وال پست چیست؟+ضوابط اجرا (پیوست ششم 2800)

وال پست یکی از مهم ترین تجهیزات ساختمانی است که در قدیم آن را با نام وادار نیز معرفی می کردند. این وادارها تقریبا یک دهه است که در ایران رواج پیدا کرده اند و اکثر مهندسین از آن ها استفاده می نمایند. با توجه به اینکه وادارها در ایران قدمت زیادی ندارند، در برخی از مواقع اجرای آن ها با مشکل همراه می باشد. با این وجود امروزه این تجهیزات به وفور مورد استفاده قرار می گیرند و نقش بسیار موثری در مهار دیوارهای غیر سازه ای و افزایش استحکام سازه دارند. به همین منظور در ادامه قصد داریم شما را با این وادارها به طور کامل آشنا کنیم.

وال پست چیست و چرا در ساختمان استفاده می شود؟

وال پست به منظور مهار دیوارهای داخلی و خارجی در مقابل بارهای جانبی مانند باد و زلزله مورد استفاده قرار می گیرند. این مهارها از کلاف های افقی و عمودی تشکیل شده اند که مقاومت سازه را در برابر عوامل خارجی افزایش می دهند. از این کلاف ها به منظور اتصال اسکلت ساختمان به میانقاب های سازه ای و غیر سازه ای استفاده می گردد. در اکثر مواقع برای اجرای وادارهای فلزی نبشی کشی مورد استفاده قرار می گیرد. فراموش نکنید که کشور ایران روی گسل های فراوانی قرار گرفته است. به همین دلیل افزایش مقاومت ساختمان ها در برابر زلزله از اهمیت بسیار بالایی برخوردار می باشد.

وال‌پست (Wall Post) به معنی نگهدارنده (Post) دیوار (Wall) در برابر نیروهای وارد بر آن می‌باشد. درواقع هدف اصلی در اجرای وال پست، جلوگیری از تغییر شکل خارج از صفحه دیوارهای غیرسازه‌ای بوده و وال‌پست هیچ نقشی در تحمل بارهای جانبی ناشی از زلزله ندارد. انواع وال پست رایج در صنعت ساختمان سازی به شرح زیر است:

• وال مش
• وال پست با مقطع نبشی
• وال پست با مقطع ناودانی
• وال پست FRP
• وال‌پست‌ با مقطع IPE
• وال پست با مقطع باکس فولادی

توجه داشته باشید که وال پست ها از مزایای فوق العاده ای برخوردارند. مهم ترین کاربرد وال پست جلوگیری از ریزش دیوارهای غیر سازه ای در اثر بارهای جانبی است. به طور کلی وادارها می توانند آسیب های ناشی از زلزله را در دیوارها به حداقل برسانند. از دیگر کاربردهای این محصول محافظت از در و پنجره، عایق تاسیسات ساختمان و … است. نکته قابل توجه در رابطه با وال پست لزوم اجرای آن در انواع ساختمان بتن، فولائی و حتی سوله ها می باشد.

وال پست سنتی چیست و چرا منسوخ شده‌است؟

وال پست سنتی یکی از انواع وال پست های فولادی است که با نبشی ها در ساختمان ها اجرا می شد. این وال پست معایب زیادی را به همراه داشت که از جمله آن ها می توان به هزینه اجرای بالا، انعطاف پذیری کم، محدودیت برای اجرا در معماری های مختلف و همچنین اثربخشی نامناسب در هنگام زلزله اشاره کرد. این معایب و نقاط ضعف وال پست های سنتی باعث شده اند تا اجرای آن ها منسوخ شود.
با ابلاغ پیوست ششم استاندارد 2800، اجرای وال پست با روش سنتی منسوخ شد و در عوض روش های جدید برای اجرای وال پست در اجزای غیر سازه ای و دیوارهای غیر سازه ای روی کار آمدند. این روش ها انعطاف پذیری بالا، هزینه کمتر و اثربخشی بسیار بیشتر را در هنگام اجرا در ساختمان ها به همراه دارند.

زلزله کرمانشاه و حادثه تلخ تخریب دیوارهای غیر سازه ای

زلزله کرمانشاه یکی از حوادث تلخ در کشور ایران بود. انتظاری نمی رفت که ساختمان ها و خانه های قدیمی پس از این زلزله خراب نشوند، اما انتظار مردم این بود که حداقل ساختمان های نوساز روی سر آن ها آوار نشوند! اما متاسفانه تخریب دیوارهای غیر سازه ای در ساختمان های نوساز و ساخته شده مطابق با قوانین جدید ساختمان سازی، توانست مشکلات بسیار زیادی را به وجود آورد.
حادثه تلخ زلزله کرمانشاه و تخریب دیوارهای غیر سازه ای نشان داد که اگرچه اسکلت ساختمان ها در برابر زلزله و بارهای جانبی مقاومت بالایی دارند، اما این اجزای غیر سازه ای هستند که با تخریب خود حادثه می آفرینند. وال پست های قدیمی قادر به جلوگیری از تخریب دیوارهای غیر سازه ای در هنگام زلزله نبودند، اما وال پست های جدید می توانند با عملکرد خوب از تخریب دیوارها جلوگیری کنند.

اجرای وال پست در کدام بخش از ساختمان ضروری است؟

مطابق با پیوست ششم آیین نامه 2800 و نشریه 714 ویرایش 1401 یک سری از ضوابط باید به طور اصولی و البته اجباری در پروژه های ساختمانی و عمرانی رعایت شوند. ایمن سازی دیوارهای پیرامون در برابر زلزله به واسطه وال پست های افقی و عمودی و میانقاب ها جزو این ضوابط محسوب می شوند. از طرفی این وادارها باید در دیوارهای داخلی که ارتفاع 1.8 متر دارند نیز مورد استفاده قرار گیرند. تقاطع دیوارهای غیر سازه ای، جان پناه و کنار بازشوها نیز از دیگر بخش هایی هستند که باید به کمک وادارها مهار شوند.

• اجرای وال پست در میانقاب

  میانقاب یک دیوار می باشد که قسمت داخلی قاب های بتنی و یا فولادی را پر می کند. پروفیل های وال پست داخل میانقاب اجرایی می شوند و منجر به بهبود عملکرد لرزه ای آن می‌گردند.

• اجرای وال پست در تقاطع دیوارهای غیر سازه ای

  از دیگر قسمت هایی که نیاز به اجرای وال پست دارند، تقاطع دیوارهای غیر سازه ای می باشد. وادارها در قسمتی که دو دیوار متقاطع به یکدیگر متصل می شوند، اجرا می گردند.

• اجرای وال پست در کنار بازشو

  زمانی که ابعاد بازشو بیشتر از 2.5 متر باشد، باید وادار و همچنین نعل درگاه را در دو سمت آن اجرایی نمود. عدم استفاده از وادار موجب می شود تا مقاومت بازشوها در برابر بارهای جانبی کاهش یافته و دچار آسیب دیدگی شوند.

• اجرای وال پست در جان‌پناه

  اگر ارتفاع جان پناه حداقل 1.5 متر و ارتفاع حداقلی ستون های اطراف آن 1.35 متر باشد، باید از وال پست استفاده نمود. این وادارها برای مهار لرزه ای به صورت میانی در فاصله دو ستون اجرا می شوند.

تقسیم بندی وال پست بر اساس جنس وال پست

وال پست ها با توجه به جنس مقاطع آن ها به سه دسته تقسیم بندی می شوند. هر کدام از این وال پست ها ویژگی مشخصی داشته و در شرایط متفاوتی مورد استفاده قرار می گیرند.

• وال مش

  یکی از نوین ترین انواع وادارهای مهار لرزه ای وال مش ها هستند. این وادارها از ترکیب نوار مش فایبرگلاس و پلاستر معدنی تولید شده اند. این ترکیب یک کامپوزیت سیمانی بسیار قدرتمند ایجاد می نماید که می تواند نقش بسیار زیادی در مهار لرزه ای دیوارهای غیر سازه ای داشته باشد. به همین دلیل است که امروزه تقریبا استفاده از وال پست های مرسوم و قدیمی منسوخ شده و وال مش ها جایگزین آن ها شده اند.

• وال پست فلزی

  وادارهای فلزی ترکیبی از نبشی، قوطی و ناودانی می باشند که معمولا در ساختمان های دارای اسکلت مورد استفاده قرار می گیرند. این وادارها مانند تیر یا ستون عمل می کنند و در فواصل مشخص اجرا می شوند.

• وال پست بتن آرمه

  وال پست های بتن آرمه نیز نوع دیگری از انواع وادارها هستند که معمولا در سازه های اجرا شده با مصالح بنایی مورد استفاده قرار می گیرند. با توجه به این موضوع در ساختمان‌های اسکلت بتنی و یا فلزی از این وادارها استفاده نمی شود.

وال پست از چه بخش هایی تشکیل شده است؟

وال پست به عنوان مجموعه ای از مقاطع فولادی که هر کدام تحت شرایط خاصی در دیوار استفاده می شوند، مورد استفاده قرار می گیرند. هر یک از اجزای وال پست نقش بسیار مهمی را در عملکرد اجزای غیر سازه ای در هنگام زلزله ایفا می کنند. از این رو می بایست به کیفیت، ماندگاری و همچنین تطبیق این مصالح با پیوست ششم استاندارد 2800 توجه داشت. از جمله بخش‌های مهم وال پست می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• وادار قائم
• وادار افقی
• نبشی منقطع
• ناودانی منقطع
• میلگرد بستر
• گیره، قلاب و بست میلگرد بستر
• مصالح تراکم پذیر نظیر پشم سنگ

• وادار وال پست

در صورتی که طول آزاد دیوار بیشتر از 4 متر باشد، باید برای کاهش طول آن از وادار قائم استفاده کرد. همچنین اگر ارتفاع دیوار بیشتر از 3.5 متر باشد، می بایست برای کاهش ارتفاع و جلوگیری از صدمه به دیوارها از وادار افقی (تیرک افقی) استفاده نمود. انواع وادار قائم شامل وادار انتهایی (U شکل) و وادار میانی (H شکل) هستند که هر کدام نقش بسیار مهمی را در عملکرد دیوار و جلوگیری از آسیب به آن ایفا می کنند. اجرای وادار قائم و افقی در فاصله مناسب از یکدیگر باید مطابق با پیوست ششم آیین نامه انجام شود.
وادار باید به شکل مناسبی به کف سازه با اتصال مفصلی متصل گردد؛ اما اتصال آن در زیر تراز سقف باید در راستای داخل صفحه دیوار و به صورت کشویی باشد تا امکان جابجایی آن درون صفحه دیوار فراهم شود.

• نبشی و ناودانی منقطع وال پست

نبشی و ناودانی منقطع یکی از انواع قطعات فولادی هستند که می توانند برای اجرای وال پست مورد استفاده قرار گیرند. برای اینکه لبه های دیوار به ستون ها متصل شوند، نیاز به نبشی و ناودانی است که هر کدام نقش بسیار مهمی را برای اتصال آن ها و انتقال بار ایفا خواهند کرد. این نبشی ها و ناودانی ها با طول های مختلف تولید و برای اجرا در لبه های دیوار مورد استفاده قرار می گیرند.
اجرای نبشی و ناودانی منقطع در لبه های دیوار باید به گونه ای باشد که امکان حرکت آزادانه دیوار وجود داشته باشد. همچنین فاصله این قطعات از یکدیگر از سوی متخصصان و مهندسین طراح مشخص می شود و باید با توجه به این موارد، از نبشی ها و ناودانی ها استفاده کرد. اتصال دیوار به زیر سقف باید به صورت اتصال لغزشی باشد. اتصال مستقیم دیوار به سقف با استفاده از مهار خارج از صفحه ای دیوار با قطعات مختلفی مانند نبشی و ناودانی قابل انجام است.

• میلگرد بستر و نقش آن هنگام دیوار چینی

میلگرد بستر با هدف تقویت دیوارهای آجری و بلوکی و همچنین انتقال بارهای جانبی به اجزای سازه ای مورد استفاده قرار می گیرند. این میلگردها به دو صورت خرپایی و نردبانی تولید و در دیوارهای ساختمانی مورد استفاده قرار می گیرند. قرارگیری میلگردهای بستر خرپایی و نردبانی و پوشاندن آن با ملات در بین بلوک های ساختمانی باعث بهبود عملکرد این میلگردها و قدرت گرفتن دیوار خواهد شد.
تعداد میلگرد بستر برای اجرا در دیوار می تواند بسته به نیاز پروژه و همچنین نظر طراحان متفاوت باشد. میلگرد بستر نردبانی و خرپایی هر دو می توانند هنگام دیوارچینی مورد استفاده قرار گیرند. فقط باید به عرض و به کار رفتن پوشش ضد زنگ یا گالوانیزه روی این میلگردها توجه داشت که آسیبی به میلگردهای بستر وارد نشود.

در مقاله “میلگرد بستر چیست؟” به صورت کامل به توضیح میلگرد بستر پرداخته ایم.

• گیره، قلاب و بست میلگرد بستر

میلگرد بستر یکی از مهم ترین اجزای فولادی است که در وال پست مورد استفاده قرار می گیرد. گیره، قلاب و بست میلگرد بستر همگی برای اتصال میلگرد بستر و بهبود عملکرد آن مورد استفاده قرار می گیرند. بست میلگرد بستر برای متصل کردن دو میلگرد بستر مورد استفاده قرار می گیرد. این بست ها معمولا به شکل رادیکالی هستند که می توانند دو بخش دیوار را به یکدیگر متصل کنند و قلاب را در خود جای دهند تا اتصال مناسبی میان میلگرد بستر و دو بخش دیوار به وجود بیاید.
گیره میلگرد بستر و قلاب میلگرد بستر نیز نقش بسیار مهمی را برای انتقال بارهای وارد به دیوار به ستون را برعهده دارند. به گونه ای که گیره میلگرد بستر روی ستون نصب می شود و قلاب در داخل آن به صورت آزادانه حرکت می کند. قلاب وظیفه اتصال به میلگرد بستر را نیز برعهده دارند، ولی هرگز نباید قلاب را به میلگرد بستر جوش داد و یا با پیچاندن آن ها را به یکدیگر متصل کرد. بلکه قلاب روی میلگرد بستر قرار بگیرد و روی آن با ملات پوشانده شود در این صورت اتصال میلگرد بستر و قلاب حفظ خواهد شد.

• جداسازی دیوارهای داخلی و خارجی از ستون، دیوار برشی، سقف و تیر با مصالح تراکم پذیر

مصالح تراکم پذیر مانند پشم سنگ می توانند برای جداسازی دیوارهای داخلی و خارجی و همچنین عایق کاری مورد استفاده قرار گیرند. مطابق با پیوست ششم استاندارد 2800، اتصال لبه قائم دیوارها به ستون ها و دیوارهای برشی ساختمان یا هر عضو قائم سازه ای دیوار در سازه باید به شکلی باشد که برای جابجایی نسبی محدودیت ایجاد نکند. در دیوارهای پانلی نیازی به اتصال بین دیوار و ستون نیست. فواصل بین دیوار و ستون باید با مواد تراکم پذیر مانند پشم سنگ ضد رطوبت پر شوند.
همچنین در صورتی که از وادار در دیوارهای خارجی استفاده شود، می بایست روی سطح وادار را با پشم سنگ ضد رطوبت برای عایق بندی پوشاند. سپس روی آن یک لایه مش الیافی یا رابیتس برای جلوگیری از ترک خوردگی به عنوان نازک کاری اجرا خواهد شد.

وال پست آماده چیست؟

احتمالا تا به حال نام وال پست آماده را از فروشندگان این وال پست شنیده اید. اگرچه برخی از فروشندگان به واسطه تبلیغات قصد دارند تا این وال پست ها را خاص جلوه دهند، اما باید توجه داشت که وال پست های آماده در واقع نوع خاصی از وال پست های موجود در بازار نیستند. سابق بر این، به منظور اجرای وال پست از نبشی ها در کارگاه جوش داده می شدند که این روش در حال حاضر مسوخ شده است. به همین خاطر در وال پست های آماده کلیه محصولات وال پست به صورت آماده هستند و در محل نصب می شوند

راهنمای طراحی وال پست

مطابق ضوابط نشریه 714 وال پست دو وظیفه اساسی دارد که شامل محدود کردن طول آزاد دیوار و انتقال بارهاي توزیع شده در راستاي افقی به تیرها می باشد. در صورتیکه نیروي وارده به دیوار از مقاومت خمشی آن در راستاي قائم بیشتر باشد یک راهکار، توزیع عکس العمل دیوار در دو جهت افقی و قائم می‌باشد. بدین منظور با اجراي والپست طول آزاد دیوار را محدود می‌کنند تا قسمتی از بارهاي عمود بر صفحه وارده به دیوار در راستاي افقی توزیع شوند. باید توجه داشت که در رفتار پوسته اي اگر نسبت یک بعد به میزان قابل توجهی بزرگتر از بعد دیگر شود، رفتار به سمت رفتار استوانه سوق پیدا میکند و عملاً اجراي والپست تاثیر مورد نظر را نخواهد داشت. (سهم راستاي افقی در صورتیکه فاصله والپست‌ها بیش از دو برابر ارتفاع دیوار باشد، تقریباً نزدیک به صفر می‌شود) بنابراین حداکثر فاصله آن ها به 4 متر محدود شده است. باید توجه کرد که مقاومت دیوار جداسازي شده غیر مسلح در راستاي افقی ناچیز است. بنابراین اجراي والپست باید همراه با تسلیح دیوار باشد چون در غیر اینصورت با اجراي آن، تقاضاي خمشی افقی در دیوار بیشتر از ظرفیت شده و اجراي آن بدون تسلیح دیوار باعث خرابی دیوار در نیروي کمتري می‌شود. والپست باید براي بار خمشی گسترده خارج از صفحه وارده بر آن با توجه به سهم بارگیر راستاي افقی به صورت یک تیر دو سر مفصل طراحی شود.

در حالت تسلیح دیوار با وال مش در راستاي قائم با توجه به افزایش ظرفیت خمشی در راستاي قائم نیازي به توزیع بار عمود بر صفحه در دو راستا نمی باشد و همچنین نیازي به اجراي والپست یا مهار دیوار در  مجاورت ستون ها با بست یا نبشی نیست. در این حالت رفتار دیوار به صورت خمش یک جهته فرض می شود.

نقش و اهمیت اجرای وال پست در ساختمان چیست؟

همانطور که ذکر شد نقش وال پست، انتقال نیروهای حاصل از باد و زلزله از دیوار به فریم است که این عمل از خرابی دیوار جلوگیری می کند. وال پست از اجزای غیرسازه ای است و اجرای صحیح آن منجر به کاهش خرابی دیوارها می شود. اگر چه اجرای وال پست در سازه های شهری از اهمیت بالایی برخوردار است اما اجرای آن با نقطه ضعف هایی همراه است و کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تا پیش از زلزله های اخیر به خصوص زلزله کرمانشاه تصور بر این بود که در هنگام وقوع زلزله سالم ماندن اجزای اصلی ضامن عملکرد مناسب سازه است و میزان خسارت کم خواهد بود. اما در مواقعی که سازه پایدار می باشد و به اجزای اصلی آسیبی نرسد، با آسیب دیدن اجزای غیر سازه ای نیز عملکرد سازه با مشکل مواجه می‌شود و نه تنها آسیب مالی بلکه آسیب جانی جبران ناپذیری به همراه دارد.

پس از زلزله کرمانشاه، اجرای وال پست راهکاری جدید برای تقویت یا مقاوم‌سازی دیوارهای غیرسازه‌ایی محسوب می‌شود. اما همواره ساختمان‌های قدیمی، فاقد وال پست هستند. بدین منظور راهکارهایی جهت پایدارسازی دیوارهای بدون وال پست، طراحی شده است. برای آگاهی از این راهکارهای نوین، می‌توانید مقاله جامع ” مقاوم سازی دیوار بدون وال پست ” را مطالعه فرمایید.

دستور کار اجرای وال پست چیست؟

در دستور کار اجرای وال پست باید حتما به طول و عرض دیوار توجه داشت. دیوارهایی با طول 4 متر و ارتفاع 3.5 متر نیاز به وادار قائم و افقی دارند. دستور کار اجرای وادار افقی به گونه‌ای است که حداقل فاصله بالای دیوار تا زیر سقف می بایست برابر با 25 میلی متر و حداکثر خیز دراز مدت سقف در امتداد دیوار در نظر گرفته شود. دیوارهایی که دهانه آزاد بیشتر از 4 متر دارند برای اجرای وادار قائم نیاز دارند که طول دهانه آزاد کاهش پیدا کند. وادارها می توانند در دو نوع کناری و میانی مورد استفاده قرار گیرند و اتصال آن ها نیز باید به صورت کشویی و تلسکوپی باشد.
اتصال کشویی دیوار به گونه ای است که به دیوار اجازه حرکت در داخل صفحه دیوار را می دهد؛ اما از حرکت خارج صفحه دیوار جلوگیری می‌کند. می توان از دو نبشی برای اتصال دیوار استفاده کرد. مطابق با دستور کار اجرای وادار قائم در بخش پایینی باید به صورت مفصلی و در بخش بالایی به صورت کشویی متصل گردد. اتصالات تلسکوپی به گونه ای اجرا می شوند که دیوار در هر دو جهت X و Y مهار می شود اما در جهت Z آزادی حرکت دارد.

مطابق با دستور کار اجرای وال پست لازم است که برای محاسبه تعداد وال پست مورد نیاز برای اجرا در محیط، فاصله و ارتفاع دیوار را در نظر گرفت. برای برآورد تعداد وال پست های افقی که به آن ها تیرک نیز گفته می شود، طول دیوار و فاصله بحرانی آن نیز اهمیت دارد و باید به آن ها توجه داشت. اجرای تیرک باید به گونه ای باشد که تیرک به طور کامل روی دیوار بنشیند و بار ثقلی دیوار فوقانی نباید به تیرک منتقل گردد. همچنین باید توجه داشت که در دستور کار جدید هر گونه جوشکاری و اتصالی که باعث ایجاد محدودیت در حرکت آزادانه دیوار می شود، ممنوع است. از این رو نیازی به جوشکاری و یا اتصال پیچ و بولت برای دیوار، سقف و … نیست.

ضوابط وال پست در آیین نامه 2800

در ادامه این بخش ضوابط اجرای وال پست مطابق پیوست شش آیین نامه 2800 مورد بررسی قرار می گیرد:

• جزییات اجرایی دیوارهای داخلی و خارجی

در صورتی که طول دیوار از مقادیر مجاز براساس طراحی (حداکثر 4 متر) بیشتر شود، از عضو قائم با مقطع فولادي یا بتنی (وادار قائم) به عنوان تکیه گاه جهت مهار خارج از صفحه دیوار و اجزاي مسلح کننده آن استفاده می شود. وادار باید به نحو مناسبی به کف سازه با اتصال به صورت مفصلی متصل شود ولی اتصال آن در زیر تراز سقف باید در راستاي داخل صفحه به صورت کشویی باشد تا امکان جابجایی درون صفحه دیوار فراهم شود. در دیوارهاي خارجی روي سطح وادار باید به وسیله پشم سنگ ضد رطوبت براي عایق بندي پوشانده شود و بر روي آن یک لایه مش الیافی یا رابیتس براي جلوگیري از ترك خوردگی نازك کاري اجرا شود. براي انتقال بار به وادار استفاده از اتصالات جوشی یا پیچی و نظایر آنها به وادار مجاز است ولی نباید از مقاومت اصطکاکی ناشی از بارهاي ثقلی استفاده شود.

وادارها نباید به نبشی هاي تعبیه شده در تیرها که تنها جهت جلوگیري از حرکت خارج از صفحه نصب شده اند جوش شوند. با توجه به اتصال کشویی وادار نیازی به رعایت فاصله جداسازی دیوار در مجاورت وادارها نمی باشد و دیوار می تواند از بر وادار چیده شود. در دیوارهاي واقع در خارج قاب، وادارهاي دو انتهاي دیوار باید در برابر حرکت جانبی در هر دو جهت مقید (به صورت اتصال تلسکوپی) شوند و به دیوار اجازه حرکت داده شود. در این حالت جزییات اتصال دیوار به این وادارها مانند اتصال به ستون ها می باشد در این فاصله جداسازي 1% بین وادار و دیوار باید رعایت شود.

در دیوارهاي با ارتفاع بیش از سه و نیم متر باید با استفاده از عضو افقی با مقطع فولادي یا بتنی (وادار افقی) ارتفاع آزاد دیوار را کاهش داد. در این حالت براي اینکه جداسازي دیوار از قاب سازه اي به نحو مناسب انجام شود، نیاز به اجراي وادار انتهایی براي نگه داشتن وادار افقی می باشد. نحوه اجراي وادار افقی به این صورت است که باید به صورت کامل بر روي دیوار بنشیند و بار ثقلی دیوار فوقانی نباید به وادار منتقل شود.

اتصال لبه قائم دیوارها به ستون ها و دیوارهاي برشی ساختمان یا هر عضو قائم سازه اي دیگر در سازه باید به گونه ای باشد که ممانعتی در برابر جابجایی نسبی ایجاد نکند. یکی از روش هاي مناسب براي اتصال دیوار به عضو قائم سازه ای، استفاده از اتصال کشویی در محل تماس، به وسیله نبشی یا ناودانی منقطع یا پیوسته می باشد. همچنین از اتصالات U شکل لغزشی براي مهار خارج از صفحه و در عین حال تامین آزادي حرکت در درون صفحه دیوار می توان استفاده نمود. در صورت استفاده از میلگرد بستر، از شاخک انتهایی آن جهت اتصال دیوار به ستون در جهت خارج می توان استفاده نمود و نیازي به استفاده از نبشی یا ناودانی نمی باشد.

اتصال دیوار به زیر سقف باید به صورت اتصال لغزشی بدون اتصال مستقیم دیوار به سقف و با استفاده از مهار خارج از صفحه دیوار با قطعاتی از قبیل نبشی یا ناودانی اجرا شود. همچنین می توان به جاي مهار خارج از صفحه دیوار در تراز سقف، آخرین ردیف دیوار را به وسیله میلگرد یا بست مسلح نمود. در اجراي دیوارهاي داخلی به خصوص در انواع سقف های دارای تیرچه یا تیر یا هر نوع سقف مختلط که در آنها تیری در راستای دیوار نباشد، مانند دیوارهای خارجی می‌توان رج انتهایی دیوار یا رج ماقبل آن را با میلگرد بستر یا بست مسلح کرد.

• اتصال دیوار های غیر سازه اي به یکدیگر

در اتصال دیوارها توصیه می شود که به دلیل امکان بروز تنش هاي کششی در درون صفحه دیوارهاي متقاطع، از بست هاي فلزي مشابه آنچه در مورد اتصال به ستون به کار برده شد، استفاده شود و یا براي جداسازي دیوارها از یک دیگر در محل اتصال دو دیوار متقاطع از وادار استفاده شود.

• اجراي نعل درگاه و نصب پنجره

براي بازشوهاي بزرگتر از 2.5 متر، نیاز به اجراي وادار و نعل درگاه در کنار بازشو می باشد. در بازشوهاي کوچکتر از این اندازه، در صورتی که از چهارچوب فلزي مناسب که پاسخگوي بارهاي وارده باشد استفاده شود و المان هاي مسلح کننده دیوار به قاب متصل شوند، احتیاجی به تعبیه وادار در کنار بازشو نمی باشد. در غیر این صورت باید براي این دهانه ها نیز وادار تعبیه نمود.

• اجراي دیوار در دهانه‌هاي مهاربندي شده

در دهانه هاي مهاربندي در تمام ساختمان ها، دیوار باید در جهت داخل صفحه از قاب سازه اي جداسازي شود. اجراي دیوار در محور مهاربند یا با هرگونه تماس یا اتصال به مهاربند با توجه به اینکه مانع از عملکرد صحیح و رفتار مناسب مهاربند می شود، ممنوع می باشد. دیوار باید خارج از محور مهاربند و با جزییات جداسازي ارائه شده در پیوست شش استاندارد 2800 اجرا شود. در صورت نیاز می توان براي عدم نمایان بودن مهاربند از دو دیوار در دو سمت مهاربند که فاقد هر گونه اتصال و درگیري با مهاربند می باشند، استفاده کرد.

• جزییات اجراي دیوار در بیمارستان ها

مطابق ضوابط پیوست شش استاندارد 2800، در بیمارستانها جهت جلوگیري از ایجاد هر گونه ترک در دیوار در هنگام زلزله و خارج نشدن فضاهاي استریل از سرویس دهی، ضروري است که در مجاورت تیر و ستون از قطعات ناودانی سرتاسري، که داخل آن به اندازه یک درصد ارتفاع طبقه از مواد تراکم پذیر نظیر پشم سنگ ضد رطوبت پر شده است، استفاده شود. این جزییات براي هر دو نوع دیوارهای بلوکی و پانلی لازم الاجرا می باشد.

• مسلح نمودن و پایدار سازي دیوار جانپناه

با توجه به ضوابط سازمان آتش نشانی، حداقل ارتفاع جان پناه ها 1.2 متر توصیه می شود. در این حالت مناسب است که ستون هاي پیرامونی بام، تا ارتفاع 1.35 متر بر روي بام ادامه پیدا کنند. این ارتفاع براي مهار لرزه اي جان پناه می باشد. در فاصله بین ستون ها در صورت نیاز با اجراي وادار طبق جزییات ارائه شده، طول آزاد دیوار کوتاه شده و دیوار جان پناه بین وادارها باید به نحو مناسبی مشابه جزییات ارائه شده در پیوست 6 استاندارد 2800 و ضابطه 714 یا روش هاي مشابه جهت تحمل بارهاي خارج صفحه مسلح شود. یک روش دیگر براي مهار لرزه اي جان پناه، استفاده از میلگردهاي مسلح کننده قرار گرفته در دیوار و مهار شده در دال سقف (وادار بتنی) در فواصل 1 متر می باشد.

• درنظرگیری اثر میانقابی دیوار در ساختمان

طبق بند 1-5-8 پیوست 6 استاندارد 2800 دیوارهاي داخلی و نماها باید طوری اجرا شوند که تا حد امکان مانعی براي حرکت اجزای سازه ای در زمان زلزله ایجاد نکنند. در صورتی که دیوارها از قاب هاي پیرامونی خود جدا نشوند لازم است اثر اندرکنش این اعضا با سیستم سازه ای در تحلیل و طراحی سازه لحاظ شود. میانقاب به دیواری اطلاق می شود که به طور کامل دهانه اي از یک قاب فولادی یا بتنی را پوشانده و توسط تیرها و ستون ها احاطه شده است. قاب میان پر شامل میانقاب و قاب پیرامونی آن می باشد که باید ضوابط پیوست 6 استاندارد 2800 را اقناع نماید.

وظایف و نقش مهندس ناظر ساختمان در اجرای صحیح وال پست

در صورتی که وال پست به درستی اجرا نشود می تواند خسارت های زیادی را هنگام وقوع زلزله به وجود آورد. به همین دلیل مهندس ناظر باید هنگام اجرای وادارها از صحت اجرای آن ها مطمئن شود. در صورتی که اجرای وادارها مطابق با نقشه و استانداردهای مربوطه نبود و یا عدم انطباق و نقص در اجرا وجود داشت باید سریعا برای اصلاح آن اقدام شود. همچنین ازجمله وظایف مهندس ناظر این است که باید بر تمامی روند اجرا و مصالح مورد استفاده در نصب وادارها نظارت داشته باشد. در صورتی که مهندس ناظر اجرای درست وال پست ها را کنترل نکند و پس از اجرای وادارها خسارت جانی و مالی رخ دهد، مهندس مقصر شناخته می شود. بنابراین در صورت بروز هرگونه خسارت، مهندس نیز باید به همراه سایر اجراکنندگان پروژه جریمه پرداخت نماید. توجه داشته باشید که اگر ناظر ایرادات اجرای وادارها را به کارفرما و مجریان پروژه به صورت کتبی ارائه نموده باشد، جریمه ای پرداخت نخواهد کرد.  به طور کلی ناظر باید ابعاد و شرایط دیوارها، تطابق مصالح با استانداردها، طراحی و نقشه، ظاهر و ساختار وادارها را مورد ارزیابی قرار دهد. همچنین مهندس باید بر اجرای میلگرد بستر، قفل و بست دیوارها با وادار، ارتفاع نعل درگاه، کیفیت مصالح ساختمانی و … نظارت داشته باشد.

پیمانکار اجرای وال پست چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟

وال پست بتنی و فولادی در ساختمان های مختلف با مراحل متفاوتی اجرا می شود. پیمانکار اجرای وال پست، متشکل از گروهی است که می توانند وال پست را به صورت تخصصی و مطابق با قوانین اجرایی، طراحی، اجرا و پیاده سازی کنند. از این رو باید حتما به تخصص تیم حاضر در پیمانکار اجرای وال پست توجه داشته باشید. با توجه به اینکه تنها ساختمان هایی مورد تایید نظام مهندسی هستند که وال پست آن ها مطابق با پیوست ششم استاندارد 2800 اجرا شود، می توان گفت که یکی از ویژگی ها و وظایف پیمانکار اجرای وال پست این است که حتما به قوانین و استانداردهای در نظر گرفته شده برای وال پست توجه داشته باشد.
علاوه بر این موضوع، در صورتی که پیمانکار موظف به تامین مصالح مورد نیاز برای اجرای وال پست باشد، لازم است که حتما از بهترین مصالح و مطابق با پیوست ششم استاندارد 2800 استفاده شود. اجرای دلسوزانه وال پست و همچنین توجه به قوانین و مقررات، مهم ترین ویژگی های بهترین پیمانکار اجرای وال پست محسوب می شوند.

مراحل اجرای وال پست ساختمان مطابق ضوابط (پیوست ششم استاندارد 2800)

به منظور اجرای وال پست مطابق با ضوابط پیوست ششم استاندارد 2800 باید حتما مراحل به صورت تک به تک و مطابق با قوانین و استانداردهای در نظر گرفته شده انجام شود. در این صورت وال پست مورد تایید مهندس ناظر و نظام مهندسی خواهد بود. اجرای وال پست ساختمان مطابق با مراحل زیر انجام خواهد شد:

• تعیین محل اجرا و نصب وال پست مطابق با ضوابط

برای اجرای وال پست باید حتما محل نصل آن را از قبل مشخص کرد. این موضوع هم در اسکلت های بتنی و هم در اسکلت های فولادی اهمیت بسیار زیادی دارد. به دلیل اینکه بسیاری از مراحل اجرای وال پست باید در حین دیوارچینی و ساختمان سازی انجام شوند، لازم است که قبل محل اجرا و جزئیات نصب وال پست و اجزای آن مانند وادار قائم و افقی، میلگرد بستر و … مشخص شوند.

• نصب ورقه های اتصال کف و سقف مطابق با نقشه جانمایی

در صورتی که اسکلت ساختمان فلزی باشد، باید حتما از اتصالات وال پست با کمک پیچ و مهره و یا دستگاه جوشکاری استفاده نمایید.

• نصب وادارها، تیرک‌ ها و اتصالات وال پست

اگر طول دیوار بیشتر از 4 متر و ارتفاع آن بیشتر از 3.5 متر باشد، نیاز به وادار قائم و تیکر افقی است. اتصالات مورد نیاز برای اتصال این وادارها در پیوست ششم مشخص شده است. باید توجه داشت که پایین وادار باید اتصال مفصلی داشته باشد و قسمت بالای وادار نیز با اتصال کشویی متصل گردد.

• نصب نبشی و ناودانی در وال پست

در صورت نیاز و مطابق با نقشه اجرایی، لازم است که نبشی و ناودانی منقطع در محل نصب شوند. ناودانی های استفاده شده بسته به ارتفاع سازه و طراحی ساختمان باید با ابعاد، ارتفاع و ضخامت های متفاوتی اجرا شوند. ضخامت نهایی این قطعات معمولا 2 تا 6 میلی متر و عرض ناودانی ها نیز می تواند بسته به نیاز دیوار و اجزای ساختمانی از 10 الی 20 سانتی متر متغیر باشد.

• نصب قلاب و گیره میلگرد بستر در وال پست

فرآیند نصب و اجرای میلگرد بستر باید بر اساس ضوابط و آیین نامه های اجرایی باشد. قلاب و گیره میلگرد بستر با هدف اتصال میلگرد بستر به دیوار استفاده می‌شوند. قلاب میلگرد بستر باید برای اتصال به ستون قطر بیش از 4 میلی متر داشته باشد و طول آن نیز باید حداقل 75 برابر نسبت به قطر آن بزرگ تر باشد. قلاب ها و گیره هایی که در سازه های بتنی استفاه می شوند، باید با پیچ و رول پلاک به سازه متصل گردند. برای اجرای دیوار با استفاده از میلگردهای بستر، باید قلاب را درون گیره ها قرار دهید و دو سر آزاد آن ها را روی دیوار بگذارید. میلگرد بستر روی آرماتور قلاب قرار می گیرد و می توان با نازک کاری، این دو بخش را به یکدیگر متصل کرد.

• قرار دادن پشم سنگ و یونولیت در میان دیوار و ستون

در هنگام اجرا وال پست باید حتما قسمت بالایی دیوار با پشم سنگ یا یونولیت پر شود. برای جلوگیری از ترک در دیوارها، می توان برای اجرای وال پست از این دو ماده جهت عایق کاری استفاده کرد. بر اساس پیوست ششم استاندارد 2800، لازم است که به اندازه یک صدم فاصله میان ارتفاع دیوار وجود داشته باشد. این فاصله را می توان با یونولیت و پشم سنگ پوشاند تا از ترک خوردن ساختمان جلوگیری نمود.

چک لیست‌های نظارت وال پست (پیوست ششم استاندارد 2800)

فرم ها و چک لیست ها یکی از ابزارهای مهم برای مهندسین ناظر، طراح و مجری در زمینه مستندسازی محسوب می گردد. چک لیست های نظارتی بر اساس تجربیات و مقررات ملی ساختمان تهیه شده است. با توجه به پایش میزان رعایت مهار اجزای غیرسازه ای در پروژه های ساختمانی استان ها، تصاویر و نقشه های اجرایی ثبت شده از پروژه ای درحال ساخت و ساز برخی از نواقص مشاهده شده در تصاویر ثبت و ضبط شده در سامانه مذکور به شرح ذیل می باشد:

1. اجرای نادرست مهار اجزای غیره سازه ای (وال پست های قائم) درمجاورت ستون با وجود ممنوعیت در نظر گرفته شده در پیوست ششم آیین نامه مذکور که حداقل فاصله نصب وال پست قائم به دلیل عدم ایجاد مانع برای تغییر شکل تیر در ناحیه مفصل پلاستیک یک متر در نظر گرفته شده است.
2. اجرای نادرست تیرهای پاگرد راه پله در تراز میان طبقه و یا اجرای تیرهای دیگر به دلایل مختلف در تراز مختلف و ایجاد مهار جانبی برای ستون منجر به ایجاد ستون کوتاه در سازه ساختمان می گردد که معمولا به علت عدم مدلسازی قسمت های الحاقی اثرات آن در مدلسازی دیده نمی شود و در عمل همانگونه که شاهد بودیم در زلزله های اخیر باعث ایجاد ستون کوتاه و تخریب در سازه های بتنی گردید.
3. عدم طراحی و اجرای مهار جانبی برای محافظت از کانال تاسیساتی، که در بسیاری از پروژه های ساختمانی تنها شاهد مهار کانال تاسیساتی در برابر بار ثقلی می باشیم.
4. اتصال میلگرد بستر بطور مستقیم به وال پست و یا ناودانی قائم.
5. استفاده از ناودانی های طراحی نشده و غیر استاندارد

در این بخش سوالات چک لیست نظارت وال پست آماده شده توسط دفتر مقررات ملی ساختمان مطابق با پیوست ششم استاندارد 2800 آورده شده است:

1. آیا مطابق پیوست ششم استاندارد 2800 کلیه ساختمان‌های بیش تر از چهار طبقه و همچنین ساختمان‌هایی با تعداد طبقات کمتر از چهار طبقه با اهمیت زیاد، روش مناسب جهت مهار دیوارهای میانقاب را در نظر گرفته‌اند؟ (پ6-1-4)
   

   ردیف	عنوان گزینه	تخلف است؟	وزن
   1	بله	خیر	6
   2	خیر	بله	6

2. آیا برای ساختمانهای کمتر از چهار طبقه که ضوابط بخش دوم پیوست 6 را رعایت نمی نمایند شامل عدم در نظر گرفتن تاثیر اندرکنش سازه و میانقاب‌ها در طراحی و همچنین عدم استفاده از مصالح آجری توپر و سوراخدار یا ساخته شده از بلوک سیمانی سنگین یا استفاده از دیوارهایی با جنس آجر مجوف (بلوک سفالی مجوف)، سنگ، شیشه و جنس های دیگر که مقاومت فشاری آن کمتر از 3.5 مگاپاسگال می باشد تمهیدات لازم برای جداسازی میانقاب در نظر گرفته شده است؟ (پ6-2-2)
   

   ردیف	عنوان گزینه	تخلف است؟	وزن
   1	بله	خیر	6
   2	خیر	بله	6
   3	شامل نمی شود	خیر	0

3. روش اجرای میانقابها در نقشه های معماری و اجرایی به چه روشی طراحی شده است؟ (پ-6-1-4-1)
   

   ردیف	عنوان گزینه	تخلف است؟	وزن
   1	غیر پیوسته (جداسازی شده از سازه اصلی)	خیر	0
   2	چسبانده شده به سازه میانقابی	خیر	0

4. آیا فواصل جداسازی دیوار ها از قاب با مواد تراکم پذیر مناسب نظیر پشم سنگ ضد رطوبتی پر شده است؟ (پ-6-1-4-1-1)
   

   ردیف	عنوان گزینه	تخلف است؟	وزن
   1	بله	خیر	5
   2	خیر	بله	5

5. آیا در صورتی که طول دیوار بیشتر از 4 متر باشد از واداری قائم فولادی یا بتنی به عنوان تکیه گاه جهت مهار خارج از صفحه استفاده شده است؟ (پ 6-1-4-2-1)
   

   ردیف	عنوان گزینه	تخلف است؟	وزن
   1	بله	خیر	6
   2	خیر	بله	6

6. آیا در صورتی که ارتفاع آزاد بیش از 3.5 متر باشد از وادار افقی فولادی یا بتنی (تیرک) برای کاهش ارتفاع آزاد استفاده شده است؟ (پ 6-1-4-1-1)
   

   ردیف	عنوان گزینه	تخلف است؟	وزن
   1	بله	خیر	6
   2	خیر	بله	6

7. در صورت وجود دیوار های خارجی و داخلی که تمام ارتفاع طبقه را پوشش نمی دهند آیا به صورت صحیح از قاب سازه ای جدا شده اند؟ ( دیوار کوتاه ) (پ-6-1-4-1-2)
   

   ردیف	عنوان گزینه	تخلف است؟	وزن
   1	بله	خیر	6
   2	خیر	بله	6
   3	شامل نمی شود	خیر	0

8. آیا عرض درزهای انقطاع ( فاصله جداسازی ) دیوار در دیوارهای خارجی از ستون به اندازه 0.01 ارتفاع کف تا کف طبقه در نظر گرفته شده است؟ (پ-6-1-4-1-1-3)
   

   ردیف	عنوان گزینه	تخلف است؟	وزن
   1	بله	خیر	6
   2	خیر	بله	6

9. آیا عرض درزهای انقطاع ( فاصله جداسازی ) دیوار در دیوارهای داخلی از ستون به اندازه 0.01 ارتفاع کف تا کف طبقه در نظر گرفته شده است؟ (پ-6-1-4-1-1-1)
   

   ردیف	عنوان گزینه	تخلف است؟	وزن
   1	بله	خیر	6
   2	خیر	بله	6

10. آیا عرض فاصله جداسازی دیوارهای خارجی از سقف برابر با بیشترین دو مقدار 25 میلی متر و حداکثر خیز تیر در دراز مدت تیر در نظر گرفته شده است؟ (پ-6-1-4-1-1-3)
    

    ردیف	عنوان گزینه	تخلف است؟	وزن
    1	بله	خیر	6
    2	خیر	بله	6

11. آیا عرض فاصله جداسازی دیوار های داخلی از سقف برابر با بیشترین دو مقدار 25 میلی متر و حداکثر خیز تیر در دراز مدت تیر در نظر گرفته شده است؟ (پ-6-1-4-1-2-1)
    

    ردیف	عنوان گزینه	تخلف است؟	وزن
    1	بله	خیر	6
    2	خیر	بله	6

12. آیا برای جلوگیری از ترک خوردگی در نازک کاری از یک لایه شبکه الیاف یا رابیس بر روی مواد تراکم پذیر برای جداسازی دیوار های ( داخلی – خارجی) از سازه استفاده شده است؟ (پ-6-1-4-1-1) و (پ-6-1-4-1-2)
    

    ردیف	عنوان گزینه	تخلف است؟	وزن
    1	بله	خیر	5
    2	خیر	بله	5

13. آیا دیوارهای ( داخلی – خارجی ) بلوکی اجرا شده با ملات با توجه به عملکرد دو طرفه در جهت افقی با استفاده از میلگرد بستر خرپایی یا نردبانی در حداکثر فواصل قائم یک مترمسلح شده اند؟ (پ-6-1-4-2)
    

    ردیف	عنوان گزینه	تخلف است؟	وزن
    1	بله	خیر	6
    2	خیر	بله	6
    3	غیر قابل کنترل	خیر	0

14. آیا در دیوارهای ( داخلی – خارجی ) اجرا شده با ملات بستر نازک ضخامت ملات کمتر از ( 3 میلی متر ) یا چسب های پلی یورتان با استفاده از بست های نازک فولادی منقطع یا پیوسته مسلح شده اند؟ (پ-6-1-4-2)
    

    ردیف	عنوان گزینه	تخلف است؟	وزن
    1	بله	خیر	6
    2	خیر	بله	6
    3	غیر قابل کنترل	خیر	0

15. آیا وادارهای قائم استفاده شده ( در طول بیش از 4 متر دیوارها ) به کف سازه با اتصال مفصلی متصل شده است؟ (پ-6-1-4-2-1)
    

    ردیف	عنوان گزینه	تخلف است؟	وزن
    1	بله	خیر	6
    2	خیر	بله	6
    3	غیر قابل کنترل	خیر	0

16. آیا وادارهای قائم استفاده شده ( در طول بیش از 4 متر دیوارها )به زیر تراز سقف به صورت کشویی اجرا شده است؟ (پ-6-1-4-2-1)
    

    ردیف	عنوان گزینه	تخلف است؟	وزن
    1	بله	خیر	6
    2	خیر	بله	6
    3	غیر قابل کنترل	خیر	0

17. آیا در صورتی که ارتفاع دیوار بیش از 3.5 متر باشد با استفاده از وادار انتهایی قائم در فاصله یک متری از بر ستون ( به جهت ایجاد تغییر شکل تیر در ناحیه مفصل پلاستیک ) برای نگهداری از تیرک افقی استفاده شده است؟ (پ6-1-4-2-4)
    

    ردیف	عنوان گزینه	تخلف است؟	وزن
    1	بله	خیر	6
    2	خیر	بله	6
    3	غیر قابل کنترل	خیر	0

18. آیا اتصال دیوار به زیر سقف به صورت اتصال لغزشی بدون اتصال مستقیم دیوار به سقف و با استفاده از مهار خارج از صفحه دیوار از قبیل نبشی و یا ناودانی اجرا شده است؟ (پ-6-1-4-2-6)
    

    ردیف	عنوان گزینه	تخلف است؟	وزن
    1	بله	خیر	6
    2	خیر	بله	6
    3	غیر قابل کنترل	خیر	0

19. آیا برای بازشوهای بزرگتر از 2.5 متر وادار و نعل درگاه در کنار بازشو ها در نظر گرفته شده است؟ (پ-6-1-4-2-8)
    

    ردیف	عنوان گزینه	تخلف است؟	وزن
    1	بله	خیر	6
    2	خیر	بله	6
    3	غیر قابل کنترل	خیر	0

20. آیا برای بازشوهای کوچکتر از 2.5 متر، چهارچوب فلزی مناسب برای تحمل بارهای وارد شده در نظر گرفته شده است؟ (پ-6-1-4-2-8)
    

    ردیف	عنوان گزینه	تخلف است؟	وزن
    1	بله	خیر	6
    2	خیر	بله	6
    3	غیر قابل کنترل	خیر	0

21. با توجه به ضعف عملکرد مهاربندها در صورتی که اتصال دیوار و اجرا دیوار در محور مهاربند واقع شده باشد آیا دیوار اجرا شده خارج از محور مهاربند با جزییات جداسازی ذکر شده در پیوست 6 مطابقت دارد؟ (پ-6-1-4-2-9)
    

    ردیف	عنوان گزینه	تخلف است؟	وزن
    1	بله	خیر	6
    2	خیر	بله	6
    3	غیر قابل کنترل	خیر	0

22. آیا مهار لرزه ای دیوار های جان پناه مناسب اجرا شده است؟ (استفاده از میلگرد بستر در دیوارها و ادامه دادن ستون های پیرامونی بام و…) (پ-6-1-4-6)
    

    ردیف	عنوان گزینه	تخلف است؟	وزن
    1	بله	خیر	6
    2	خیر	بله	6
    3	غیر قابل کنترل	خیر	0

23. نحوه اجرای راه پله اصلی ساختمان به چه صورت است؟
    

    ردیف	عنوان گزینه	تخلف است؟	وزن
    1	متصل با قاب سازه ایی (اجرای تیر میان طبقه)	خیر	0
    2	غیر متصل با قاب سازه ایی (اجرای تیر در تراز طبقه)	خیر	0

24. در صورت اتصال راه پله به قاب سازه ایی آیا اثر آن در باربری لرزه ای و نیروهایی که به تیر و ستون اطراف آن وارد می شود در طراحی لحاظ شده است؟ (پ-6-1-4-7)
    

    ردیف	عنوان گزینه	تخلف است؟	وزن
    1	بله	خیر	6
    2	خیر	خیر	6
    3	غیر قابل کنترل	خیر	0

25. آیا جداسازی راه پله در تراز نیم طبقه (به منظور جلوگیری از ایجاد ستون کوتاه) با یکی از روشهای اجرای پاگرد راه پله بر روی ستونک و یا اجرای نشیمن پاگرد بر روی بالشتک های فلزی انجام شده است؟ (شکل های پ-6-38 ، پ 6-39 و پ 6-40 و پ 6-1-4-7)
    

    ردیف	عنوان گزینه	تخلف است؟	وزن
    1	بله	خیر	6
    2	خیر	بله	6
    3	غیر قابل کنترل	خیر	0

26. آیا برای اجزای غیر سازه ای معماری(سقف کاذب و نما) در صورت لزوم تمهیدات لازم در نقشه های معماری و اجرایی منطبق بر پیوست 6 -2800 در نظر گرفته شده است؟
    

    ردیف	عنوان گزینه	تخلف است؟	وزن
    1	بله	خیر	5
    2	خیر	بله	5
    3	شامل نمی شود	خیر	0
    4	غیر قابل کنترل	خیر	0

5 اشتباه رایج در هنگام اجرای وال پست در ساختمان کدام است؟

یکی از موضوعات بسیار مهم در رابطه با وال پست ها، صحت اجرای آن ها در ساختمان است. همانطور که گفته شد اجرای وال پست می توانند نقش بسیار موثری در مهار تنش ها و بارهای جانبی ساختمان داشته باشند. با این وجود عدم اجرای صحیح وال پست در ساختمان می تواند بسیار خطرناک بوده و خسارت های زیادی را به بار آورد. متاسفانه در صورتی که وال پست ساختمان به درستی اجرا نشوند می توانند علاوه بر خطر مالی، خطرات جانی بسیار زیادی نیز به همراه داشته باشند.

مطابق با اعلام دفتر مقررات ملی و کنترل ساختمان برای پایش میزان رعایت مهار اجزای غیر سازه ای در پروژه های ساختمانی ، یک سری اشتباهات رایج برای اجرای وال پست مشاهده شده اند. عدم طراحی درست، در نظر نگرفتن پیوست ششم آیین نامه، عدم رعایت جزئیات اجرایی صحیح و ابلاغ جزئیات نادرست و مغایر همگی می‌توانند باعث ایجاد اشتباهات رایج و نگران کننده در اجرای وال پست شوند. از این رو نواقص و اشتباهات رایج مشاهده شده در تصاویر ثبت و ضبط شده شامل موارد زیر هستند.

• اجرای غلط مهار اجزای غیر سازه ای و عدم استفاده صحیح از وال پست های قائم در مجاورت ستون ها با وجود ممنوعیت اعلام شده در پیوست ششم آیین نامه: حداقل فاصله نصب وال پست قائم به دلیل عدم ایجاد مانع جهت تغییر شکل تیر در ناحیه مفصل پلاستیک یک متر است، اما در بسیاری از نقشه ها این مقدار در نظر گرفته نشده است.
• اجرای غلط تیرهای پاگرد راه پله در تراز میان طبقه: در بسیاری از نقشه های اجرایی تیرهای پاگرد راه پله در تراز میان طبقه به صورت نادرست اجرا می‌شوند. همچنین تیرهای دیگر به دلایل مختلف در ترازها مختلف نصب می شوند که این موضوع باعث ایجاد ستون های کوتاه در سازه ساختمان ها خواهد شد. معمولا به علت عدم مدلسازی قسمت های الحاقی اثرات این بخش در مدلسازی دیده نمی شود.
• عدم طراحی و اجرای مهار جانبی: برای محافظت از کانال تاسیساتی در پروژه های ساختمانی، باید حتما مهار جانبی در نظر گرفته شود. در بسیاری از پروژه‌های ساختمانی شاهد مهار کانال تاسیسات در برابر بار ثقلی هستیم.
• اتصال میلگرد بستر به صورت مستقیم به وال پست و ناودانی قائم می تواند یکی دیگر از اشتباهات رایج وال پست باشد.
• ناودانی های غیر استاندارد و طراحی نشده نیز در ساختمان ها اجرا می شوند که این موضوع یکی دیگر از اشتباهات رایج در هنگام اجرای وال پست است.

دستمزد و هزینه اجرای وال پست چقدر است؟

دستمزد و هزینه اجرای وال پست ها به عوامل متعددی بستگی دارد. بنابراین برای برآورد هزینه اجرای آن ها در ابتدا باید عوامل مختلفی مانند ابعاد دیوار، دستمزد گروه اجرایی برای اجرای هر متر مربع، موقعیت جغرافیایی و … را مورد ارزیابی قرار داد. از مهم ترین موارد تعیین کننده هزینه اجرای وادارها می توان به موارد زیر اشاره داشت.

• نوع وال پست

  اولین و مهم ترین عامل تاثیرگذار بر هزینه اجرای وادارها نوع آن ها می باشد. همانطور که پیش تر به آن اشاره شد وادارها را می توان به انواع فلزی، بتن آرمه و وال مش دسته بندی نمود. برای اجرای وادارهای فلزی باید در ابتدا میلگردهای بستر اجرا شوند و همچنین از وادارهای عمودی و افقی استفاده نمود. این موضوع موجب می شود تا هزینه اجرای وادارهای مرسوم و قدیمی بسیار زیاد شود. در صورتی که امروزه وال مش ها با حذف میلگردهای بستر و وادارهای عمودی و افقی هزینه های مهار دیوارها را به شدت کاهش می دهند. از طرفی سهولت در اجرای وال مش ها موجب شده تا هزینه اجرای آن ها بسیار کمتر از وادارهای فلزی و بتنی باشد.

• متراژ پروژه

  متراژ پروژه نیز از دیگر عوامل تاثیرگذار بر هزینه اجرای وادارها می باشد. هزینه اجرای آن ها به صورت متر مربع ارزیابی می شود. از طرفی قیمت تمام شده متریال و مصالح مورد استفاده در اجرای وادار در تعیین دستمزد اجرای هر متر مربع وال پست موثر است. قطعا هر چقدر متراژ پروژه بیشتر باشد، هزینه اجرای وادارها نیز افزایش می یابد.

در مقاله “قیمت وال پست چقدر است؟” به صورت کامل به این موضوع پرداخته ایم.

زمان لازم جهت اجرای وال پست در ساختمان چقدر است؟

زمان لازم برای اجرای مهار دیوارهای غیر سازه ای به عوامل متعددی بستگی دارد که مهم ترین آن ها عبارتند از:

• نوع وال پست

  نوع وادارها از مهم ترین عواملی هستند که مشخص می کنند زمان اجرای آن ها چقدر است. به طور مثال هنگام اجرای وادارهای فلزی در ابتدا باید میلگرد بستر اجرا شود و دیوارچینی انجام گردد. این موضوع موجب می شود تا زمان اجرای کار نسبت به اجرای وال مش ها افزایش یابد. همچنین ساختار آن ها بسیار پیچیده بوده و اجرای وادارهای فلزی نیز نیاز به تخصص و تجربه بالا دارد. در صورتی که وال مش ها ساختار بسیار ساده تری دارند و برای اجرای آن ها نیاز به تخصص بالایی نیست. به همین دلیل افراد نیمه ماهر نیز می توانند وال مش ها را اجرا کنند. از طرفی برای اجرای وال مش نیازی به میلگرد بستر و دیوارچینی حرفه ای نیست. این موضوع علاوه بر کاهش هزینه ها در کاهش زمان اجرای وال مش ها نیز نقش بسیار موثری دارد.

• متراژ پروژه

  متراژ پروژه نیز از اصلی ترین عوامل تعیین کننده زمان اجرای پروژه است. هر چقدر متراژ کار گسترده تر باشد، باید زمان بیشتری را برای اجرای وادارها در نظر گرفت. از طرفی وادارهای فلزی محدودیت اجرا دارند و برای متراژ بالا باید از اتصالات پیچیده استفاده نمود. این موضوع نقش بسیار زیادی در افزایش زمان اجرای پروژه دارد. البته وال مش ها محدودیت اجرا ندارند و می توان به سادگی آن ها را در متراژ بالا به صورت نواری و یا سرتاسری نصب نمود.

روش هاي نوین مهار دیوار داخلی و خارجی مطابق پیوست ششم استاندارد 2800

پیوست ششم استاندارد 2800 علاوه بر اینکه توضیحات جامع و کاملی را در مورد نحوه اجرای وال پست های فلزی ارائه کرده است، برای مهار نوین ساختمان ها و اجزای غیر سازه ای نیز پیشنهادهایی داشته که بسیار مورد توجه مهندسین اجرایی و طراحان شده اند. مسلح کردن دیوار با شبکه الیاف، یکی از بهترین روش های نوین مهار دیوار در ساختمان ها است که جزئیات آن در پیوست ششم استاندارد 2800 آمده است.
این روش نوین مهار دیوار خارجی و داخلی در میان اهالی صنعت ساختمان با روش وال مش معروف شده است که از ترکیب مش (توری فایبرگلاس) و پلاستر سیمانی و گچی در محیط اجرا می شود. این روش مهار لرزه ای نسبت به وال پست های ساختمانی هزینه کمتر و جزئیات اجرایی ساده تر دارد. از این رو بسیاری از متخصصان اجرایی ساختمانی، علاقه مند به اجرای این روش مهار لرزه ای و جایگزین کردن آن با روش های قدیمی هستند.

مراحل مهار دیوار به روش وال مش کدام است؟

برای مهار دیوارهای غیر سازه ای با استفاده از وال مش در ابتدا باید سطح دیوار را آماده سازی نمود و تمامی آلودگی ها را از دیوار پاک کرد. پس از آن یک لایه پلاستر سیمانی یا گچی را روی سطح دیوار می پاشند. در ادامه باید توری فایبرگلاس که مطابق با ابعاد مورد نظر در نقشه برش داده شده اند را روی پلاستر نصب نمود. پس از آن پروفیل های ناودانی و نبشی را با استفاده از اتصالات جوشی یا پیچی نصب می کنند. در ادامه نیاز است با استفاده از چسب اپوکسی نبشی و ناودانی ها را در جای خود محکم نمود. در آخر نیز یک لایه دیگر از پلاستر مورد استفاده را به روش پاششی روی سطح مش ها می ریزند و سطح دیوار را کامل پوشش می دهند. پیشنهاد می کنیم مقاله “راهنمای اجرای وال مش در انواع ساختمان بتنی و فولادی” را مطالعه کنید.

تفاوت وال پست و وال مش چیست؟

وال پست یک روش سنتی و نسبتا قدیمی برای اجرا در ساختمان ها است که قدمت آن نسبت به وال مش بسیار بیشتر است. علاوه بر این موضوع، وال پست و وال مش در مصالح، روش طراحی و روش اجرا با هم متفاوت هستند که در ادامه به تفاوت های آن ها دقیق تر اشاره می کنیم.

• وال پست دارای مصالح فولادی و فلزی از جمله وادار قائم و افقی، میلگرد بستر، ناودانی و نبشی منقطع و قلاب و گیره است؛ اما وال مش بدون این قطعات فولادی و فقط با ترکیب مش فایبرگلاس و پلاستر در ساختمان ها اجرا می شود. حذف وادارهای قائم و افقی در روش وال مش باعث شده تا هزینه های اجرای این روش نسبت به وال پست بسیار کاهش پیدا کند.
• طراحی وال پست در ساختمان ها نیاز به جزئیات بیشتری دارد و باید حتما از مقاطع فولادی مانند میلگرد بستر، وادار قائم و در صورت نیاز وادار افقی استفاده کرد. اما وال مش فقط برای طراحی نیاز به مش فایبرگلاس و پلاستر دارد. جزئیات طراحی وال مش نسبت به وال پست های ساختمانی ساده تر است.
• روش اجرای وال پست کاملا متفاوت از وال مش است. در وال پست نیاز به اجرای وادار قائم و افقی و میلگرد بستر در حین دیوارچینی است. از این رو اگر به هر دلیلی در حین دیوارچینی این محصولات فولادی مورد استفاده قرار نگیرند، امکان اجرای وال پست وجود ندارد و باید دیوار تخریب شود. ولی وال مش پس از دیوارچینی در ساختمان اجرا می گردد و نیازی به وادار و میلگرد بستر ندارد. از این رو دیوارهای بدون مقاطع فولادی نیز می توانند با وال مش مهار لرزه ای شوند. حتی در ساختمان های قدیمی نیز اجرای وال مش امکان پذیر است.

برای خرید وال پست به چه نکاتی توجه کنیم؟

برای خرید وال پست جهت اجرا در ساختمان های مختلف، حتما می بایست به یک فروشگاه معتبر مراجعه کنید. چرا که در حال حاضر توجه به آیین نامه ها به ویژه پیوست ششم استاندارد 2800 ملاک عمل برای فروش این وال پست ها و اجرای آن ها در ساختمان های جدید است. تنها مراکزی که دارای تیم فنی و متخصص هستند، برای خرید وال پست معتبر هستند و می توانید به آن ها اعتماد کنید. حتما به جنس وال پست در هنگام خرید و مطابقت آن به استاندارد 2800 توجه داشته باشید. اکثر تجهیزات وال پست باید با قطعات فولادی و گالوانیزه ساخته شوند تا بتوانند در برابر شرایط مختلف مقاومت بسیار خوبی از خود نشان دهند.
در صورت نیاز به خرید وال پست ابتدا می بایست از یک مهندس طراح و برای طراحی نقشه اجرای وال پست کمک بگیرید. چرا که جزئیات اجرای وال پست و میزان مصالح مورد نیاز برای اجرای وال پست در هر ساختمان متفاوت است. بدیهی است که قبل از اینکه مشخص شود چه مقدار و چه نوع مصالحی برای اجرا در ساختمان ها مورد نیاز هستند، امکان خرید وال پست و تجهیزات مرتبط با آن وجود ندارد. در صورت نیاز به دریافت مشاوره جهت خرید وال پست و کسب اطلاعات بیشتر در این مورد، می توانید با کارشناسان شرکت افزیر در ارتباط باشید.

کلام پایانی

وال پست به عنوان یکی از مهم ترین فرآیندها برای اجرا در اجزای غیر سازه ای محسوب می شود که نقش بسیار مهمی را در افزایش مقاومت سازه ای و جلوگیری از صدمه دیدن سازه ها ایفا می کند. وال پست ها می توانند با روش های مختلف از جمله اجرای وادار قائم و افقی و یا روش های نوین مانند مهار لرزه ای با الیاف شیشه اجرا شوند و هر کدام نقش مهمی را در بهبود کیفیت سازه و جلوگیری از آسیب به آن در هنگام زلزله ایفا کنند. شرکت افزیر، ارائه دهنده خدمات اجرای وال پست با بهترین کیفیت و راندمان بوده و همواره از محصولات مطابق با قوانین و استانداردهای در نظر گرفته شده از سوی سازمان نظام مهندسی و مقررات ملی ساختمان استفاده می کند. برای دریافت اطلاعات دقیق در مورد نحوه اجرای وال پست و مشاوره جهت خرید مصالح آن می توانید با تیم کارشناس افزیر در ارتباط باشید.

سوالات متداول