وال مش چیست و چرا به صنعت ساخت و ساز معرفی شد؟
اولین دلیل روی کار آمدن وال مش، الزام به مهار دیوارهای غیر سازه ای پس از زلزله تلخ کرمانشاه در سال 1396 بود. در این زلزله با وجود اینکه ساختمان سازی جدید و اجرای وال پست انجام شده بود، اما متاسفانه حتی همان ساختمان های جدید مورد تایید نظام مهندسی نیز روی سر مردم آوار شدند. دلیل این موضوع هم عدم مهار دیوارهای غیر سازه ای بود. وال مش یکی از سیستم های جدید مهار دیوار است که توانسته با هزینه و سرعت العمل بسیار بالا برای اجرای در دیوارهای غیر سازه ای شناخته شود. وال مش ها از ترکیب مش فایبرگلاس و پلاستر گچی و سیمانی ساخته شده اند که می توان آن ها را با بهترین عملکرد در سازه ها مورد استفاده قرار داد.
مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی به دلیل تکمیل اطلاعات و الزام برخی از قوانین جهت قرار دادن وال مش در چهارچوب قوانین، استفاده از آن را برای مدتی کوتاه در نامه ممنوعیت وال مش در تاریخ 25/09/1402 ممنوع اعلام کرد. پس از حدود چند ماه، در شهریور ماه 1403، اعلامیه ای مبنی بر رفع ممنوعیت وال مش طبق دستورالعمل جدید منتشر شد تا بتوان همچنان از این سیستم در سازه های مختلف و دیوارهای خارجی و داخلی استفاده کرد. رفع ممنوعیت اجرای وال مش، باعث رفع بسیاری از ابهامات در ذهن جامعه مهندسی شد و دغدغه مهندسین را برای اجرای این سیستم با توجه به آیین نامه جدید وال مش برطرف کرد. تجدید نظر مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در رابطه با وال مش و انتشار نامه رفع ممنوعیت وال مش، این امکان را به مهندسان می دهد تا همچنان سیستم وال مش را به عنوان یک سیستم نوین و کارآمد در ساختمان ها اجرا کنند.
رفع ممنوعیت وال مش !! + انتشار دستورالعمل جدید در شهریور ماه 1403
نامه ممنوعیت وال مش در سال 1402 با ابهامات بسیار زیادی در مرجع غیر رسمی منتشر شد و بسیاری از مهندسین را سردرگرم کرد. تا قبل از انتشار این نامه، بسیاری از مهندسین از سیستم وال مش به عنوان یک سیستم نوین و کارآمد استفاده می کردند؛ اما با انتشار این نامه، عملا امکان استفاده از وال مش در سازه ها وجود نداشت. اگرچه ابهامات زیادی وجود داشتند که نشان دادند نامه ممنوعیت وال مش چندان هم رسمی و معتبر نیست؛ اما همچنان همین ابهامات باعث وقفه افتادن در حوزه اجرای وال مش شد.
از آذر ماه 1402 تا شهریور ماه 1403، تحقیقات زیادی انجام شدند و در نهایت نشریه جدید وال مش روی کار آمد که در آن شاهد رفع ممنوعیت والپست مش بودیم. رفع ممنوعیت اجرای والپست مش باعث شد تا مجددا اجرای وال مش با کمک تاییدیه وال مش توسط نظام مهندسی انجام شود. با این حال مهندسین باید با انتشار نشریه جدید وال مش 1403 و با دقت بیشتری این سیستم را اجرا کنند تا بتوان شاهد عملکرد و دوام مناسب آن باشند.
چرا استفاده از وال مش برای مدتی کوتاه ممنوع اعلام شد؟
توری فایبرگلاس به عنوان یکی از مصالح بسیار پرکاربرد در صنعت ساختمان سازی شناخته می شود. در سال های اخیر، استفاده از این توری بسیار رواج پیدا کرده و در اکثر ساختمان ها و پروژه های مسکونی، شاهد به کار رفتن توری های فایبرگلاس در فضاهای مختلف با هدف مهار سازی بوده ایم. از این جهت به غیر از وال مش، در سیستم های مختلف دیگری نیز توری فایبرگلاس استفاده می شد. استفاده بی رویه از توری و مش فایبرگلاس در پروژه های ساختمانی باعث ایجاد مشکلات بسیار زیاد و خطاهای فاحش بسیار زیاد شده بود.
بسیاری از مهندسان نیز بدون ارائه مدارک و اسناد پشتیبان، از این توری برای مهار دیوارهای غیر سازه ای استفاده می کردند. همین موضوع باعث ایجاد ممنوعیت در وال مش شد. بنابراین، مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن برای جلوگیری از هر گونه سوء استفاده و خطرات به وجود آمده در اثر اجرای وال مش، برای مدت زمان کوتاهی اجرای وال مش را ممنوع کرد تا بتواند با تحقیقات بیشتر و اصولی تر مجوز استفاده از وال مش را برای مهندسین صادر کند.
نامه اعلام ممنوعیت وال مش در آذر ماه سال 1402
نامه ممنوعیت وال مش در آذر ماه سال 1402 منتشر شد؛ در حالی که در این نامه ذکر شده بود اجرای وال مش از 30 آبان ماه 1402 ممنوع است. تناقض در زمان انتشار و اجرای آن باعث شد تا ابهامات زیادی در جامعه مهندسی به وجود بیاید. در این نامه ذکر شد که استفاده از مش الیاف برای دیوارهای خارجی ممنوع است؛ اما این ممنوعیت طبق مشاهدات نامه دائمی نبوده و تا زمانی که مدارک و اسناد پشتیبان توسط مرکز تحقیقات، راه، مسکن و شهرسازی جهت جلوگیری از سوء استفاده و تقلب ارائه شوند، ادامه دارد.
مروری بر دلایل ممنوعیت موقت وال مش
اینکه دلیل ممنوعیت وال مش چه بود را بسیاری از مهندسان درک می کنند. متاسفانه، بسیاری از روش های نوین در ساختمان سازی دارای ابهامات زیادی هستند و همین موضوع باعث می شود تا برخی از افراد بدون توجه به محاسبات مهندسی و صرفا به دلیل سوء استفاده و رفع تکلیف، از روش های نامناسب برای اجرا کمک بگیرند. همین موضوع باعث ایجاد ابهامات و ممنوعیت موقت وال مش شد. در واقع، چهار دلیل اصلی زیر باعث بروز ممنوعیت موقت در وال مش شدند.
-
ناآشنایی مهندسین با نحوه استفاده صحیح از مش الیاف
یکی دیگر از دلایل ممنوعیت موقت وال مش، ناآشنایی مهندسین با نحوه استفاده صحیح از مش الیاف بود. اگرچه در آیین نامه 2800، توضیحاتی مبنی بر استفاده از مش الیاف و اجرای وال مش وجود داشت، اما همین توضیحات باعث ایجاد ابهامات بسیار زیادی شده بود. به طوری که بسیاری از شرکت ها به صورت تجربی امکان استفاده از مش الیاف را فراهم کرده بودند. بنابراین، ناآشنا بودن مهندسین با نحوه استفاده صحیح از مش الیاف و عدم وجود اطلاعات دقیق و کارآمد برای اجرای این سیستم، باعث ایجاد مشکلات مختلفی شد.
-
مشکلات نظارتی در اجرای وال مش
دومین دلیل ممنوعیت وال مش، مشکلات نظارتی در اجرای آن بود. با اینکه این سیستم به عنوان یک سیستم نوین و کارآمد شناخته می شود، اما همچنان دارای جزئیات بسیار زیادی است. متاسفانه برخی از مهندسان ناظر به دلیل عدم اطلاعات کافی، نظارت دقیق بر وال مش ندارند. مشکلات نظارتی در اجرای وال مش باعث شده تا سوء استفاده هایی نیز در زمینه اجرای آن به وجود بیاید و در نهایت باعث بروز مشکلات جدی نیز شود.
-
تقلب و سوء استفاده در استفاده از مش الیاف
تقلب و سوء استفاده در استفاده از مش الیاف، یکی دیگر از دلایل ممنوعیت وال مش بود. متاسفانه، به دلیل عدم وجود قوانین سخت گیرانه، برخی ا مجریان وال مش از الیاف نامناسب و بی کیفیت و طراحی های غیر اصولی برای اجرای این سیستم استفاده می کردند که نه تنها تاثیری در مهار لرزه ای نداشت، بلکه باعث می شد تا عدم اجرای وال پست نیز باعث ایجاد ضعف در سیستم وال مش شود. تقلب و سوء استفاده های به وجود آمده دلیلی برای روی کار آمدن نشریه جدید اجرای وال مش بود.
-
اشتباهات فاحش در برخی طراحی‌ها
اگرچه نمی توان مهندسین را برای اشتباهات فاحش در برخی از طراحی ها مقصر دانست؛ چرا که عدم وجود اطلاعات کافی و قوانین مورد تایید و مکتوب برای اجرای این سیستم باعث بروز این مشکل شده است، اما همچنان اشتباهات فاحش در برخی از طراحی ها باعث ایجاد ممنوعیت در اجرای وال مش شده بود. به طوری که، سیستم وال مش به صورت صحیح برای اجرا در پروژه های ساختمانی و صنعتی استفاده نمی شد.
با رفع ممنوعیت وال مش، چه اصلاحاتی صورت گرفت؟
با رفع ممنوعیت وال مش شاهد رفع مشکلات زیر در اجرای پروژه های مختلف نیز بودیم:
- رفع ممنوعیت اجرای وال مش در دیوارهای همجوار با همسایه
- رفع ممنوعیت اجرای یک طرفه وال مش در دیوارهای همجوار با همسایه
- رفع ممنوعیت اجرای یک طرفه وال مش در دیوارهای پیرامونی
- رفع ممنوعیت اجرای وال مش در دیوارهای پیرامونی
در واقع رفع ممنوعیت وال مش، گامی موثر برای رفع محدودیت های اجرای این سیستم در دیوارهای پیرامونی و همجوار همسایه بود. اصلاحات ایجاد شده در رفع ممنوعیت وال مش بیشتر مربوط به مشخصات الیاف استفاده شده بودند. به طوری که برخلاف روش های قدیمی، در آیین نامه جدید اجرای وال مش توضیحات دقیق‌تری در مورد مشخصات الیاف مورد استفاده ارائه شده اند تا بتوان بسته به نیاز پروژه ها و با در نظر گرفتن محاسبات مهندسی، وال مش را با دریافت تاییدیه نظام مهندسی به اجرا درآورد.
نقش چک لیست‌های نظارتی در رفع ممنوعیت وال مش
یکی از دلایل ممنوعیت وال مش، عدم وجود چک لیست های نظارتی بود. به طور کلی، هر یک از مهندسان ناظر باید طبق دستور العمل خاصی روی پروژه های مختلف نظارت داشته باشند؛ اما عیب وال مش این بود که هیچ چک لیست نظارتی را ارائه نمی کرد. از این رو مهندسین ناظر نیز دستورالعمل مشخصی برای بازرسی و نظارت روی وال مش نداشتند.
بنابراین، یکی از شروط اصلی در نامه ممنوعیت وال مش برای رفع ممنوعیت والپست مش این بود که چک لیست های نظارتی روی کار بیایند. با ارائه چک لیست های نظارتی که شامل یک سری بندها و سوالات مهمی هستند، مهندسان ناظر می توانند بدون دخیل کردن سلیقه و نظر شخصی و با در نظر گرفتن مجوز استفاده از وال مش، وال مش ها را تایید و یا رد کنند. این موضوع یکی از دلایل اصلی رفع ممنوعیت وال مش در نظام مهندسی بود.
ارائه جداول میزان سطح پوشش پس از رفع ممنوعیت وال مش
یکی دیگر از مواردی که در نامه ممنوعیت وال مش به آن اشاره شده بود، عدم ارائه جداول میزان سطح پوشش برای اجرای وال مش بود. در واقع این یک نقص بسیار بزرگ در اجرای وال مش محسوب می شود که هیچ جدول دقیقی در مورد میزان سطح پوشش وجود ندارد. برای رفع ممنوعیت وال مش، باید جدوال تحت عنوان میزان سطح پوشش ارائه شوند. در این صورت مهندسان طراح و محاسب می توانند با در نظر گرفتن این موضوع، بهترین طراحی ها را برای پوشش دهی با مش فایبرگلاس در دیوارها داشته باشند. این جداول، حساسیت اجرای وال مش را به صورت دقیق در پروژه های مختلف افزایش می دهند؛ اما می توانند یک استاندارد دقیق برای مسلح کردن دیوارها با مش الیاف را ایجاد کنند.
سازوکار اعطای گواهی‌نامه پس از رفع ممنوعیت وال مش
در علم مهندسی باید حتما یک استاندارد مشخص برای انجام اقدامات مختلف از جمله اجرای وال پست وجود داشته باشد. این استاندارد در نهایت به یک گواهی نامه می انجامد که می تواند نشان دهنده کیفیت و گواهی عملکرد آن محصول و فرآیند باشد. یکی از مهم‌ترین مواردی که در نامه ممنوعیت وال مش ذکر شده بود، عدم وجود ساز و کار برای اعطای گواهی نامه بود. این موضوع پس از رفع ممنوعیت وال مش، برطرف شد و برای اجرای وال مش در ساختمان ها و پروژه های مختلف باید گواهی نامه ارائه شود. در این صورت می توان با در نظر گرفتن معیارها و یک سری استانداردهای مشخص، مشکل ممنوعیت وال مش را به بهترین شکل برطرف نمود.
ضرورت ارتقاء دانش فنی مهندسین ناظر در پی رفع ممنوعیت وال مش
مهندسین ناظر بخش مهمی را در عملکرد ساختمان ها ایفا می کنند. چرا که عملکرد آن ها تاثیر زیادی روی اجرای وال مش و همچنین دقت در عملکرد مهندسین اجرایی خواهد داشت. پس از رفع ممنوعیت وال مش باید دانش فنی مهندسین ناظر ارتقاء پیدا کند و دقیق‌تر به تجهیزات و متریال های استفاده شده برای اجرای وال مش توجه داشته باشند. هر خطای هر چند کوچک در مرحله اجرا و تامین مصالح می تواند تاثیر منفی روی عملکرد سازه داشته باشد. با ارتقاء دانش فنی مهندسین ناظر در پی رفع ممنوعیت وال مش، می توان بسیاری از محدودیت های این سیستم را به بهترین شکل برطرف نمود و با استانداردهای در نظر گرفته شده در نشریه جدید وال مش، این سیستم را اجرا و به تایید سازمان نظام مهندسی رساند. مهندسین ناظر باید روی دلایل رفع ممنوعیت وال مش + دستورالعمل شهریور 1403 مسلط باشند و به محض ارائه نشریه جدید وال مش، در مورد تغییرات ضوابط و آیین نامه ها، تحقیق کنند.
آزمون‌های کیفی شبکه یا مش الیاف پس از رفع محدودیت وال مش
انتخاب بهترین مش الیاف برای اجرای وال مش، اقدامی است که حتما باید به آن توجه بسیار زیادی داشت. پس از رفع محدودیت وال مش، حساسیت بیشتری روی انتخاب بهترین مش الیاف وجود دارد و این موضوع نشان می دهد که الیاف مش باید جنس مرغوب، مقاومت کشسانی مناسب، مقاومت در برابر محیط قلیایی و شرایط مساعدی برای اجرا داشته باشند. برای انجام آزمون های کیفی شبکه مش الیاف، باید نمونه ای از مش الیاف برداشته شود و پس از آن آزمایش ها و تست های مختلف که شامل آزمون تست قلیایی و کشش هستند روی این مش الیاف انجام شود. یکی از مهم‌ترین معیارها برای رفع محدودیت وال مش، همین آزمون کیفی است که نشان می دهد مش استفاده شده از مرغوبیت بالایی برخوردار هست یا خیر. از این جهت باید تاکید زیادی روی این موضوع داشته باشید.
شرایط استفاده از وال مش پس از رفع ممنوعیت | چه نکاتی باید رعایت شود؟
استفاده از وال مش پس از رفع ممنوعیت باید با شرایط خاصی انجام شود. اولین گام توجه به رفع ممنوعیت وال مش با انتشار دستورالعمل جدید است که در آن نکاتی برای انتخاب بهترین مصالح جهت اجرای وال مش و همچنین نحوه اجرای مش فایبرگلاس در پروژه های مختلف است. طبق آیین نامه جدید وال مش، می توان پس از رفع ممنوعیت وال مش این سیستم را با شرایط جدید و البته نه چندان پیچیده به اجرا در آورد. در واقع می توان گفت که بیشتر از چیزی دلیل رفع ممنوعیت وال مش، رفع ابهاماتی بود که در این زمینه وجود داشت و برای مهندسان و نظام مهندسی محرز شد که این سیستم می تواند جایگزینی برای وال پست های سنتی و قدیمی که هزینه اجرایی بسیار بالایی داشتند، محسوب شود.
مقایسه وال مش جدید با نسخه قبلی: چه بهبودهایی اعمال شده است؟
وال مش جدید که پس از رفع ممنوعیت وال مش مورد استفاده قرار می گیرد، در مقایسه با نسخه قبلی دارای ویژگی های متفاوتی است که بیشتر آن ها در زمینه مصالح انتخاب شده است. به طور کلی، از مش دو طرفه در هر دو جهت برای وال مش استفاده می شود و روی فاصله بین چشم ها که باید بین 5 تا 10 میلی متر باشد نیز تاکید بسیار زیادی شده است. در آیین نامه جدید وال مش تاکید شده که از ژئوگریدهایی که ساختار شبکه ای پلیمری دارند و از نخ و الیاف تشکیل نشده اند، نباید برای اجرای وال مش استفاده گردد. با وجود تغییرات نه چندان محسوس در نشریه جدید اجرای وال مش، رفع ممنوعیت وال مش می تواند دید بهتری را به مهندسین برای اجرای این سیستم با کارایی بهتر بدهد تا بتوان از مزایای وال مش بدون هیچ نقص و خطایی بهره مند شد.
سخن پایانی
تغییرات آیین‌نامه‌ای و تأیید وال مش توسط نهادهای نظارتی در سال 1403 باعث شد تا ابهامات موجود در زمینه ممنوعیت اجرای وال مش در میان مهندسین برداشته شود. رفع ممنوعیت وال مش به عنوان یک خبر بسیار خوب برای جامعه مهندسین در سال جدید بود که توانست دغدغه های اصلی بسیاری از مهندسان که آگاهی کامل در مورد ضوابط و مقررات اجرای وال مش داشتند را برطرف کند. تاییدیه وال مش توسط نظام مهندسی با در نظر گرفتن مشخصات وال مش و استفاده از متریال های مناسب انجام خواهد شد و حتما باید به شرایط مجوز استفاده از والپست مش در سازه های مختلف توجه داشته باشید. انتشار نشریه جدید وال مش در شهریور 1403 ضمن اینکه می تواند نشان دهنده رفع ممنوعیت وال مش باشد، حساسیت اجرای وال مش را در پروژه های مهندسی چندین برابر افزایش می دهد. از این جهت لازم است که از افراد و شرکت های تخصص برای اجرای وال مش در پروژه های مسکونی، تجاری و اداری کمک بگیرید.
سوالات متداول
