سطح شهرها می گردند.

2-4-اثرات غیر مستقیم زلزله در شهرها

تاثیراتی که بیشتر به صورت غیر مستقیم و بر اثر بروز اثرات مستقیم و نتایج بعدی حاصل از اثرات کلابدی1 ایجاد می گردد.

این اثرات عبارتند از :

• اثرات اجتماعی
• اثرات زیست محیطی
• اثرات اقتصادی
• اثرات مدیرتی

5 .مناطق زلزله خیز ایران

شهرهای ایران اسلامی از نظر میزان خطر زلزله به 4 دسته شامل خطر خیلی زیاد، زیاد، متوسط و کم تقسیم شده اند ودر میان حدود 500 شهر کشورکه لرزه خیزی آنها مورد مطلاعه قرار گرفته است، تنها 15 شهر کم خطر هستند و اکثر آنها آسیب پذیری زیادی نسبت به زلزله دارند.

6 .مدیریت بحران

1-6-تعریف

برنامه ریزی، سازماندهی، هدایت و کنترل بهینه بحران را اصطلاحاً مدیریت بحران گویند. به عبارت دیگر کلیه مکانیسم ها و فرآیندهایی که یکی از عوامل چهارگانه را بمنظور مدیریت بهینه اجزاء سیستم به گونه ای که در حداقل زمان ممکن بتواند حداکثر تاثیرگذاری لازم را در راستای کاهش اثرات بردارد گویند.

2-6 -شرایط بحرانی

شرایط وقفه شدید در فعلایت های عادی جامعه که ممکن است با ضایعات جانی و خسارت های ملای ویا مشکلات محیط زیست همراه گردد را شرایط بحرانی گویند

3-6 -خطر پذیری بالا

مناطق و مکان هایی را که احتملا وقوع حادثه ای در برهه ای خاص از زمان در آنها وجود دارد را مناطق با خطر پذیری بالا گویند. مناطق با خطر پذیری بالا بر مبنای لرزه خیزی مناطق بر اساس شتاب مبنای و همچنین میزان لرزه خیزی و خطر پذیری به صورت جدول شماره1 تقسیم بندی می گردند.

4-6 -مراحل مدیریت بحران

مراحل چهارگانه مدیریت بحران که در ذیل نشان داده شده است قابل بحث و بررسی و ارائه می باشد

1-4-6-پیشگیری

مجموعه اقداماتی است که با هدف وقوع حوادث و یا کاهش آثار زیانبار آن ، سطح خطر پذیری جامعه را ارزیابی نموده و با مطلاعات و اقدامات لازم سطح آن را تا حد قابل قبول کاهش دهد.

2-4-6-آمادگی

مجموعه اقداماتی است که توانایی جامعه را در انجام مراحل مختلف مدیریت بحران افزایش می دهد که شامل جمع آوری اطلاعات، برنامه ریزی ، سازماندهی، ایجاد ساختارهای مدیریتی آموزش، تامین منابع و امکانات، تمرین و مانور است.

3-4-6-مقابله

انجام اقدامات و ارائه خدمات اضطراری به دنبلا وقوع بحران است که با هدف نجات جان و ملا انسان ها، تامین رفاه نسبی برای آنها و جلوگیری از گسترش خسارات انجام می شود.

4-4-6-بازسازی و بازتوانی

بازسازی شامل کلیه اقدامات لازم و ضروری پس از وقوع بحران است که برای گذراندن وضعیت عادی به مناطق آسیب دیده با در نظر گرفتن ویژگی های توسعه پایدار، ضوابط ایمنی، مشارکت های مردمی و مسائل فرهنگی، تاریخی و اجتماعی منطقه انجام می گیرد. بازتوانی نیز شامل مجموعه اقداماتی است که جهت بازگرداندن شرایط جسمی، روحی و روانی و اجتماعی آسیب دیدگان به حلات طبیعی به انجام می رسد.

7 .برنامه ریزی

1-7-تعریف

برنامه ریزی عبارتست از فرآیندی دارای مراحل مشخص و بهم پیوسته برای تولید یک خروجی منسجم در قلاب سیستمی هماهنگ از تصمیمات. برنامه ریزی فکر کردن راجع به آینده یا کنترل آن نیست بلکه فرآیندی است که میتواند در انجام این امور مورد استفاده قرار گیرد. برنامه ریزی، تصمیمگیری در شکل معمول آن نیست بلکه از طریق فرایند برنامه ریزی، مجموعهای از تصمیمات هماهنگ اتخاذ میشود. برنامه ریزی میتواند برای زمان حلا یا آینده انجام شود

2-7 -برنامه ریزی شهری و نقش آن در کاهش آسیب های زلزله

کی از روشهایی که برای مقابله و کاهش این خطرات مورد توجه قرار میگیرد برنامهریزی جهت مقابله با اثرات زلزله در شهرهاست. این برنامهریزی شامل برنامهریزی کاهش اثرات زلزله و برنامهریزی آمادگی در برابر زلزله است که فرآیند برنامهریزی مقابله با زلزله را شامل میشوند. برنامهریزی کاهش اثرات زلزله جهت به حداقل رساندن خسارت و آسیبهای زلزله اقداماتی را اتخاذ مینماید که از طریق آن اثرات تخریبی آسیبهای زلزله را کاهش میدهد.

برنامهریزی آمادگی در برابر زلزله نیز شامل اقداماتی است که واکنش در برابر زلزله و فاجعه تلقی میشوند و شامل پیشبینی نیازهای اساسی و منابع قابل بهرهبرداری برای پاسخ به این نیازها در زمان بحران است

اصول و روشهای شهرسازی در پیشگیری یا کاهش آسیب های زلزله می تواند از طریق بهرهگیری از تجربیات گذشته بررسی و تدوین گردند. این تجربیات نشان داده اند که آثار، عوامل و فرآیند اقدامات پس از زلزله در قلاب چهار مرحله امداد و نجات، اسکان اضطراری، اسکان موقت و اسکان دائم قابل بحث و بررسیاند. نقش شهرسازی در ارتباط با هر یک از مراحل فوق می تواند از طریق پیش بینی تمهیدات مناسب برنامهریزی و طراحی شهری(از سطوح سیاستگزاری و برنامه ریزی گرفته تا طراحی و اجرا) محقق شود

8 .طرح پیشنهادی برای کاهش خطرات و خسارات زلزله

راهبرد کلی برای کاهش خسارات ناشی از پدیده زلزله ، برنامه ریزی و ارائه طرح های اجرایی به شرح ذیل می باشد

1-8 -کاهش خسارات سازه ای

با توجه به تلفات انسانی محتمل ، خسارات وارد بر سازه های مختلف در سطح شهر اصلی ترین دلیل تلفات انسانی و افزایش خسارات اقتصادی و اجتماعی می باشد

با کاهش خسارات سازه ای مدیریت بحران ؛ خسارات و صدمات اجتماعی ، اقتصادی و زیست محیطی به خودی خود کاهش چشمگیری می یابد. لذا درادامه مقلاه طرح ها و روش های کاهش خسارت های سازه ای را به صورت ذیل ارائه می نماییم:

2-8 -مقاوم سازی سازه های سطح شهر

مقاومسازی لرزهای سازههای موجود یکی از موثرترین روشها برای کاهش خطر زلزله است. شمار زیادی از سازههای موجود که در مناطق زلزلهخیز واقع شدهاند، براساس آییننامه طراحی لرزهای قدیمی که دیگر اعتبار چندانی ندارند؛ ساخته شدهاند، علاوه بر آن شماری از زلزلههای اصلی که در طول سلاهای اخیر اتفاق افتادهاند بر اهمیت سبک شدن برای کاهش خطر لرزهای تاکید میکنند.

در سلاهای اخیر تحقیقات مهمی در ارتباط با راهکارهای مختلف جهت ترمیم و تقویت سازههای بتنی برای بالا بردن عملکرد لرزهای آنها اختصاص داده شده است و بهطور کلی عملکرد لرزهای سازه میتواند توسط مقاومسازی یا ترمیم افزایش یابد.در این مقوله مهندسان راهکارهایی را براساس ارزیابی لرزهای سازه انتخاب میکنند، بنابراین نیازهای اساسی ترمیم و تحقیقات مختلف بر روی راهکارهای مقاومسازی، میبایست قبل از انتخاب روش بررسی شود.ساختمانهایی که بحث مقاومسازی در آنها بررسی میشود ، ساختمانهایی که در حلا ساخت هستند که باید زیرساختهای لازم بهطور کلی در آنها بررسی و رعایت شود، بهطوری که علاوه بر مقررات ملی ساختمان، بحث مقاومسازی )که بهعنوان بارهای وارد بر ساختمان در قلاب بحث شش مقررات ملی ساختمان ( نیز بدان اشاره شده است با دقت بررسی و در احداث ساختمان اعملا شود.

اولین و مهمترین گام در بحث مقاومسازی ساختمان در برابر زلزله و بارهای وارد بر آن بررسی وضعیت موجود در ساختمان است، بهطوری که برای مثلا مهندسان ناظر این مورد را بررسی کنند که چند درصد از روند ساخت و ساز ساختمان قانونی و براساس ضوابط و مقررات ملی ساختمان احداث شده است، بعد از بررسی این مرحله نقاط ضعف و قوت ساختمان بررسی میشود که در راستای آن میتوان به تقویت نقاط ضعف پرداخت، لابته این امر زمانی محقق میشود که قسمتی از ساختمان که دارای ضعف است برای اعملا مقاومت تخریب و ترمیم شود

میزان بودجه لازم جهت مقاوم سازی ابنیه در کشور اسلامی ما معادل 25 درصد بودجه نوسازی و ساخت مجدد ابنیه می باشد. لذا برا مقراوم سرازی سازه های موجود قبل از بحران زلزله، می توان علاوه بر کاهش چمگیر تلفات انسانی و خسارات اجتماعی، از 75 درصد خسرارات اقتصرادی وارد برر سازه های مختلف کم کرد

3-8 -برای مقابله با زلزله چگونه بسازیم

زلزله در کشورهای پیشرفته خصوصا در زمینه ساختمان که درگیری نزدیکی هم با زلزله دارند، همچون ژاپن و امریکا تقریبا مهار شده است. آنان توانسته اند با بهینه سازی ساختمانهایشان و رعایت اصول ایمنی در ساخت و نظارت بر اجرا به نقطه ای برسند که بگویند در کشور ما زلزله بلا نیست، بنابراین در ابتدا به شما پیشنهاد میکنیم با اصول اولیه محاسبات، طراحی و ساخت و چگونگی نظارت ویژه براین مراحل آشنا شوید تا اگر در حلا ساخت خانه ای برای خود هستید آنگونه بسازید که پس از زلزله باز در منزل خود در کنار خانواده محترمتان صحیح وسلام باشید.

4-8 -چگونه آنچه را ساخته ایم را ایمن سازی کنیم

الف- ایمن سازی سازه و بنا

ایمن سازی یعنی مشخص نمودن نقاط ضعف یک ساختمان در طراحی واجرا و رفع آن. این کار با توجه به پیچیدگی و تخصصی بودن آن می بایست توسط نیرو هایی که دارای تخصص ویژه زلزله هستند انجام بگیرد. ممکن است شما اکنون در ساختمانی زندگی می کنید که به تازگی به پایان رسیده و یا چند سلای از ساخت آن گذشته باشد، برای چنین ساختمانهایی میتوانید از تخصص های گروه های ایمن سازی بهره ببرید، کارشناسان این رشته قادرند پس از بازدید از ساختمان برای ایمن سازی منازل شما طرحهای مربوطه را ارائه کنند

ب – ایمن سازی دکوراسیون داخلی

در صورتی که منزل شما در برابر زلزله دوام بیاورد، ممکن است لوازم و دکوراسیون منزل موجب صدمه به اعضاء خانواده شما گردد پس ایمن سازی در داخل منزل را به همان اندازه سازه جدی بگیرید

1 .تمام تابلو ها را به دیوار مهار کنید و از نصب تابلو بالای مکان خواب خود و فرزندانتان خوداری کنید.

2 .کتابخانه، کمد لباس، ساعت دیواری، کامپیوتر و هر چیزی که با سقوط آن موجب صدمه زدن به کودکتان میگرردد را مهرار و از مکران خواب او دور کنید.

3 .تخت خواب را در کنار پنچره خصوصا پنجره های بدون پرده های کلفت قرار ندهید.

4 .میز تولات همسرتان را در مسیر خروج از اطاق قرار ندهید.

5 .نحوه قطع جریانهای آب و برق و شوفاژ و گاز را به اعضای خانواده آموزش دهید)نکات ایمنی و برنامره هرای آامرادگی در برابرر زلزلره،

5-8 -مدیریت بحران زلزله

در راستای کاهش خسارات ناشی از پدیده زلزله به منظور ایجاد عکس لاعمل موثر و سریع ، ضروری است مراکزی که به عنوان پایگاه های سرویس دهی عمل نموده و اقدامات مقابله ای در برابر زلزله را تدارک می نمایند ، به طور مناسب تجهیز شوند. لذا در ادامه طرحی برای استقرار مرکز مدیریت بحران در سطح شهرها با خطر زلزله خیزی بالا ارائه می نمایم .

9 .کریدور امداد و مدیریت بحران

قبل از وقوع زلزله لازم است نسبت به برنامه ریزی و طراحی مسیری برای امداد و نجات اقدام نمود.لذا شرح وظایف و مشخصات این مسیر در سطح شهر به صورت ذیل می باشد

• امداد رسانی
• تخلیه ساکنین
• امکان عبور وسایل و ادوات سنگین جهت آوار برداری
• دسترسی سریع به اماکن دارای تراکم جمعیتی بالا در شهر
• اتصلات به یکی از شریان های بزرگراهی شهر

10 .نحوه طراحی کریدورهای امداد و نجات

با توجه به جانمایی مرکز مدیریت بحران و طراحی مثلت مدیریت بحران در سطح شهرها با خطر لرزه خیزی بالا که تعامل بین مراکز تصمیم گیرنده و ادارات مرتبط با شریان های حیاطی را ممکن می سازد نسبت به طراحی این کریدور حساس و حیاتی به شرح ذیل می پردازیم:

• نحوه طراحی مقطع این کریدور باید شامل طراحی نحوه عبور و مرور عابرین پیاده باشد.
• ابینه و سازه های مجاور این کریدور باید قبلا مورد ارزیابی لرزه ای قرار گیرند.
• کریدورهای امداد و نجات باید توانایی عبور و مرور وسائل نقلیه سنگین را داشته باشد.
• طراحی عبور زیرزمینی خطوط انتقلا آب ، برق ، گاز و مخابرات.
• نحوه اتصلا این کریدور به مرکز مدیریت بحران و مراکز حساس و حیاتی شهر طراحی گردد.

11 .نتیجه گیری

با برنامه ریزی صحیح قبل از وقوع زلزله و داشتن طرح های مدیریت پس از وقوع بحران می توان به میزان قابل توجهی از تلفات و خسارات ناشی از پدیده زلزله کم کرد. لذا به طور کلی در راستای کاهش خسارات ناشی از زلزله در مناطق شهری می توان به صورت خرد ابتدا با اجرای طرح های عملی با توجه به میزان حطر پذیری هر مکان و در نشرگرفتن مراحل مدیریت بحران اقدام نمود.

یکی از راه حل های اساسی در کاهش بلایا و تلفات ناشی از زلزله ، توجه جدی به امر مقاوم سازی و بهسازی سازه ها باید دانست. برنامه ریزی جامع و هدفمند در بحث پیشگیری و کاهش اثرات ناشی از بلایای طبیعی به ویژه با وجود توسعه و پیشرفت تکنولوژی و فن آوریهای روز دنیا و با در نظر گرفتن این نکته که هنوز امکان پیش بینی زلزله فراهم نشده، باید نسبت به اجرای طرحها و برنامههای مقاوم سازی و بهسازی در کشور اقدام عملی صورت گیرد تا کمترین خسارات اقصادی، اجتماعی، انسانی و فرهنگی را داشته باشیم.

سوالات متداول