استاندارد 2800: آیین نامه مورد نیاز طراحی ساختمان ها در برابر زلزله
آیین نامه 2800، یکی از آیین نامه های مهم در زمینه طراحی ساختمان ها و مهار آن ها در برابر زلزله است. در این آیین نامه، روش های مهار لرزه ای اجزای غیر سازه ای به صورت تخصصی توضیح داده شده اند تا بتوان در مناطق زلزله خیز، این روش ها را اجرا کرد و از تخریب ساختمان ها و ریزش ان ها در هنگام زلزله جلوگیری نمود. این آیین نامه پس از زلزله کرمانشاه در سال 1396، دچار تغییرات عمده ای شد و ویرایش چهارم آن به چاپ رسید. در این ویرایش روش های جدید و نوین برای مهار لرزه ای اجزای غیر سازه ای مورد توجه قرار گرفته است.
روش نوین مهار دیوار و ضوابط مندرج در پیوست 6 استاندارد 2800
بارهای لرزه ای با تغییر مکان های جانبی در دیوار و اجزای غیر سازه ای دیگر همراه هستند. دیوارهای خارجی و داخلی باید با روش های مناسب مهار شوند تا در هنگام زلزله، تغییر مکان های جانبی آن ها به حداقل و احتمال تخریب کامل نیز کاهش پیدا کند. وال مش در آیین نامه 2800، به عنوان روش نوین مهار دیوار شناخته می شود. به دلیل اینکه در صورت اجرای این سیستم، خمش دیوار به صورت یک طرفه و در راستای قائم است، ضرورتی برای اجرای وادار قائم و افقی در این سیستم وجود ندارد. این روش نوین به واسطه هزینه اجرای کمتر و همچنین قابلیت اجرا در تمامی ساختمان های مسکونی، تجاری و اداری ساخته و طراحی شده، می تواند به عنوان یک جایگزین برای وال پست های قدیمی شناخته شود که در مقاله “
بهترین جایگزین وال پست سنتی و فلزی چیست؟” به طور مفصل به آن پرداخته شده است.
لزوم اجرای وال پست و چرایی آن در آیین‌نامه ۲۸۰۰
هدف از روی کار آمدن آیین نامه 2800، اجرای وال پست به صورت تخصصی است تا خطرات ناشی از بارهای جانبی که باعث تغییر مکان اجزای غیر سازه ای می شوند، به حداقل برسد. اجرای وال پست در آیین نامه 2800 نیازمند توجه به ضوابط و مقررات است؛ اما بدیهی است که در تمامی مناطق کشور ایران از جمله مناطق زلزله خیز، باید وال پست به درستی در ساختمان اجرا گردد تا بتواند بهترین عملکرد را در ساختمان داشته باشد. اجرای وال پست در آیین نامه 2800 با هدف کاهش تغییر مکان دیوار و اجزای غیر سازه ای در هنگام وارد آمدن بارهای جانبی انجام خواهد شد.
اهمیت ویژه مهار دیوار با وال پست در مناطق لرزه خیز
اگرچه مطابق با آیین نامه 2800 و سایر آیین نامه هایی که در زمینه مهار لرزه ای ساختمان ها فعالیت می کنند، مهار دیوار باید به صورت تخصصی در مناطق مختلف انجام شود؛ اما این موضوع در مناطق لرزه خیز اهمیت بیشتری پیدا خواهد کرد. مهار دیوار با وال پست در مناطق لرزه خیز می تواند از خسارات احتمالی که متاسفانه در زلزله کرمانشاه نیز شاهد آن ها بودیم، جلوگیری کند. در این آیین نامه روش های قدیمی برای مهار دیوارها با وال پست و روش های نوین با توضیحات و قوانین اجرایی، ارائه شده اند تا بتوان در مناطق لرزه خیز، به بهترین شکل ممکن دیوارها را مهار و از صدمه دیدن آن ها جلوگیری نمود.
آیین‌نامه ۲۸۰۰ + جایگزینی وال پست قدیمی با وال مش
وال پست های قدیمی با مصالح فلزی از جمله وادار قائم و افقی،
میلگرد بستر، نبشی و مصالح فلزی دیگر که علاوه بر وارد کردن بار اضافه به ساختمان، هزینه زیادی را نیز به همراه دارند، جایگزین روش های جدید برای مهار لرزه ای شده اند. وال پست های قدیمی و پر خرج جایگزین با وال مش شده اند. سیستم وال مش در آیین نامه 2800، به عنوان یک روش نوین مهار لرزه ای و با نام «تسلیح کردن دیوار با شبکه الیاف» شناخته می شود. کلیه قوانین اجرایی و مصالح مورد نیاز برای اجرای وال مش در آیین نامه 2800 ذکر شده اند تا متخصصان و مهندسان بتوانند بسته به نیاز خود این سیستم ها را خریداری و اجرا نمایند.
آیا وال مش تأییدیه سازمان نظام مهندسی ساختمان را دارد؟
سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور برای مرتفع کردن نیازهای جامعه امروزی و رفع خطرات ناشی از ساختمان سازی غیر اصولی روی کار آمد و توانسته با تخصص، تجربه و دانش فنی خود از خسارات احتمالی جلوگیری کند. وال مش در آیین نامه 2800 به عنوان یک
روش نوین برای مهار لرزه ای شناخته می شود، اما آیا مورد تایید سازمان نظام مهندسی ساختمان نیز هست؟
بدیهی است که اجرای هر سیستم نوین در ساختمان منوط به تاییدیه سازمان نظام مهندسی ساختمان است. اگر آن سیستم مورد تایید سازمان نظام مهندسی نباشد، عملا اجرای آن فقط هزینه اضافه برای مهندس به همراه دارد. وال مش جزء روش های نوینی است که تاییدیه سازمان نظام مهندسی ساختمان را نیز گرفته است. به گونه ای که اگر سیستم وال مش در آیین نامه 2800 به صورت دقیق و مطابق با ضوابط و مقررات ذکر شده، اجرایی گردد می تواند نقش بسیار مهمی را در افزایش ایمنی دیوارها و اجزای غیر سازه ای داشته باشد. از این رو سازمان نظام مهندسی کشور نیز از این روش که هم تاثیر بسیار خوبی روی مقاومت ساختمان ها دارد، هم بسیار کم هزینه و ساده اجرا می شود استقبال کرده است. در این صورت کلیه مهندسین می توانند این روش را تحت نظارت مهندس ناظر اجرا کرده و مورد استفاده قرار دهند. در ادامه برای برای آشنایی بیشتر مطالعه مقاله “
تاییدیه وال مش و هر آنچه که باید بدانید” را پیشنهاد می کنیم.
تحت چه شرایطی وال مش تأییدیه سازمان نظام مهندسی ساختمان را نمی‌گیرد؟
دریافت تاییدیه از سازمان نظام مهندسی ساختمان منوط به رعایت یک سری قوانین در زمینه های ساختمان سازی است. زمانی که نیاز به اجرای وال مش در آیین نامه 2800 برای ساختمان های مختلف است، باید حتما به قوانین آیین نامه های اجرایی وال مش توجه گردد. در واقع دریافت تاییدیه وال مش مستلزم رعایت قوانین آیین نامه های اجرایی وال مش مخصوصا ضوابط و دستورالعمل های مندرج در پیوست ششم استاندارد 2800 می باشد و لازم است که مراحل اجرای وال مش را به صورت دقیق مورد بررسی قرار داد. در صورتی که در هنگام انتخاب مصالح و روش های اجرایی دقت کافی وجود نداشته باشد و مطابق با قوانین عمل نشود، وال مش تاییدیه نظام مهندسی را دریافت نخواهد کرد.
مراحل گام به گام اجرای وال مش در پیوست ششم استاندارد ۲۸۰۰
اجرای وال مش در آیین نامه 2800 به طور دقیق و مطابق با مراحل گام به گام توضیح داده شده است تا بتوان برای رفع نیازهای ساختمان در هنگام زلزله، از سیستم وال مش استفاده نمود. اجرای وال مش با کمک اکیپ های اجرایی نیمه متخصص که آگاهی در مورد نحوه اجرای پلاستر داشته باشند، امکان پذیر است. از این رو عدم نیاز به نیروهای متخصص برای اجرا باعث کاهش هزینه های اجرای وال مش در آیین نامه 2800 خواهد شد. در ادامه مراحل گام به گام اجرای وال مش در آیین نامه 2800 را ذکر می کنیم.
در اولین گام برای اجرای وال مش در آیین نامه 2800، نیاز به اجرای لایه اول پلاستر است که به صورت دستی و یا پاششی با دستگاه انجام خواهد شد. در این مرحله می توان از پلاستر سیمانی و گچی به صورت سرتاسری یا نواری استفاده کرد، اما لازم است که نوع توری فایبرگلاس نیز با توجه به جنس پلاستر انتخاب شده اجرا گردد.
در دومین مرحله اجرای وال مش در آیین نامه 2800، توری فایبرگلاس روی پلاستر اجرا می گردد. توری فایبرگلاس می تواند به صورت نواری و یا سرتاسری اجرا گردد تا مقاومت دیوار و اجزای غیر سازه ای به بهترین شکل ممکن تامین گردد.
اجرای وال مش در آیین نامه 2800 نیاز به لایه دوم پلاستر نیز دارد تا بتوان توری فایبرگلاس را در پلاستر مدفون کرد. لایه دوم پلاستر می تواند به صورت نواری و یا سرتاسری (بسته به نحوه اجرای توری فایبرگلاس) روی دیوار اجرا گردد تا کل وال مش در آن مدفون شود.
نبشی کشی آخرین مرحله برای اجرای وال مش در آیین نامه 2800 است. باید برای مهار لبه ها و بخش های مختلف دیوار از
پروفیل نبشی وال مش استفاده کرد. در صورتی که لایه دوم پلاستر روی نبشی نیز اجرا شود، باید به گونه ای باشد که از حرکت دیوار جلوگیری نگردد.
اجرای وال مش در اطراف بازشو‌های ساختمان و ضوابط استاندارد 2800
اجرای وال مش در استاندارد 2800 برای تمامی دیوارهای سازه و غیر سازه ای داخلی و خارجی قابل انجام است. به دلیل عدم محدودیت در طول دیوار، در صورتی که در اطراف دیوار بازشوها وجود داشته باشند، لازم است که وال مش را در دیوار آن ها نصب و اجرا نمود. در این صورت الیاف شیشه و یا کربن روی دیوار قرار داده می شوند و نازک کاری به صورت دستی و پاششی روی آن ها اجرا خواهد شد.
گرماژ و مشخصات شبکه الیافی توری وال مش براساس آیین نامه
یکی از مهم ترین مواردی که روی تاییدیه نظام مهندسی برای اجرای وال مش در آیین نامه 2800 ضروری است، رعایت قوانین و مقررات جهت انتخاب مصالح است. گرماژ و مشخصات الیاف شیشه مورد نیاز برای اجرای وال مش در آیین نامه 2800 ذکر شده اند که لازم است به هر کدام از آن ها توجه ویژه ای داشت. از نظر گرماژ الیاف شیشه باید حتما به نحوه اجرای الیاف توجه شود. در صورتی که الیاف شیشه به صورت نواری در دیوار اجرا گردند، گرماژ باید 100 گرم در متر مربع باشد. اما اگر الیاف شیشه به صورت سرتاسری نصب گردند، گرماژ این الیاف باید 50 گرم در متر مربع باشد.
الیاف شیشه استفاده شده برای وال مش از نظر جنس و نوع پوشش به دو دسته معمولی
توری فایبرگلاس (E-glass) و مقاوم به قلیا (AR-glass) تقسیم بندی می شوند. الیاف شیشه مقاوم به قلیا برای اجرا در پلاستر سیمانی استفاده می شوند و الیاف شیشه معمولی برای اجرا با پلاستر گچی مورد استفاده قرار می گیرند. میزان مقاومت تسلیم هر دوی این الیاف شیشه باید برابر 1000 مگاپاسکال در نظر گرفته شود. همچنین ابعاد چشمه الیاف شیشه نیز می بایست بیشتر از 5 میلی متر باشد.
5 نکته ای که در مورد اجرای وال مش نمی‌دانستید!
اجرای وال مش در آیین نامه 2800 با ضوابط و قوانین متفاوتی همراه است که توجه به آن ها می تواند اهمیت بسیار زیادی داشته باشد. در ادامه به 5 نکته مهم که معمولا مورد توجه برای اجرای وال مش قرار نمی گیرد، اشاره می کنیم.
اجرای وال مش نیازی به وادار و میلگرد بستر ندارد
بسیاری از افراد تصور می کنند که اجرای وال مش مطابق با سایر وال پست های موجود در بازار، نیاز به وادار و میلگرد بستر دارد. اما چون در هنگام اجرای وال مش خمش دیوار به صورت تک جهته است، نیازی به میلگرد بستر و وادار قائم و افقی نیست؛ چرا که دیگر محدودیتی در طول دیوار وجود ندارد. از این رو اجرای سیستم وال مش بدون نیاز به وادار قائم و افقی و میلگرد بستر در هنگام دیوارچینی، قابل اجرا است.
وال مش را باید به صورت دو طرفه اجرا کرد
نکته ای که در آیین نامه 2800 به آن اشاره تئوری نشده است و فقط در عکس های نحوه اجرای وال مش می توان آن را مشاهده کرد، نیاز به اجرای وال مش به صورت دو طرفه است. وال مش در هر نوع دیواری باید به صورت دو طرفه انجام شود. در واقع لازم است که در دو طرف دیوار به صورت موازی وال مش وجود داشته باشد تا بتوان از استحکام این سیستم در دیوار بهره مند شد. اجرای وال مش به صورت دو طرفه برای هر نوع دیواری حتی دیوارهای همسایه نیز ضرورت دارد.
امکان استفاده از الیاف کربن نیز در وال مش وجود دارد
یکی دیگر از مواردی که شاید بسیاری از شرکت ها در مورد آن صحبتی نمی کنند، این است که امکان اجرای وال مش در آیین نامه 2800 با
الیاف کربن به جای الیاف شیشه وجود دارد. اما الیاف کربن باید مقاومت بیشتری نسبت به الیاف شیشه داشته باشند تا بتوان آن ها را برای وال مش اجرا کرد. به همین خاطر معمولا
مجریان وال مش ترجیح می دهند که از الیاف شیشه برای اجرای وال مش به بهترین شکل استفاده کنند.
قیمت وال مش نسبت به وال پست ارزان تر است
یکی دیگر از مهم ترین مواردی که در مورد اجرای وال مش باید به آن توجه داشته باشید که البته یک برتری مهم برای این سیستم محسوب می شود، پایین بودن قیمت وال مش نسبت به وال پست است. قیمت وال مش به واسطه حذف میلگرد بستر و وادار قائم و افقی و همچنین عدم نیاز به استخدام نیروهای پر هزینه، بسیار ارزان تر از وال پست است. از این رو برای کاهش هزینه های ساختمان سازی و مهار لرزه ای، می توان با اطمینان خاطر از وال مش استفاده کرد.
امکان اجرای وال مش در ساختمان های موجود وجود دارد
یکی از مهم ترین نکاتی که باید برای اجرای وال مش در آیین نامه 2800 به آن توجه داشته باشید، امکان اجرای وال مش در ساختمان های موجود است. در واقع وال مش می تواند بر روی دیوارها و ساختمان هایی که به طور کامل اجرا شده اند نیز نصب گردد. از این رو بدون نیاز به تخریب ساختمان های بدون وال پست و وادار قائم و افقی و حتی برای بازسازی ساختمان ها نیز می توان از سیستم وال مش استفاده نمود. در ادامه برای آشنایی بیشتر با نحوه اجرای وال مش در ساختمان های بتنی و فولادی مطالعه مقاله “
راهنمای اجرای وال مش در انواع ساختمان بتنی و فولادی” را پیشنهاد می کنیم.
پیشنهاد برای مطالعه
معایب وال مش چیست؟
افزیر پیشگام در طراحی، تامین مصالح و اجرای وال مش
کارفرمایانی که قصد خرید و نصب وال مش برای ساختمان های خود را دارند، حتما باید به مراکز معتبر مراجعه نمایند. چرا که این سیستم جزء روش های نوین است و متاسفانه خطاهای اجرایی به دلیل عدم توجه به نکات اجرایی بسیار زیاد اتفاق می افتد. کارشناسان متخصص و مهندسان ما در مجموعه افزیر، آماده ارائه مشاوره جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد
طراحی وال مش در آیین نامه 2800 هستند. همچنین می توانید برای دریافت خدمات خرید و اجرای این سیستم با ما در ارتباط باشید.
جمع بندی نهایی
وال مش در آیین نامه 2800 به عنوان یک روش نوین برای مهار لرزه ای شناخته می شود که می تواند در برابر تنش های وارده و بارهای جانبی مقاومت خوبی از خود نشان دهد. برای ساختمان های جدید و قدیمی می توان از این سیستم کمک گرفت. فقط لازم است که نوع الیاف شیشه و مشخصات توری و پلاستر فایبرگلاس استفاده شده توجه گردد. همه این موارد در آیین نامه 2800 که به عنوان پیوست ششم استاندارد 2800 نیز شناخته می شود، توضیح داده شده اند و می توان به آن ها استناد کرد.
