وال مش دیوار همسایه + محدودیت ها و راه حل های جدید اجرا

اجرای وال مش در دو سمت دیوار بعلت رفتار رفت و برگشتی نیروی زلزله

هدف از اجرای وال مش، افزایش مقاومت دیوارها در برابر زلزله و بارهای جانبی وارد شده به آن است. از همین جهت وال مش توانسته جایگزین وال پست های فلزی در سازه های مختلف شود. اجرای وال مش در دو سمت دیوار به علت رفتار رفت و برگشتی نیروی زلزله یکی از مهم‌ترین مواردی بود که در سه استاندارد و آیین نامه به نام های پیوست شش استاندارد 2800، نشریه 714 و ضابطه 819 ذکر شد. به طوری که عملا بدون اجرای دو طرفه وال مش در دیوارهای پیرامونی و غیر سازه ای، امکان اجرای وال مش به صورت صحیح وجود ندارد.

نحوه اجرای دو طرفه وال مش در دیوار به این شکل است که پس از دیوارچینی کامل، یک لایه توری فایبرگلاس در یک سمت دیوار و یک لایه توری فایبرگلاس دیگر در سمت دیگر به صورت کاملا متقارن قرار می گیرد تا بتواند در برابر نیروهای زلزله و رفت و برگشت آن مقاومت خوبی از خود نشان دهد. این موضوع نه تنها در حین اجرای وال مش، بلکه در زمان طراحی وال مش و متره و برآورد آن نیز احساس می شود.

اجرای وال مش در دیوار مشرف به همسایه و ضعف و چالش های آیین نامه ای

همانطور که اشاره شد، طبق قوانین آیین نامه ای لازم است که وال مش به صورت دو طرفه و در دو سمت دیوار کاملا متقارن اجرا گردد. این به دلیل رفتار رفت و برگشتی زلزله و تخریب دیوارها در اثر آن در نظر گرفته شده است. به طوری که اگر وال مش به صورت یک طرفه اجرا گردد، ممکن است هنگام زلزله تخریب شده و مقاومت مورد انتظار را نداشته باشد. اگرچه این موضوع به صورت صریح در پیوست شش استاندارد 2800، نشریه 714 و ضابطه 819 ذکر شد، اما هیچ توصیه و استثنائی برای زمانی که امکان دسترسی به یک طرف دیوار وجود ندارد، ذکر نشده بود. دیوار همسایه به دیواری گفته می شود که یک وجه از آن در مجاورت دیوار همسایه قرار می گیرد و به دلیل وجود درز انقطاع عملا دسترسی به یک طرف از دیوار برای هیچ کارگری وجود ندارد. با توجه به اینکه در آیین نامه ها ذکر شده باید حتما وال مش به صورت دو طرفه و متقارن اجرا شود، پس نحوه اجرای وال مش دیوار همسایه چگونه است؟

همین ابهامات و محدودیت ها باعث شد تا مهندسانی که در زمینه اجرای وال مش متخصص شده بودند، دو روش کلی را برای اجرای وال مش در دیوار مشرف به همسایه ابداع کنند که شامل:

• ترکیب وال مش با وال پست فلزی
• اجرای وال مش دیوار همسایه همزمان با دیوارچینی

اگرچه به نظر می رسید که این دو روش می توانند ابهامات آیین نامه ای را برطرف کنند، اما خود دارای نقاط ضعف و محدودیت هایی نیز بودند. برای مثال، در روش اول که وال مش با وال پست فلزی ترکیب می شد، شاید اجرای وال مش دیوار همسایه تا حدی مطلوب بود؛ اما اولا که این موضوع در آیین نامه ها تایید نشده بود، دوما، اجرای وال پست همزمان با وال مش هم سختی کار را بالا می برد، همین که باعث افزایش وزن سازه ها می شد. در روش دوم یعنی اجرای وال مش دیوار همسایه همزمان با دیوارچینی نیز محدودیت های خاصی وجود داشت که از جمله آن ها می توان به دسترسی سخت برای انجام این کار و مجددا عدم تایید این روش اجرایی وال مش در آیین نامه ها بود.

روش قدیمی اجرای وال مش در دیوار مشرف به همسایه همزمان با دیوارچینی

روش قدیمی اجرای وال مش دیوار همسایه، اجرای وال مش همزمان با دیوارچینی بود. این روش که در هیچ کدام از آیین نامه ها ذکر نشده بود، اما مهندسان با توجه به قانون اجرای وال مش به صورت دو طرفه و عدم دسترسی به یک طرف دیوار همسایه، آن را ابداع کردند و توانستند بخشی از محدودیت های اجرایی وال مش دیوار همسایه را برطرف کنند. در این روش لازم است که نبشی های منقطع در پای دیوار و در سمت دیوار مجاور ساختمان همسایه نصب شوند. نبشی ها باید دقیقا مطابق با نقشه در جای مناسب قرار بگیرند. پس از نصب نبشی ها در مجاورت دیوار همسایه، توری های فایبرگلاس به صورت موقت با کمک مقداری گچ یا چسب اپوکسی قرار می گیرند و در این صورت توری به صورت قائم و عمودی در بخش دیوار پشتی نگه داشته می شود.

سپس برای جدا کردن دیوار از سازه، مصالح سبک و متراکم مانند یونولیت و پشم سنگ با ضخامت مشخص در کنار ستون ها استفاده می شود. حال دیوارچینی آغاز می شود. به دلیل عدم دسترسی به دو طرف دیوار، نوارهای وال مش به صورت مرحله ای و بعد از هر سه رج دیوار در پشت و جلو اجرا می شدند. به طوری که توری فایبرگلاس پشت دیوار، با پلاستر سیمانی یا گچی با ماله و دستی پوشش داده می شود. پس از تکمیل دیوارچینی و رسیدن به رج نهایی، نوارهای وال مش نیز از زیر سقف یا تیر جدا می شدند و روی رج آخر دیوار تا می شوند. در نهایت نصب نبشی منقطع در قسمت بالای دیوار انجام می گردد. در این صورت همزمان با دیوارچینی، وال مش در دو طرف دیوار و کاملا متقارن اجرا می شد، اما محدودیت دسترسی به یک طرف دیوار می توانست باعث ایجاد مشکلاتی از قبیل خطاهای اجرایی برای اجرای وال مش دیوار همسایه و یا عدم پوشش دادن دقیق توری فایبرگلاس با پلاستر می شد.

انتشار دستورالعمل وال مش و رفع چالش های اجرای وال مش در دیوار مشرف به ساختمان موجود

پس از اینکه نامه ممنوعیت وال مش در سال 1402 به دلیل نقص ها و خطاهای اجرایی وال مش منتشر شد، جامعه مهندسی و مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی تلاش کردند که برای رفع نقص های احتمالی، یک دستورالعمل دقیق را برای اجرای وال مش روی کار بیاورند. در این صورت هم ابهامات مهندسان برای اجرای وال مش برطرف می شدند، هم محدودیت های موجود نیز برطرف می گردند. «دستورالعمل طراحی و اجرای ملات مسلح شده با مش الیاف شیشه برای مهار دیوارهای بلوکی»، دستورالعملی بود که توسط مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی برای رفع ابهامات و ایجاد پاسخ های دقیق در مورد اجرای وال مش روی کار آمد تا بتوان از ضعف های آیین نامه های قدیمی را نیز برطرف کرد.

نه تنها در این دستورالعمل، اجرای وال مش به صورت دقیق توضیح داده شد، بلکه وال مش دیوار همسایه نیز به عنوان یک روش جدید برای اجرای وال مش در دیوارهایی که دسترسی به یک طرف از آن ها امکان پذیر نیست، در نظر گرفته شد. مطابق با این دستورالعمل، در صورتی که ساختمان ها دارای چند شرط زیر باشند، می توان وال مش دیوار همسایه را مطابق با توضیحی که در دستورالعمل ذکر شده است به اجرا در آورد.

• ساختمان های 5 طبقه و کمتر
• دیوارهای مشرف به ساختمان مجاور در طبقات پایین‌تر از بام ساختمان
• حداکثر فاصله آزاد میان ستون ها 6 متر
• ارتفاع آزاد دیوار از روی کفسازی تا زیر تیر 3 متر یا کمتر

با توجه به این موارد می توان وال مش دیوار همسایه را به صورت یک طرفه و مطابق با ضوابط دستورالعمل اجرا نمود. با وجود این دستورالعمل دیگر ابهام مهندسان برای اجرای وال مش در دیوارهای مشرف به همسایه برطرف شده و می توان با دسترسی بهتر این سیستم را در مجاورت دیوارهای همسایه اجرا نمود.

ضوابط اجرای وال مش در دیوار مشرف به همسایه طبق دستورالعمل جدید وال مش

با انتشار «دستورالعمل طراحی و اجرای ملات مسلح شده با مش الیاف شیشه برای مهار دیوارهای بلوکی»، بسیاری از ابهامات برای اجرای وال مش دیوار همسایه برطرف شد. ضوابط اجرای وال مش در دیوار مشرف به همسایه مطابق با دستورالعمل جدید وال مش نشان می دهند که اگر دیوار مجاور همسایه دارای چند شرط ذکر شده بود، می توان به جای اجرای دو طرفه وال مش آن را به صورت یک طرفه در دیوارهای مجاور همسایه استفاده کرد. در چنین شرایطی لازم است که دیوار به صورت تمام پوشش (فول مش) اجرا گردد. بدین منظور لازم است که به جای استفاده از نوارهای وال مش با فاصله از یکدیگر، نوارها به گونه ای در کنار هم قرار بگیرند که کل سطح دیوار را به صورت صحیح پوشش دهند. مقاومت کششی نوارها باید حداقل 1500 نیوتن بر 5 سانتی متر از عرض الیاف باشد.

پس از قرارگیری نوارها روی دیوار همسایه، لازم است که از ملات ریزدانه با نسبت سیمان به ماسه بادی 1 به 2 و مقاومت فشاری حداقل 30 مگاپاسکال در نظر گرفته شود. الیاف لازم است که در دو طرف به کمک تسمه به دال سقف و وجه بیرونی تیرها مهار گردند. به طوری که تسمه های اتصال باید حداقل 50 درصد از طول دیوار مجاور همسایه را پوشش دهند. سپس دیوار باید توسط نبشی ها و ناودانی های بالا و دو طرف دیوار مهار گردد. برای انجام این کار ضروری است که در فواصل یک متر در راستای قائم و افقی حداقل در 3 نقطه در ارتفاع دیوار هنگام ساخت دیوار با مش الیاف، مش الیاف در ملات قرار داده شود و به صورت ستاره ای روی دیوار پخش گردد. ستاره های در نظر گرفته شده برای وال مش دیوار همسایه باید حداقل شعاع 30 سانتی متر داشته باشند. مطابق با قوانین باید در نظر داشت که حداقل ضخامت پوشش گچی و سیمانی روی دیوار باید 15 میلی متر باشد تا بتوان از استحکام مورد انتظار در سیستم وال مش دیوار همسایه بهره مند شد. همچنین باید دقت شود که نوارهای وال مشی که به صورت فول مش استفاده می شوند می بایست حتما به اندازه 10 سانتی متر با یکدیگر همپوشانی داشته باشند.

چک لیست اجرای وال مش در دیوار مشرف به ساختمان موجود

طراحان، ناظران و مجریان باید برای اجرای وال مش دیوار همسایه توجه داشته باشند که حتما این سیستم را مطابق با دستورالعمل وال مش اجرا کنند. از آنجایی که در این دستورالعمل به طور کامل روش اجرای وال مش در دیوار مجاور همسایه توضیح داده شده است، هر گونه اشتباه در حین اجرای وال مش می تواند منجر به رد این سیستم و نیاز به اجرای مجدد و رفع نواقص شود. چک لیست زیر برای طراحان، ناظران و مجریان ساختمانی جهت اجرای صحیح وال مش تنظیم شده است که می بایست حتما باید تمامی بندهای آن مورد توجه مهندسان قرار بگیرند.

هزینه اجرای وال مش در دیوار همسایه چقدر است؟

به نسبت اجرای وال مش دیوار همسایه با روش های قدیمی به ویژه در روشی که وال مش با وال پست ترکیب می شد، روش جدیدی که در دستورالعمل ذکر شد می تواند هزینه اجرایی پایین‌تری نیز نیز داشته باشد. وال مش دیوار همسایه با ترکیب توری فایبرگلاس، پلاستر و تعداد نبشی های مورد نیاز اجرا می گردد که هزینه اجرای آن بر اساس معیارهای مختلفی تعیین می شود. از آنجایی که در اجرای وال مش دیوار مجاور همسایه نیاز به استفاده از وادار قائم و افقی و میلگرد بستر نیست، هزینه اجرایی آن نیز به نسبت وال پست پایین‌تر است. با این حال فاکتورهای زیادی روی هزینه اجرای وال مش در دیوار همسایه تاثیر می گذارند که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم.

مقدار، نوع و گرماژ مش و توری مصرفی جهت اجرای فول مش

عامل تعیین کننده هزینه اجرای وال مش دیوار همسایه، مقدار، نوع و گرماژ مش و توری فایبرگلاس استفاده شده برای اجرای فول مش است. میزان متراژ بر اساس اندازه دیوار تعیین می گردد که هر چقدر بیشتر باشد، هزینه اجرای وال مش نیز افزایش می یابد. گرماژ مش نیز بر اساس ابعاد چشمه بوده که هر چقدر بالاتر رود، قیمت مش نیز افزایش می یابد. همه این موارد در کنار نوع توری فایبرگلاس یعنی معمولی و مقاوم در برابر قلیا نیز می تواند روی قیمت اجرایی وال مش نیز تاثیر بگذارد.

مقدار مش الیاف مورد نیاز جهت اجرای الیاف ستاره‌ای

مش الیاف استفاده شده برای اجرای وال مش دیوار همسایه یکی دیگر از فاکتورهایی است که روی قیمت این محصول تاثیر می گذارد. هر چقدر مش الیاف بیشتری برای این الیاف مورد نیاز باشد، هزینه اجرایی آن نیز افزایش پیدا می کند و باید میزان مصالح بیشتری را نیز برای اجرای الیاف ستاره ای استفاده نمود.

مقدار نبشی مورد نیاز جهت مهار دیوار در چهار طرف

نبشی به عنوان تنها قطعه فولادی در وال مش دیوار همسایه شناخته می شود که نقش حیاتی را در عملکرد آن ایفا می کند. مقدار نبشی مورد نیاز برای مهار دیوار در چهار طرف، می تواند روی قیمت وال مش دیوار مجاور همسایه تاثیر بگذارد. هر چقدر تعداد نبشی بیشتری برای مهار دیوارهای همسایه نیاز باشد، هزینه اجرایی وال مش نیز افزایش می یابد.

دستمزد اکیپ اجرایی وال مش

بخشی از هزینه اجرای وال مش دیوار همسایه مربوط به دستمزد اکیپ اجرایی وال مش است. به دلیل عدم نیاز به تخصص و تجربه برای اجرای وال مش به صورت صحیح، از اکیپ های اجرایی نیمه متخصص نیز می توانید استفاده کنید. دستمزد اکیپ های اجرایی بسته به متراژ کار، سختی پروژه، تعداد طبقات اجرایی وال مش و … متفاوت است.

کلام پایانی

اجرای وال مش باعث کاهش هزینه، بار وارده به ساختمان و افزایش کارایی آن می گردد. با این وجود تا قبل از روی کار آمدن دستورالعمل اختصاصی وال مش، هیچ روش دقیقی برای اجرای وال مش دیوار همسایه توضیح داده نشده بود و مجریان یا از ترکیب وال مش و وال پست و یا از روش اجرای وال مش به صورت همزمان در دو طرف دیوار استفاده می کردند. وال مش دیوار همسایه در حال حاضر دارای ضوابط مشخصی در دستورالعمل است که باید به صورت فول مش و با ترکیب الیاف ستاره ای اجرا شود تا استحکام مورد انتظار را در دیوارهای مجاور همسایه داشته باشد. اجرای صحیح وال مش دیوار مجاور همسایه با تیم اجرایی افزیر بدون محدودیت و با در نظر گرفتن تمامی قوانین به صورت صحیح انجام می گردد. برای دریافت این خدمات و کسب اطلاعات بیشتر در مورد قیمت، می توانید از طریق سایت افزیر اقدام کنید.