بررسی اشکالات اجرایی و مقاوم سازی ساختمان بتنی

بسیاری از سرمایه های ملی کشور صرف ساختن ساختمان و بنا ها می شود که هرگونه سهل انگاری در طراحی محاسبات و اجرای ساختمان می تواند سبب به وجود آمدن خسارات جانی و مالی جبران ناپذیری در زمان وقوع حوادث طبیعی شود. قرار گرفتن کشور ایران بر روی کمربند زلزله جهان باعث شده که در گذشته متحمل خسارات جانی و مالی زیادی به واسطه زلزله شود از جمله زلزله های بزرگ می توان به زلزله منجیل بم و کرمانشاه را نام برد اما این امکان هست که با اجرای درست ساختمان ها و استفاده از مصالح مناسب و مرغوب و عدم بکارگیری روش های سنتی در اجرای ساختمان ازخسارت جانی و مالی کاهید.

متاسفانه دربرخی از ساختمان ها برخی از کارفرمایان و مهندسان ناظر دچار اشتباهات اجرایی در ساختمان های بتنی میشوند که باعث کاهش استقامت ساختمان در مواجهه با عوامل خارجی می شود ما در این متن سعی داریم با بیانی ساده به بیان برخی از اشتباهات اجرایی در ساختمان های بتن آرمه بپردازیم باشد که که دیگر با چنین اشتباهاتی در اجرا روبرو نباشیم.

1- تخریب تیرها و عبور لوله تاسیسات باعث کاهش باربری تیرها و در نتیجه عدم انتقال صحیح بار در سازه می شود:

2- علت ریزش دیوارهای خارجی مسکن مهر کرمانشاه در زلزله کرمانشاه رعایت نکردن ضوابط و مقررات در اجرای اجزای غیر سازه ای (دیوار ها و تیغه ها)است.در ابتدا دیوار ها می بایست با والپست های افقی و عمودی مهار شوند تا با سازه اتصال کافی می داشتند که شاهد خرابی به مراتب کمتری می بود.

جزئیات اجرایی دیوار های میانقاب غیر سازه ای

3- برای جلوگیری از جذب آب بتن تازه ریخته شده توسط قالب های آجری و یا خاک باید از قالب های پلاستیکی و یا حداقل از پلاستیک زخیم استفاده کرد که در برخی از ساختمان ها دعایت نمی شود.

4- اتصال ستون ها افقی در قسمت درز انقطاع دو ساختمان که در زمان زلزله باعث میشود دو ساختمان به هم نیرو وارد کنند و سبب تخریب یک دیگر شوند.

علاوه بر عدم اتصال تیر به دیگر تیرها اگر این به عنوان عضو خمشی (تیر)باشد عرض تیر نسبت به ابعاد دیگرتیرها قابل تامل است.

5- علت بیشترریزش نماهای سنگی و تخریب نما در ساختمان ها عدم استفاده از بست سنگ نما و اتصال فلزی سنگ و سرامیک (اسکوپ) می باشد .

6- عدم مشاوره از مهندسان عمران و اجرای سلیقه ای کارفرما و عدم استفاده از کارگران ماهر در ساخت بنا باعث به وجود آمدن چنین شاهکاری شده است.

از جمله اشکالات در ساخت این بنا 1ابعاد تیر ها و آرماتورگذاری 2ابعاد ستون ها و امتدادشون ایجاد ستون بر روی کنسول و…

7- آب بند نبودن قالب که باعث خارج شدن شیره بتن می شود و از کیفیت بتن می کاهد.

8- رعایت نکردن ضخامت پوشش بتنی تیرها و عدم رعایت اندازه تیرها مطابق نقشه ها یکی از اشتباهات متداول در ساختمان های بتن آرمه می باشد.

9- آزاد گذاشتن و یا قطع کردن آرماتورهای طولی ستون در تراز بام بدون در نظر گرفتن تمهیدات مهاری می باشد.

10- تعداد سنجاق ها و فشردگیشون قابل توجه است .احتمال به خوردگی وجود دارد اگر اسلامپ بالا باشد دانهای درشت بتن قسمت های بالایی ستون و شیرابه بتن در قسمت پایینی ستون قرار می گیرد .

11- علاوه بر آرماتورهای طولی و تنگ ها.از سنجاقی نیز در ستون های بتنی استفاده می شود.علت استفاده از آن برای تقویت مقاومت برشی خاموت ها و اتصال کامل میله گردهای طولی و عرضی و خاموت می باشد.

12- استفاده از FRP در لبه داکت برای بالا بردن مقاومت کششی به کار می رود که در واقع برای مقاوم سازی قسمت هایی از سازه که دچار ضعف هستند متداول شده و راه خوبی برای بهسازی می باشد در زلزله اخیر دیده ایم که راه پله ها دچار دچار ضعف بسیاری مخصوصآ در سازه های بنایی هستند و frp روش خوبی برای مقاوم سازی این سازه ها می باشد.

13- عدم محاسبه ی خیز منفی وسط دهانه تیر و تیرچه های بلند (اگر با بی کیفیت بودن بتن و کم بودن آرماتورها همراه باشد) ممکن است در دراز مدت منجر به خیز تیر و ترک خوردگی سقف و ستون ها و یا دیوار زیر آن شود و خیز زیاد تیرهایی که در روی پنجره و درب ها قرار دارند باعث می شود درب و پنجره از حالت عادی و نرمال خود خارج شده و باعث فشار یا عدم باز و بست شدن آن ها شود و از تاثیرات دیگر خیز منفی تیر به هم خوردگی شیب بندی سقف و جمع شدن آب باران و عدم جاری شدن آب شود.

14- از اشتباهات محاسباتی و اجرایی عدم صحیح بودن انتقال بار به فنداسیون به علت هم راستا نبودن عضو خمشی (ستون).ما در زلزله های گذشته شاهد بودیم در خرابی های سازه ای به علت غیر هم محور بودن و غیرعمود بودن اعضای سازه ای بوده است این غیر هم محور و غیر عمود بودن ستون ها و اجزا در اکثر سازه های بتنی آرمه هم در ارتفاع هم در پلان مشاهده می شود درصورتی که باید تیر و ستون باید در گره ها هم محور باشند.

15- آرایش میله گرد در قالب مهار نشده و عدم دقت در اجرا یا جابجا شدن قالب ها در زمان بتن ریزی سبب شده که این ستون از فرم عادی و درست خود خارج شوه و به این حالتی که در تصویر مشخص است در آید.

برخی از مهندسان و کارفرمایان به اشتباه معتقدند که افزایش در برخی ابعاد و پارامترها می تواند به ایمنی و بهبود شرایط ساخت کمک کند این در حالیست که این افزایش های بدون حساب و کتاب نه تنها مفید نبوده بلکه عاملی در جهت افت کیفیت خواهد بود.

برای مقاوم سازی سازه ها(مقاوم سازی ساخنمان های بتنی ) روش های زیادی وجود دارد که روش های مقاوم سازی مذکور در واقع متداول ترین روش های مقاوم سازی سازه های بتی محسوب می شود:(شرح روش ها در مقالات بعدی)

1- مقاوم سازی سازه ها و مقاوم سازی ساختمان ها با FRP

2- مقاوم سازی سازه ها با اضافه نمودن دیوار برشی و یا مقاوم سازی سازه ها و ساختمان ها با استفاده از بادبند فلزی

3-  مقاوم سازی سازه ها وساختمان ها با استفاده از میراگر یا دمپر

4-  مقاوم سازی سازه و ساختمان ها با استفاده از جرم های متمرکز پاندولی

5-  مقاوم سازی سازه ها و ساختمان ها با استفاده از ژاکت های فلزی و بتنی

6- مقاوم سازی سازه ها و ساختمان ها با استفاده از بادبند کمانشی تاب

7-  مقاوم سازی سازه ها و ساختمان ها با استفاده از جداگر لرزه ای

سوالات متداول