بام سبز (روف گاردن)
یکی از موارد نسبتاً جدید استفاده از ژئوسینتیک ها در آب بندی، استفاده از آن‌ها در بام سبز می‌باشد. اولین بار از روف گاردن درسال 1960 در آلمان استفاده شد و پس از آن به تدریج در کل اروپا مورد استفاده قرار گرفت. روف گاردن امروزه به صورت پیش ساخته مورد استفاده قرار می‌گیرند. مهم‌ترین پارامتری که برای طراحی روف گاردن وجود دارد این است که باید شرایط تامین رطوبت کافی برای گیاه وجود داشته باشد. این شرایط باید در حالی باشد که رطوبتی به زیر آن نفوذ نکند و لایه زیرین آن آب بند باشد. امروزه این دو شرط با تکنولوژی ژئوسینتتیک‌ها به راحتی قابل دست‌یابی هستند.
استفاده فضای سبز در پشت بام امروزه در سراسر دنیا فراگیر شده است. زیرا مزایای فراوان روف گاردن ، توانسته است فضای شلوغ شهری را از بین برد و به شهر نشینان به خصوص در شهرهای پر جمعیت آرامش گذشته را اهدا نماید. مزیت بام باغ ها باعث شده است که در شهرهایی مانند تهران، مشهد و اصفهان استفاده از بام سبز بسیار به صرفه باشد.
لایه های تشکیل دهنده روف گاردن
- پوشش گیاهی: انتخاب گیاهانی که توانایی حفظ آب در برگ‌ها و ساقه‌های خود را دارند و همچنین گیاهانی که نیاز به آبیاری کمتری دارند از اولین پارامتر طراحی روف گاردن هستند. بر همین اساس پیشنهاد می‌شود که در پروژه‌های بزرگ اجرای بام سبز از قلمه‌های گل ناز استفاده کرده و در پروژه‌ه‌های اجرای بام سبز کوچک تر از گیاهان رشد کرده استفاده شود.
- لایه نگهدارنده آب: نقش این لایه تامین آب در زمان کمبود آب در دماهای بالاتر و یا در بلند مدت است.
- لایه فیلیر و زهکش:خود این لایه به دو قسمت تقسیم می‌شود؛ لایه اول لایه فیلتر است که مانع عبور ذرات خاک و مسدود شدن لایه زهکش (لایه پایینی) است، لایه دوم که همان لایه زهکش است و آب اضافی لایه نگهدارنده آب را که توسط گیاهان مصرف نشده ات را از خود عبور داده و از سیستم خارج می‌کند (زهکشی می‌نماید).
- لایه محافظ لایه آب بند: نقش این لایه صرفاً برای محافظت از دیگر لایه‌ها است. این لایه معمولا از ژئوسنتتیک ها است. اما می تواند انواع دیگر عایق های آب مانند عایق های پلی اورتان باشد.
- لایه ممبرین آب بند: لایه آب بند بام سبز است. نقش دیگر این لایه ایجاد سدی در برابر رشد ریشه گیاهان است.
مزايای فضای سبز در پشت بام
- افزايش ارزش ملک: در واقع وجود روف گاردن در ساختار پشت بام هر سازه‌ای آن را به یک محیط آرامش بخش برای آن سازه تبدیل می‌کند که این مسئله می‌تواند ارزش ملک را افزایش دهد.
- كاهش مصرف انرژي: وجود فضای سبز در پشت بام سازه می‌تواند در جلوگیری از هدر رفت انرژی کمک کند و در واقع به نوعی عایق حرارتی برای آن به حساب می‌آید. بنابراین در سازه‌هایی که بام سبز دارند، هزینه سرمایش و گرمایش در ساختمان به میزان قابل توجهی کم می‌شود. این کاهش هزینه در سازه های چندین طبقه در حدود 10 درصد است و در سازه های یک طبقه چیزی در حدود 20 تا 30 درصد کل هزینه‌های انرژی است.
- افزايش عمر سقف: یکی از موارد خرابی ایزوگام های پشت بام ها، وجود تشعشهات ماورای بنفش است. بام سبز یا روف گاردن این تشعشهات را به میزان قابل توجهی کم کرده و می‌تواند عمر آن را تا 20 سال افزایش دهد. این افزایش عمر در دماهای بالاتر محسوس‌تر است.
- ايجاد محيط مناسب تفريحي: در محیط شلوغ شهری امروز بیشتر سازه‌ها حیاط ندارند. یکی از راهکارهای جایگزین، استفاده از پشت بام سبز است. بام سبز یا روف گاردن می‌تواند محیط خشک و بی روح پشت بام هر سازه‌ای را به محیطی دلنشین برای ساکنین آن سازه تبدیل نماید.
- کاهش رواناب سالانه: از دیگر مزایای روف گاردن این است که با جذب آب باران، رواناب سالیانه را کم می‌نماید.
- عایق صوتی: بام سبز در برابر صوت نیز عایقی مناسب است و به میزان قابل توجهی از شدت صداهای وارده کم می‌کند.
- عایق در برابر آتش‌سوزی: به دلیل پوشش گیاهی و پوشش‌های زیرین آن، کاملاً ضد آتش بوده و در صورتی که در سازه های مجاور آتش‌سوزی شود، از گسترش بیشتر آن جلوگیری می‌نماید.
- افزایش رطوبت فضای شهری: وجود پوشش گیاهی روی پشت بام خانه‌ها به متعادل کردن دمای هوای محیط اطراف کمک می‌کند و درصد رطوبت محیط اطراف را تا حدی افزایش می‌دهد.
- کاهش گرد و غبار: پوشش گیاهی بام سبز به تصفیه هوای اطراف و کم کردن گرد و غبار شهری کمک می‌کند.
- محیط زیست جانوران شهری: برای پرندگان نیز محیطی قابل سکونت در محیط شلوغ شهری به وجود می‌آورد.