پوشش‌ های ضد اسید

حفاظت از سازه‌های بتنی و فلزی که در مجاورت و تحت تاثیر بارهای شیمیایی قرار گرفته اند، امری حائز اهمیت، جهت حفظ و دوام سازه‌ها و نگهداری آن‌ها در برابر عوامل مهاجم در دراز مدت می‌باشد. در این بین خوردگی بتن و فولاد تقویت کننده بتن، هم از نظر رفتار عملکرد سازه و نیز از نقطه نظر اقتصادی یک مسئله مهم و جدی می‌باشد.اهمیت استفاده از پوشش‌‌های ضد اسید امروزه بر کسی پوشیده نیست. به دلیل استفاده وسیع از سازه‌های بتنی در شرایط متفاوت اقلیمی و انواع کاربری‌ها، در نتیجه بروز انواع آسیب‌دیدگی‌ها در بتن، توجه به پایایی بتن از اهمیت خاصی برخوردار است. زیرا در غیر این صورت سازه بتنی در طول عمر مفید خود توانایی سرویس‌دهی مطلوب را نخواهد داشت. سازه‌های موجود در صنایع که در معرض خوردگی شدید قرار دارند نیازمند پوشش‌های مقاوم در برابر آسیب‌ها و خسارات می‌باشند تا از حوادث غیر قابل پیش‌بینی جلو گیری نماید. سیستم‌های متداول ضد خوردگی در زمینه‌های مختلف و به روش‌های گوناگون قابل اجراء بوده و مانع بروز مشکلات در صنایع گوناگون خواهند شد.

پوشش‌های محافظتی در برابر اسید (پوشش‌‌های ضد اسید) را می‌توان به چند بخش عمده تقسیم نمود:

 1) پوشش‌های بر پایه رزین‌های سینتیتک و قیرها، مانند:

• پرایمرها وآب بندکننده‌ها و رنگ‌ها
• پوشش‌های مقاوم به همراه انواع پرکننده‌ها
• پوشش‌های مسلح شده با الیاف به صورت لمینیت
• لایه‌های شمشه کشی شده
• لایه‌های بر پایه آسفالت

2) پوشش‌های به صورت شیت یا ورق که یا به وسیله انواع چسب‌ها و یا به روش‌های مکانیکی به سطوح کار متصل می‌گردند:

• ورق‌های ترموپلاستیک گرم یا نرم
• ورق‌های الاستومر یا رابرها

3) پوشش‌های مرکب که تلفیقی از یکی از موارد مذکور به همراه سیستم کاشی‌کاری یا آجر کاری ضد اسید به جهت افزایش مقاومت مکانیکی یا حرارتی بر روی انها می باشند.

انتخاب هر یک از موارد مذکور در بالا به پارامترهای مختلفی بستگی دارد که از مهم‌ترین آن‌ها نوع مواد خورنده و غلظت آن‌ها می‌باشد. ضمن اینکه بارها و تنش‌های مکانیکی و حراراتی نیز تاثیر به سزایی در نوع پوشش انتخابی دارند.

از پر کاربردترین سیستم‌های ضد اسید در کشورمان می‌توان به کاشی کاری ضد خوردگی (ضد اسید)، پوشش های اپوکسی ضد اسید، پوشش پلی استر ضد اسید و پوشش ونیل استر اسید اشاره نمود.

کاشی کاری ضد اسید و آجرکاری ضد اسید

کاربرد آجرها

به عنوان پوششی مقاوم در برابر خوردگی برای پوشش‌دهی مخازن، دودکش‌ها و حتی به عنوان کفپوش مورد استفاده در صنایع شیمیایی، نیروگاه‌ها، داروسازی‌ها، تولیدکنندگان کودهای شیمیایی، صنایع پتروشیمی، صنایع ذوب و استخراج فلزات و متالورژی، برج‌های جذب، مخازن اسید، برج‌های خشک کن، مخازن آب نمک اشباع، مخازن آهک، دستگاه‌های تقطیر و برج‌های بخار، برج‌های نیتراسیون، برج‌های مرطوب کننده، برج‌های شوینده، مخازن سولفور.

کاربرد کاشی‌ها

به عنوان پوششی مقاوم در برابر خوردگی درحوضچه‌های اسید و مواد شیمیایی, کف و دیواره سالن‌های صنعتی, صنایع غذایی, کارخانه های تولید لبنیات، صنایع روغن کشی، صنایع فرآوری گوشت،کنسرو سازی، نوشابه سازی،صنایع بسته بندی مواد غذایی, صنایع دارویی, اتاق‌های فوق استریل, صنایع بیو تکنولوژی, صنایع الکترونیک, اتاق باطری، اتاق کنترل, تجهیزات، لوله‌ها و دود کش‌های صنعتی, دیوار و کف و سکوی آزمایشگاه‌های شیمی, انبارهای مواد اولیه شیمیایی, سطح داخلی مخازن مواد شیمیایی.

لایه‌های حائل رزینی

این نوع از سیتم‌های ضد اسید متشکل از پوشش‌های رزینی به همراه پرکننده‌ها و یا مسلح شده با الیاف و یا به صورت خالص می‌باشند. یک پایه رزینی با  یک عامل سخت کننده واکنش نشان داده و طی یک واکنش، پلیمری سخت تشکیل می‌گردد. پوشش‌های اپوکسی، وینیل استر و پلی استر جزو این دسته می‌باشند.

 کاربرد پوشش‌‌های ضد اسید در صنایع

داروسازی‌ها

وجود اسیدها، قلیاها و حلال‌های مختلف در تولید مواد دارویی و بهداشتی بویژه آنتی بیوتیک‌ها این صنایع را در معرض آسیب‌های شیمیایی من جمله خوردگی درکف سالن‌های تولید، کانال‌ها و دیواره داخلی مخازن اسید و قلیا قرار خواهد داد. همچنین محیط‌های استریل بیمارستانی و داروسازی احتیاج مبرم به پوشش‌های یکپارچه کف و دیوار جهت عدم تجمع آلودگی و گرد و غبار دارند. تجمع آلودگی در صنایع داروسازی و پزشکی نیز خطرات جبران ناپذیری را به همراه خواهد داشت.

صنایع آب و فاضلاب

فاضلاب‌های صنعتی بعلت همراه داشتن مواد شیمیایی ویژه و فاضلاب‌های غیر صنعتی بعلت وجود گاز H2S و واکنش‌های شیمیایی مربوطه که منجر به تولید اسیدها بویژه اسید سولفوریک و دیگر مواد خورنده می‌گردند، در معرض آسیب‌های شیمیایی و خوردگی در دیواره داخلی لوله‌های فاضلاب و کانال‌ها و تخریب بتن قرار دارندحوضچه‌های بازیافت، ته نشینی و تصفیه خانه‌ها نیز از این آسیب‌ها مصون نیستند.

صنایع شیمیایی و پتروشیمی

تولید موادی مشتمل بر اسید سولفوریک، اسید کلریدریک، اتیلن دی کلراید، اسید استیک، آمونیاک، سود، گوگرد، آب ژاول، زایلین، اتیلن، استایرن و انواع پلاستیک‌ها و لاستیک‌ها و غیره، تماماً نیاز به واحدهایی دارد که در شرایط خورندگی شدید تولید مواد مذکور مقاوم بوده، ضمن اینکه در شرایط آب و هوایی جنوب ایران نیز بخوبی کاربرد داشته باشد.

همچنین تولید انواع مواد شیمیایی شامل انواع اسیدها، حلال‌ها، قلیاها و شوینده‌ها نیاز به سازه‌های مقاوم در برابر خوردگی شیمیایی دارند. بعنوان مثال تولید اسید سولفوریک در دنیا بیش از هر ماده شیمیایی دیگر است و میزان مصرف آن مانند فولاد یا برق نمایانگر وضعیت اقتصادی یک کشور است.

صنایع فلزات آهنی و غیر آهنی

در صنایع فلزات آهنی نظیر صنایع فولادی، نیز به جهت ضرورت شستشوی محصولات نهایی نظیر پروفیل‌ها و ورق‌های فولادی با اسید، این پدیده بسیار به چشم می‌خورد. در نتیجه استفاده از انواع پوشش‌های ضد اسید در کل خط Pickling، که در معرض اسید‌هایی چون اسید کلریدریک، اسید نیتریک، اسید سولفوریک و… می‌باشد، و نیز کف سالن‌ها، کانال‌ها، و مخازن ذخیره اسید، و… امری اجتناب ناپذیر می‌باشد. همچنین وجود واحدهایی نظیر گالوانیزه، قلع اندود لازمه داشتن تاسیساتی است که در برابر مواد خورنده بخصوص اسید‌ها مقاومت داشته باشد.

در صنایع فلزات غیر آهنی جهت استخراج مس و روی, از روش‌های الکترولیز و لیچینگ استفاده می‌گردد که در هر دوی این روش‌ها استفاده از اسیدها بخصوص اسید سولفوریک امری ضروری است. به همین جهت لازم است کلیه سطوح بتنی و استیل، شامل کف سالن‌ها، کانال‌ها، سل‌های الکترولیز، مخازن محتوی اسید، راکتورهای Leaching، Thickner و… در برابر اسید محافظت گردد. همچنین در تولید مس و روی، فرایند تولید اسید سولفوریک به عنوان محصول جانبی نیازمند تاسیساتی مانند برج‌های اسید سولفوریک، ونچوری و… می باشد که باید بشدت در مقابل این اسید محافظت گردند.

پالایشگاه‌های نفت و گاز

در صنعت نفت و گاز تعداد کثیری از محیط‌های خورنده وجود دارد که در صورت عدم کنترل، موجب نشت سیستم و در نتیجه به هدر رفتن منابع نفت و گاز و نیز باعث بروز خسارات مالی و جانی میگردد. خوردگی در صنایع نفت از آغاز عملیات استخراج نفت از چاه‌ها تا مراحل پالایش فرآورده‌های نفتی وجود دارد بطوریکه انواع خوردگی در چاه‌های نفت ترش، سکوهای حفاری در دریا، حمل و نقل  و نگهداری مواد نفتی و پالایشگاه‌ها مشاهده شده است.

انواع مواد خورنده‌ای که در صنایع مربوط به نفت وجود دارد عبارتند از: آب موجود در نفت خام، دی اکسید کربن در چاه‌های گاز، آب نمکدار در چاه‌های نفت، گازهای گوگرد دار شامل سولفید هیدروژن و مرکاپتانها، اسید سولفوریک در عملیات پالایشگاهی شامل الکیلاسیون و پلیمریزاسیون، آمونیاک، اسید کلریدریک، سود و غیره

صنایع نساجی

سالن‌های تولید پارچه همواره در معرض گرد و غبار و آلودگی قرار گرفته و این امر برکیفیت و رنگ محصولات تولیدی اثر نامطلوب می‌گذارد. در نتیجه کف سالن‌های فوق احتیاج مبرم به پوشش‌های یکپارچه کف و دیوار جهت عدم تجمع و نشر آلودگی و گرد و غبار دارند.

صنایع خودروسازی

صنایع خودروسازی و تولید ماشین آلات سنگین صنعتی در سالن‌های آماده سازی سطوح و رنگ، فسفاته و چربی گیری خود ناگزیر به استفاده از مواد خورنده از قبیل اسیدها، قلیاها و حلال‌های مختلف هستند که این امر توام با آسیب‌های شیمیایی و خوردگی در کف ودیوار سالن‌ها یا جداره داخلی مخازن نگهدارنده مواد می‌گردد. همچنین در سالن‌های تولید یا انبار ماشین آلات و تجهیزات به دلیل وجود تنشها و ضربات مکانیکی و اصطکاک، سطوح کف دچار خوردگی‌های فیزیکی می‌گردند.

صنایع غذایی

وجود اسیدهای خوراکی من جمله اسید لاکتیک، استیک و سیتریک و… در تولید شیر و فراورده های آن، انواع نوشابه، سرکه، آبلیمو و بسیاری از فراورده‌های خوراکی دیگر، همچنین قلیا شویی کف،این صنایع را در معرض آسیب‌های شیمیایی من جمله خوردگی درکف سالن‌های تولید، کانال‌ها و دیواره داخلی مخازن اسید و قلیا قرار می‌دهد.

نیروگاه‌ها

در نیروگاه‌های حرارتی که تولید برق با استفاده از نیروی بخار صورت می‌گیرد و نیاز به آب بدون املاح یک امر ضروری در این نیروگاه‌ها می‌باشد، در این فرایند از مواد خورنده‌ای نظیر اسید سولفوریک، سود و آمونیاک استفاده می‌گردد. که در نتیجه حفاظت کلیه سطوح اعم از مخازن، سطوح کف و کانال‌ها و… در برابر این مواد خورنده امری اجتناب ناپذیر می‌باشد.

در نیروگاه‌های آبی نیز اگر چه مواد خورنده‌ای وجود ندارد، نیاز به یک پوشش مناسب با مقاومت مکانیکی بالا به علت وجود انواع تنش‌های مکانیکی لازم و ضروری است.

پیشنهاد شرکت مقاوم سازی افزیر، استفاده از پوشش هایی است که مقاومت ضد اسیدی و حرارتی بالایی داشته باشند، شرکت افزیر پیشرو در مقاوم سازی سازه های صنعتی، رزین های اپوکسی زیر را معرفی می کند :

اپوکسی ضد اسید پلی آمین

روکش اپوکسی ضد اسید، مخلوطی دو جزئی که بر پایه رزین اپوکسی هست و با بهره‌گیری از سیستم اپوکسی پلی آمین اصلاح ‌شده تولید می‌گردد. ترکیب‌های استفاده شده در ساخت ملات اپوکسی ضد اسید به شکلی طراحی شده که ساختار پلیمری آن پس از اتمام مراحل واکنش و سخت شدن به حالت پایدار رسیده و با خواص شیمیایی، مکانیکی و حرارتی بالا ثابت باقی می‌ماند. ملات اپوکسی ضد اسید پلی آمین چسبندگی بسیار خوبی بین کاشی، آجر ضد اسید و بتن و سایر سطوح ایجاد می نماید. این ملات در مقابل بسیاری از محیط‌های شیمیایی خورنده مقاوم است.

رنگ اپوکسی فنولیک ضد اسید مقاوم حرارتی

رنگ رویه اپوکسی فنولیک ضد اسید مقاوم حرارتی یک ترکیب دو جزئی از رزین اپوکسی فنولیک مقاوم حرارتی و هاردنر یا سخت کننده ضد اسید است. اپوکسی فنولیک ضد اسید مقاوم حرارتی می‌تواند با تشکیل لایه سختی روی سطح فولاد، مقاومت حرارتی فولاد را تا 200 درجه سانتیگراد افزایش دهد. همچنین همانطور که از نام این محصول پیداست، مقاومت خوب این نوع اپوکسی در مقابل مواد شیمیایی و اسیدها باعث شده است، برای سطوحی که هم تحت حرارت بالا و هم در تماس با اسیدها قرار دارند، استفاده از اپوکسی فنولیک ضد اسید مقاوم حرارتی یکی از مناسب‌ترین گزینه‌ها باشد. این نوع اپوکسی، در مقابل عوامل مکانیکی، رطوبت و روغن‌ها نیز مقاومت خوبی دارد.

رنگ اپوکسی پرک شیشه (گلس فلیک) فنولیک ضد اسید مقاوم حرارتی

رنگ رویه اپوکسی پرک شیشه (گلس فلیک) فنولیک ضد اسید مقاوم حرارتی یک ترکیب دو جزئی از رزین اپوکسی پرک شیشه (گلس فلیک) فنولیک مقاوم حرارتی و هاردنر یا سخت کننده ضد اسید است. اپوکسی پرک شیشه (گلس فلیک) فنولیک ضد اسید مقاوم حرارتی می‌تواند با تشکیل لایه‌ای سختی ر روی سطح فولاد، مقاومت حرارتی فولاد را تا 200 درجه سانتی‌گراد افزایش دهد. همچنین همان‌طور که از نام این محصول پیداست، مقاومت خوب این نوع اپوکسی پرک شیشه (گلس فلیک) در مقابل مواد شیمیایی و اسیدها باعث شده است، برای سطوحی که هم تحت حرارت بالا و هم در تماس با اسیدها قرار دارند، استفاده از اپوکسی پرک شیشه (گلس فلیک) فنولیک ضد اسید مقاوم حرارتی یکی از مناسب‌ترین گزینه‌ها باشد. این نوع اپوکسی پرک شیشه (گلس فلیک)، در مقابل عوامل مکانیکی، رطوبت و روغن‌ها نیز مقاومت خوبی دارد. وجود پرک شیشه در این محصول باعث شده است، از نفوذ یون‌ها و عوامل خوردگی فولاد و بتن مانند رطوبت، جلوگیری به عمل آید.