ساخت مصالح نوینی مانند بلوک هبلکس (Heblex block) برای نخستین بار توسط یک معمار سوئدی صورت گرفت. این معمار به دنبال ساخت ماده‌ای به سبکی چوب و با ویژگی‌هایی مانند مقاومت در برابر حرارت بود. وی در نهایت توانست با استفاده از ترکیب آب، سیمان، پودر آلومینیوم، آهک، ماسه و گچ ماده مقاوم و سبکی مانند بلوک هبلکس را تولید کند که در ساخت دیوار هبلکس کاربرد دارد. این نوع بلوک‌ها دارای مقاومت بالایی بوده و تا سه برابر نسبت به اجرا‌های بتنی در زمان ساخت دیوار هبلکس سبک‌تر هستند. این نوع بلوک‌ها را می‌توان همانند بتن‌های هوادهی شده و تحت اتوکلاو (Autoclaved Aerated Concrete blocks) قرار گرفته دانست. درون این بلوک‌ها حباب‌های گاز قرار دارد (حاوی 80 درصد) که باعث افزایش مقاومت و کاهش وزن آنها در زمان ساخت دیوار هبلکس شده است. این ویژگی باعث شده تا به آن بتن سبک متخلخل یا بتن هبلکس نیز بگویند. این مصالح سازگاری زیادی با محیط زیست داشته و به همین دلیل در بین طرفداران محیط زیست نیز محبوبیت بالایی دارند. ویژگی‌های منحصر بفرد این نوع بلوک آن را به یک متریال محبوب و کاربردی تبدیل کرده است.
بلوک‌های سبک از نوع اتوکلاو شده ساختار سبک و وزن بسیار کمتری نسبت به بتن سنگین داشته و در ساخت دیوار هبلکس استفاده می‌شوند. پوسته بادامی شکل آنها باعث می‌شود تا وزن آنها بسیار سبک شود. این ویژگی می‌تواند در مواردی مانند حمل و نقل، نصب و ساخت بنا با استفاده از این نوع بلوک بسیار مؤثر باشد.
این نوع از بلوک‌ها به دلیل ساختار ویژه خود می‌توانند عایق مناسبی در برابر حرارت در دیوار هبلکس باشند. به همین دلیل مقاومت آنها در برابر دمای بالا بسیار زیاد بوده و در برابر تغییر دمایی استحکام بیشتری نسبت به دیگر مواد خواهند داشت. این موضوع روی هزینه گرمایش و سرمایش ساختمان نیز مؤثر بوده و آن را کمتر می‌کند.
بلوک‌های سبک گازی از نوع اتوکلاو شده با ساختار ویژه خود می‌توانند مقاومت و استحکام بالایی را در موارد مختلف مانند زلزله از خود نشان دهند. بنا‌ها و دیوار هبلکس که از این نوع بلوک‌ها ساخته شده باشند، مقاومت بالایی در برابر زلزله خواهند داشت.
نصب این نوع بلوک‌ها بسیار آسان بوده و به دلیل انعطاف‌پذیری بالا به سهولت می‌توان از میخ برای نصب آن در دیوار هبلکس استفاده کرد. همچنین برش زدن آن نیز در زمان نصب به آسانی انجام می‌شود.
این نوع بلوک‌ها در برابر حریق، رطوبت و صوت مقاوم بالایی داشته و به همین دلیل در صورت استفاده از بلوک هبلکس در ساخت و ساز و دیوار هبلکس، دیگر نیز به تهیه عایق‌های اضافی نخواهد بود.
وزن سبک و قابلیت نصب آسان این نوع از بلوک‌ها باعث شده تا به راحتی در ساختمان‌سازی مورد استفاده قرار بگیرند. از این رو نیاز به نیروی کار و هزینه‌های مرتبط با آن کاهش پیدا می‌کند.
این نوع از بلوک‌ها به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد می‌توانند در ساخت دیوار هبلکس، بنای داخلی، پله‌ها، سقف و یا تیر‌های بتنی مورد استفاده قرار بگیرند. کاربرد‌های این نوع بلوک بسیار زیاد بوده و این موضوع باعث شده تا استفاده از آن در ساخت و ساز دیوار هبلکس افزایش پیدا کند. در ادامه به مزایای بلوک هبلکس اشاره شده است:
بلوک هبلکس به دلیل وزن کمتر به طور چشمگیری می‌تواند بار مرده در ساز‌ه‌ها را کاهش دهد. زیرا نسبت به دیگر مصالح ساختمانی حدود ۳ الی ۴ برابر سبک‌تر بوده و حتی نسبت به مصالح ساختمانی استاندارد نیز تا حدود ۳۰ درصد وزن کمتری دارد.
این نوع از مصالح ساختمانی تاب‌آوری بالایی در مقابل حرارت خواهند داشت. طبق برآورد‌های انجام شده دیوار هبلکس می‌تواند تا ۶ ساعت دمای ۶۰۰ درجه سانتیگراد را تحمل کند.
ویژگی‌هایی نظیر وزن اندک و توپر بودن، انعطاف‌پذیری بالا و امکان برش آن با ابزار مخصوص باعث شده تا بتوان این بلوک‌ها را با سرعت بیشتری در زمان نصب و ساخت دیوار هبلکس مورد استفاده قرار داد. همچنین در زمان اجرا می‌توان از چسب هبلکس برای اتصال استفاده کرد. این موضوع سرعت اجرای این متریال را در ساختمان‌سازی به شکل ویژه‌ای افزایش می‌دهد.
انعطاف‌پذیری بالا و وزن سبک به همراه ویژگی‌های دیگری نظیر مقاومت بالا در برابر ضربه باعث شده تا اجرای تأسیسات روی این نوع از مصالح به سادگی انجام شود. همچنین به تأسیسات ساده‌تری در زمان نصب و ساخت دیوار هبلکس نیاز است.
به دلیل استحکام مناسب و نوع ساختار این نوع از بلوک‌ها قابلیت برش، میخ زنی و سوراخ کاری در آنها وجود دارد. همچنین این ویژگی باعث می‌شود تا بتوان این نوع از بلوک‌ها را در ابعاد مختلف و دلخواه تولید کرد. از طرفی امکان تعبیه میخ و ابزار‌های دیگر برای اتصال روی این بلوک‌ها در ساخت دیوار هبلکس وجود داشته و در نتیجه می‌توان برای اجرای انواع وال پست ها از بست‌های رادیکالی استفاده کرد.
در صورتی که قسمت‌هایی از این بلوک دچار شکستگی شده باشد به آسانی می‌توان آن را بازیافت کرده و مجدداً در دیوار هبلکس استفاده کرد. همچنین امکان استفاده از بلوک‌های شکسته در اجرای سقف وجود دارد.
وجود حفره‌های خالی در بافت بلوک‌های هبلکس باعث می‌شود تا آنها بتوانند همانند یک عایق صوتی در دیوار هبلکس عمل کرده و به شکل قابل توجهی از شدت صدا بکاهند. این مصالح ساختمانی را عایق صوتی خوبی برای ساختمان در نظر می‌گیرند. این بلوک‌ها عایق صوتی مناسبی در دیوار هبلکس بوده و می‌توانند در مجتمع‌های مسکونی پر رفت و آمد، آپارتمان‌ها و دیگر مراکز مورد استفاده باشند.
مهم‌ترین ویژگی بلوک‌های هبلکس وزن سبک آنها است. وزن آن در مقایسه با آجر حدود یک چهارم است. سبک بودن این متریال باعث می‌شود تا حمل و نقل و انتقال آن آسان بوده و دیوارچینی دیوار هبلکس با کمک آن به سادگی انجام شود.
این نوع بلوک را می‌توان در اندازه‌های مورد نیاز تولید کرده و از این رو در هزینه‌های مربوط به ساخت و ساز دیوار هبلکس صرفه‌جویی کرد.
ویژگی‌هایی نظیر سطح صاف، وزن سبک و اندازه بزرگ این نوع از بلوک‌ها باعث می‌شود تا دیوارچینی دیوار هبلکس با کمک آن آسان‌تر و راحت‌تر باشد. این ویژگی روی زمان اجرای پروژه و هزینه کارگران مؤثر بوده و آنها را به شکل مناسبی کاهش خواهد داد.
ملات مورد استفاده برای بلوک هبلکس نسبت به دیگر مصالح ساختمانی مانند آجر کمتر است. طبق برآورد ملات ماسه سیمان مصرف شده در دیوارچینی با استفاده از بلوک هبلکس حدود یک چهارم نسبت به دیوار ساخته شده با آجر است. علت این موضوع نیز حجم این بلوک‌ها و اشغال بخش بیشتر دیوار هبلکس توسط این مصالح ساختمانی است. از طرفی به دلیل وجود سیمان در ساختار این نوع بلوک، چسباندن آنها به یکدیگر نیاز به سیمان رقیق‌تری دارد. همچنین می‌توان برای اتصال از چسب مخصوص نیز استفاده کرد. بدین ترتیب میزان مصالح و در مقابل هزینه‌های ساخت و ساز به شکل مؤثری کاهش می‌یابند.
یکی از مهم‌ترین فواید استفاده از این متریال در ساختمان‌سازی مقاومت بالای آن در برابر یخ زدگی است. این ویژگی مخصوص بلوک هبلکس باعث می‌شود تا بتواند مقاومت خوبی در برابر یخ زدگی از خود نشان داده و دیوار هبلکس دچار ترک نشود. خاصیت عایق حرارتی این نوع از بلوک‌ها نیز از بروز حوادث آتش سوزی و پیشروی آن جلوگیری می‌کند. همچنین استفاده از یک لایه عایق حرارتی پایه سیمانی بر روی بلوک ها باعث جلوگیری از انتقال حرارت می گردد. متخلخل بودن بلوک هبلکس نیز، این مصالح را به شکل یک عایق در برابر حرارت در می‌آورد و از هدر رفت انرژی در دیوار هبلکس نیز جلوگیری خواهد شد.
می‌توان بلوک هبلکس را با توجه به سفارش سازنده و نوع پروژه در ابعاد مختلف و به شکل سفارشی برای ساخت دیوار هبلکس تولید کرد. همچنین امکان برش آن در ابعاد و اندازه‌های مختلف و طبق سفارش وجود دارد.
استفاده از این بلوک در ساخت دیوار هبلکس علاوه بر مزایا با معایبی نیز همراه است. بدیهی است که متریال مصرفی در صنعت ساخت و ساز علاوه بر مزایا، معایبی نیز به دنبال داشته باشند. اطلاع از معایب بلوک هبلکس در کنار مزایای گفته شده می‌تواند به یک انتخاب هوشمندانه کمک کند. معایب بلوک هبلکس شامل موارد زیر است:
این متریال مقاومت فشاری کمی داشته و به عبارتی نمی‌تواند قدرت و پایداری مناسبی در دیوار هبلکس از خود نشان دهد. امکان استفاده از آن در دیوارهای باربر و یا تحت فشارهای جانبی مستحکم وجود ندارد.
از دیگر معایب بلوک هبلکس در دیوار چینی و ساخت دیوار هبلکس عدم اتصال مناسب آن به سازه و ایجاد مشکل است. در واقع این نوع از بلوک‌ها خاصیت انعطاف‌پذیری و صلبیت کمتری نسبت به دیگر مصالح دارند که در پایین آمدن مقاومت آن در برابر بار و فشار نیز مؤثر است.
با توجه به جذب رطوبت بالا و همچنین خیس کردن بلوک‌ها در زمان نصب در صورتی که روی هبلکس به صورت مستقیم گچ‌کاری شود امکان ایجاد ترک روی دیوار در آینده وجود دارد. این مشکل را می‌توان با استفاده از یک توری فلزی و قرار دادن آن روی دیوار برطرف کرد.
تولید بلوک هبلکس شامل دستورالعمل زیر است که باید به صورت گام به گام انجام شود. با رعایت نکات اجرایی در زمان کار می‌توان یک بلوک هبلکس با استاندارد مناسب برای ساخت دیوار هبلکس تولید کرد.
مرحله اول در ساخت بلوک تهیه دوغاب به کمک آب و سیلیس است. این مواد به اندازه کافی با یکدیگر مخلوط شده و به شکل یک ماده گل مانند در می‌آیند.
در مرحله بعدی باید آهک و سیمان به دوغاب اولیه اضافه شوند. در صورتی که این مواد به شکل گلوله یا کلوخ باشند، ابتدا باید آنها را به خوبی آسیاب کرده و سپس با یکدیگر مخلوط کرد تا ترکیب مناسبی برای ساخت دیوار هبلکس ایجاد شود.
در این مرحله مهم باید تمامی مواد به شکل مناسب با استفاده از یک میکسر مخصوص و بزرگ با یکدیگر ترکیب شود. در واقع در این مرحله مواد اولیه ساخت بلوک هبلکس درون مخزن قرار داشته و برای به دست آمدن یک محصول یک دست با یکدیگر ترکیب می‌شوند.
در این مرحله به صورت یکنواخت روی محصول از پودر آلومینیوم استفاده می‌شود. بهتر است برای ترکیب شدن بهتر پودر آلومینیوم با محصول به دست آمده از آب استفاده کرد. در این مرحله شاهد ایجاد حباب‌های هوا در بلوک هبلکس توسط پودر آلومینیوم هستید که در نهایت برای ساخت دیوار هبلکس بسیار مفید خواهد بود.
در این مرحله باید کیفیت ترکیب مورد نظر برای به دست آمدن یک محصول مناسب قبل از قالب‌ریزی سنجیده شود. برای این کار باید بتن هوادار ترکیب شده را به آزمایشگاه منتقل کرده و کیفیت آن را مورد بررسی قرار داد.
در صورتی که کیفیت محصول به دست آمده برای ساخت دیوار هبلکس مناسب باشد، باید آن را برای قالب‌ریزی آماده کرد. قالب‌ها قبل از پر شدن باید مازوت اندود شوند. این موضوع از چسبیدن ترکیب محصول به قالب جلوگیری خواهد کرد.
پس از محاسبه مقدار مورد نیاز از این نوع بلوک، می‌توان با استفاده از وسایل نقلیه‌ای همچون کامیون‌ها، وانت‌های بزرگ و کامیون‌های دوگانه و یا تریلر‌ها برای حمل این نوع بلوک به مکان اجرای دیوار هبلکس استفاده کرد.
بلوک هبلکس دارای طرح و ابعاد مختلفی بوده و هر کدام از آنها می‌توانند برای بخش‌های خاصی از ساختمان مانند دیوار هبلکس مورد استفاده قرار بگیرند.
بلوک هبلکس همراه با ضخامت کمتر معمولاً در حصارکشی مورد استفاده هستند. هر چند بلوک‌های دارای ضخامت بیشتر می‌توانند برای دیوار هبلکس داخلی و دیوارهای باربر استفاده شوند.
متداول‌ترین ابعاد برای این متریال طول ۶۰ سانتی‌متر و ارتفاع ۲۰ یا ۲۵ سانتی‌متر است. همچنین عرض 7.5 تا ۲۰ سانتی‌متر برای ساخت بلوک هبلکس در نظر گرفته می‌شود. البته عرض به عنوان یک پارامتر متغیر در ابعاد بلوک هبلکس در نظر گرفته خواهد شد. هر کدام از این ابعاد می‌توانند با توجه به شرایط پروژه و محل اجرای آن در دیوار هبلکس انتخاب شوند. در حال حاضر این نوع از بلوک‌ها با ارز‌های ۸، ۱۰، ۱۵ و ۲۰ سانتمیتری تولید می‌شوند.
ویژگی‌های خاص مربوط به بلوک هبلکس باعث شده تا از آن به عنوان یک مصالح ساختمانی منحصر به فرد در ساخت دیوار هبلکس یاد شود. از طرفی ابعاد مناسب آن باعث شده تا به طور ویژه سرعت انجام پروژه افزایش پیدا کند. عوامل مختلفی می‌تواند روی کاربرد‌های بلوک‌های هبلکس مؤثر باشند.
انتخاب ابعاد مناسب در زمان تهیه بلوک هبلکس از فاکتور‌های بسیار مهم در ساخت دیوار هبلکس محسوب می‌شود که روی قیمت نهایی آن نیز تأثیرگذار خواهد بود. اغلب ابعاد این نوع بلوک را با توجه به سازه و محل انجام پروژه و نوع دیوار هبلکس انتخاب می‌کنند.
اندازه بلوک هبلکس نیز می‌تواند روی خواص آن تأثیرگذار بوده و کاربرد‌های آن را افزایش دهد. هر چه ضخامت این نوع بلوک‌ها بیشتر شود، مقاومت آن در برابر فشار و بار‌های عمودی در دیوار هبلکس بیشتر شده و در نتیجه کاربرد آن نیز در بخش‌های مختلف ساختمان بیشتر خواهد شد.
بلوک‌های سبک از نوع هبلکس با خاصیت عایق‌بندی حرارتی و صوتی در ساختمان و دیوار هبلکس مورد استفاده قرار می‌گیرند. ضخامت این نوع بلوک‌ها باعث می‌شود تا خواص عایق بودن آنها نیز افزایش پیدا کند.
این نوع بلوک به دلیل نحوه ساخت متفاوت و منحصر به فرد خود دارای وزن پایینی است. با وجود امکان تولید این نوع بلوک در ابعاد و اندازه‌های مختلف، وزن آن اغلب در محدوده معینی قرار دارد. انتخاب وزن مناسب در زمان تهیه این نوع از بلوک‌ها و ساخت دیوار هبلکس می‌تواند روی عواملی از قبیل نقل و انتقال و حمل این نوع از بلوک‌ها مؤثر باشد.
مزایای بلوک هپلکس در ساخت دیوار هبلکس باعث شده به عنوان محصولی متمایز از دیگر مصالح ساختمانی استفاده شود. ویژگی‌هایی نظیر وزن کمتر، امکان نصب سریع و اجرای ساده، نیاز به تعداد نیروی کمتر در زمان اجرا و عایق بودن آن در برابر حرارت و صوت، آن را به یک متریال کاملاً کاربردی و مناسب در ساخت و ساز دیوار هبلکس تبدیل کرده است. خاصیت عایق بودن این نوع بلوک‌ها نیز باعث شده تا از آنها به عنوان یک عایق مناسب در مصالح دیوار خارجی و دیوار هبلکس برای جلوگیری از تبادل هوا با فضای بیرون استفاده شود.
این بلوک مقاومت بسیاری در برابر فشارهای داخلی و بیرونی داشته و می‌تواند در برابر حوادثی نظیر زلزله ضمن ارائه مقاومت بالاتر، خسارت کمتری نسبت به مصالح دیگر ایجاد کند. به دلیل وزن اندک، سرعت کار و دیوارچینی نیز در دیوار هبلکس افزایش پیدا خواهد کرد. یکی دیگر از روش های افزایش مقاومت دیوارهای هبلکس، وال پست دیوار هبلکس است. وال پست دیوار هبلکس روشی مؤثر و مطمئن برای افزایش استحکام و یکپارچگی دیوارهای هبلکس است که موجب بهبود مقاومت و دوام آنها می‌شود. همگام با پیشرفت صنعت ساختمان‌سازی و استفاده از روش‌های نوین، دیوارهای هبلکس به دلیل مزایای فراوانشان رایج شده‌اند. با این حال، این دیوارها پس از ساخت نیاز به تقویت دارند که می‌توان با استفاده از وال پست این تقویت را به طور مؤثری انجام داد.
همانطور که گفته شد هبلکس به عنوان نوعی بتن سبک متخلخل وزن کمتری داشته اما خواصی مانند سنگ در ساخت دیوار هبلکس ارائه می‌کند. مهم‌ترین ویژگی استفاده از بلوک هبلکس برتری اقتصادی آن در کنار خواص کاربردی آن خواهد بود. خرید این نوع از بلوک به جای دیگر مصالح کاربردی در ساختمان‌سازی و ساخت دیوار هبلکس همراه با مزایای اقتصادی بسیاری است. این نوع از بلوک در ساختمان‌های جهان مورد استفاده قرار گرفته و توانسته روی نتایج کیفی و کاهش هزینه‌های تمام شده آنها مؤثر باشد. از این رو بلوک هبلکس موقعیت ویژه‌ای در صنعت ساخت و ساز یافته است. با وجود قیمت بالاتر و روند تولید طولانی‌تر، همچنان بسیاری از سازندگان ترجیح می‌دهند تا از این نوع بلوک‌ها به جای مصالح دیگر در دیوار هبلکس استفاده کنند. علت قیمت بالای این نوع بلوک را می‌توان با روش‌های دیگر مانند عدم نیاز به مصالح عایق به صورت مجزا و یا بازیافت دوباره پرتی‌ها نیز جبران کرد.
در این مطلب به معرفی بلوک هبلکس، مزایا و معایب آن و مهم‌ترین کاربرد‌های آن در صنعت ساخت و ساز و دیوار هبلکس پرداخته شد. بلوک هبلکس یا AAC، مصالح نوین ساختمانی است که با ترکیبی از آب، سیمان، پودر آلومینیوم، آهک، ماسه و گچ تولید می‌شود و ویژگی‌هایی همچون وزن سبک، عایق حرارتی و صوتی، استحکام بالا و نصب آسان دارد. این بلوک‌ها، با کاهش بار مرده سازه و افزایش سرعت اجرای پروژه‌ها، نقش مهمی در کاهش هزینه‌های ساخت و ساز ایفا می‌کنند و به دلیل سازگاری با محیط زیست و عدم نیاز به عایق‌های اضافی، انتخابی اقتصادی و کارآمد در ساختمان‌سازی مدرن به شمار می‌روند. با شناخت بهتر از این بلوک‌ها می‌توان به طور صحیح آن را با سایر مصالح مقایسه کرده و با اطمینان بیشتری آن را برای ساخت و ساز دیوار هبلکس انتخاب و خریداری کرد.
چرا عایق رطوبتی دیوار مهم است؟ نکاتی برای جلوگیری از نفوذ رطوبت اهمیت استفاده از…
عایق ساختمانی چیست و چرا اهمیت دارد؟ عایق ساختمانی مجموعه‌ای از مواد و روش‌هاست که…
تعرفه عایق‌سازی ساختمان: هزینه‌ها را بشناسید و صرفه‌جویی کنید! عایق کاری ساختمان به‌عنوان راهکاری برای…
چگونه از نفوذ آب در شرایط فشار بالا جلوگیری کنیم؟ فشارهای وارده به ساختمان که…
آب بندی فشار مثبت بتن چیست؟ آب‌بندی بتن به مجموعه اقداماتی اطلاق می‌شود که با…
وال مش چیست و چرا به صنعت ساخت و ساز معرفی شد؟ اولین دلیل روی…
