ملات بنایی

ملات‌های بنایی، ملات‌‌های پایه سیمانی و آهکی هستند که از آنها برای چسباندن انواع آجرها و بلوک‌ها استفاده می‌شود. این نوع ملات در واقع مخلوطی است از سنگدانه و مواد افزودنی که باید قبل از مصرف آن را با آب مخلوط کنید.
ملات‌های بنایی برای چساندن قطعه‌های به کار رفته در بنایی استفاده می‌شود. قطعه‌هایی مانند آجر رسی، آجر سیلیکات کلسیم، بلوک‌های سیمانی و بلوک‌های بتنی. ملات‌ها باید در شرایط خاصی نگهداری شوند و همچنین روش آماده‌سازی مخصوصی دارند که باید همه آنها به دقت رعایت شود تا کیفیت مطلوبی از خود نشان دهند.

ملات بنایی چیست؟

ملات‌های بنایی که در زبان انگلیسی به آن Mortar گفته می‌شود در واقع ماده‌ای خمیری و چسبنده هستند که برای اتصال و پیوند دو ماده ساختمانی به هم مورد استفاده قرار می‌گیرند. این ملات‌ها با هدف ایجاد جسمی یکپارچه از استخوان‌بندی ساختمان به کار می‌روند. ملات‌های بنایی در فرایند آماده‌سازی با آب مخلوط شده و در معرض هوا سخت می‌شوند. ملات‌ بنایی از سه بخش تشکیل شده‌است. این بخش‌ها شامل موارد زیر است:

•  ماده‌ای چسبنده مانند سیمان، ماسه یا آهک.
•  ماده‌ای پرکننده که تقریبا 80 درصد حجم ملات را به خود اختصاص می‌دهد و شامل سخت‌دانه‌هایی مانند شن و ماسه است. از این ماده برای آنکه صرفه اقتصادی ملات را بیشتر کنند استفاده می‌کنند. معمولا این مواد قیمت بسیار پایینی دارد.
•  ماده روان‌کننده مانند آب که ملات با آن مخلوط می‌شود و آماده استفاده می‌گردد. این مواد باید با دقت اندازه‌گیری شوند و طبق دستور خاصی با هم مخلوط گردند تا کیفیت مطلوب را بتوان از آن‌ها انتظار داشت.

انواع ملات‌های بنایی

ملات‌های ساختمانی از نظر گیرش و سخت شدن به دو دسته تقسیم می‌شوند: ملات‌های هوایی و ملات‌های آبی.

ملات‌های هوایی

این نوع ملات‌ها به دو شکل خشک می‌شوند. در روش اول به شکل فیزیکی در هوا خشک شده و آب آزاد درون آنها تبخیر می‌شود مانند ملات‌های گل و کاهگل و در روش دوم به شکل شیمیایی در معرض هوا قرار می‌‌گیرند و سپس سفت و خشک می‌شوند مانند ملات‌های گچ یا ملات‌های آهک هوایی. در واقع می‌توان گفت این ملات‌ها برای خشک و سفت شدن به هوا نیاز دارند.

ملات‌های آبی

این نوع ملات‌ها در آب یا هوا به شکل شیمیایی سفت و خشک می‌شوند؛ مانند ملات‌های گل آهک یا ملات‌های سیمانی.
هم‌چنین می‌توان ملات‌های ساختمانی را از جهت مواد چسباننده هم تقسیم‌بندی کرد: ملات‌های گل و کاهگل که از مخلوط خاک و آب به دست می‌آید و برای جلوگیری از ترک‌خوردگی یا گسترش این ترک‌ها به این مخلوط کاه هم اضافه می‌شود. شما از این نوع ملات می‌توانید در زیرسازی اندود گچی و نیز اندود ساختمان‌های گلی استفاده کنید. هم‌چنین از این نوع ملا‌ت بنایی برای آب‌بندی بام ساختمان‌ها هم استفاده می‌شود.

ملات ساروج

از دیگر ملات‌هایی که در ساختمان به کار می‌رود، ملات ساروج است که مخلوطی است از آهک شکفته، خاکستر چوب و ماسه بادی. هم‌چنین در این نوع ملات از خاک رس و گل جگن هم استفاده شده است. از این ملات ساختمانی برای آب بندی آب انبارها و حوض‌ها استفاده می‌کنند.

ملات آماده

از دیگر انواع ملات‌های ساختمانی می‌توان به ملات ساختمانی آماده اشاره کرد. این ملات‌ها معمولا به دست یک استاد بنا یک معمار تهیه نمی‌شود. بلکه در محیط کارخانه آن را تولید می‌کنند. این نوع ملات‌‌ها که به آنها ملات خشک هم می‌گویند استفاده‌های بسیاری در ساختمان‌سازی دارند. مزیت این ملات‌ها در این است که فاقد خطای انسانی هستند.
دیگر ممکن نیست که در ترکیبات یا اندازه‌گیری‌های خطای انسانی رخ دهد. در ساخت این ملات‌های آماده معمولا از سیمان، سنگدانه و مواد افزودنی دیگر استفاده می‌شود. این ملات‌ها را می‌توان به شکل فله‌ای یا پاکتی خریداری کرد. این ملات‌ها همچنین برای بناهایی که دقت کافی ندارند و ممکن است دچار اشتباهاتی در تهیه ملات ساختمانی شوند بسیار مناسب است.

ملات سیمانی بنایی

از دیگر ملات‌هایی که در امر ساختمان‌سازی استفاده می‌شود ملات سیمان بنایی است. این نوع ملات برای قسمت‌های مختلف اعم از دیوارچینی کاربرد دارد. یکی از اصلی‌ترین سیمان‌هایی که در این نوع ملات‌ ساختمانی به کار می‌رود سیمان پرتلند معمولی است. در این نوع مواد غیر از سیمان از مواد دیگری هم استفاده می‌شود که کاربرد پرکنندگی دارند. مثلا از مواد حباب‌ساز ممکن است استفاده شود تا بتوان با استفاده از این مواد خاصیت عایق صوتی به دیوار بخشید. یا ممکن است در مواد افزودنی این نوع ملات از پودر سنگ آهک استفاده شود تا خاصیت ضد آب به آن ببخشد. این نوع ملات بنایی دچار ترک‌خوردگی و جمع‌شدگی نمی‌شود و اجرای آن بسیار راحت انجام می‌پذیرد.

ملات‌ها و خمیرهای گچی

از دیگر ملات‌های بنایی ملات‌های گچی هستند که از پاشیدن تدریجی گرد گچ ساختمانی در آب به وجود می‌آیند. این گرد را به هم می‌زنند تا خمیر گچ ساخته شود. ملات‌های گچی خود دسته‌بندی متفاوتی دارند که برخی از آنها شامل موارد زیر است:
ملات گچی خالص، ملات ملات گچ و خاک، ملات گچ و ماسه، ملات گچ و پرلیت، ملات گچ و سیمان و مواردی از این دست.
همچنین ملات‌ها به صورت کلی انواع دیگری هم دارند اعم از ملات ماسه و آهک، ملات‌های پوزولانی، ملات پوزولان- آهک و انواع دیگر ملات‌ها هم وجود دارد که در امر ساختمان‌سازی به کار می‌رود. هر کدام از این ملات‌ها ویژگی‌های خاصی دارد و کاربردهای خاصی هم از آنها انتظار می‌رود. از طرفی نحوه آماده‌سازی و نگهداری آنها هم با هم متفاوت است.

چرا از ملات بنایی در دیوارچینی استفاده می‌شود؟

از انواع ملات‌ها و اندوده‌ها در ساختمان استفاده می‌شود. از ملات‌های بنایی هم در امور مختلف ساختمان‌سازی استفاده می‌شود. به خصوص در دیوارچینی از ملات‌های ساختمانی استفاده می‌شود. در انواع دیوارچینی‌های آجری و سنگی، همچنین در قسمت بندکشی یا نصب کاشی می‌توان از این ملات‌ها استفاده کرد.
علت استفاده از ملات در دیوارچینی آن است که قطعه‌های مختلف موجود را به هم می‌چسباند و فضای خالی بین آنها را پر می‌کند. همچنین علاوه بر ایجاد یکپارچگی در قطعه‌ها با کمک ایجاد خطوط سایه روشن باعث می‌شود که شکل ظاهری ساختمان زیباتر به نظر آید.
همچنین ملات بنایی دارای این قابلیت است که با رطوبت هوا تبدیل به یک ماده یکپارچه شود. بنابراین به همین دلیل از یکی از اجزای جدانشدنی در ساخت‌وساز به حساب می‌آید. همچنین به دلیل قابلیت چسبندگی که دارد و می‌تواند سطوح مختلف از جمله بتن، آجر، سنگ و موارد دیگر را به هم بچسباند استفاده‌های بسیاری در صنعت ساختمان‌سازی دارد.
به همین دلیل از آن برای آب‌بندی، نشت آب و حفظ احکام سازه استفاده می‌شود. ملات‌ها برای رفع نواقص ساختمان‌سازی نیز به کار می‌آیند. مثلا اگر اندازه قطعه‌های مختلف یک ساختمان متفاوت باشد، ملات استاندارد می‌تواند همه این نقص‌ها را برطرف کند و مشکل را حل نماید. در واقع بدون استفاده از ملات ساختمانی نمی‌توان اجزای یک ساختمان را به شکلی یکپارچه در کنار هم قرار دهید.

مزایای استفاده از ملات بنایی چیست؟

مزایای استفاده از ملات‌های بنایی در ساختمان این است که اصلا ساختمان بدون استفاده از ملات نمی‌تواند ساخته شود. قطعه‌های مختلف که در ساختمان به کار می‌رود از جنس و مواد مختلفی تشکیل شده است. اما در نهایت همه این مواد باید در کنار هم قرار بگیرند تا ساختمانی شکل بگیرد. کاری که ملات انجام می‌دهد آن است که با چسباندن این قطعه‌ها به همدیگر امکان ساخت را فراهم می‌سازد.
از ملات‌های بنایی در قسمت‌های مختلف ساختمان استفاده می‌شود. چه در مرحله سفت‌کاری و چه در مرحله نازک‌کاری کاربرد دارد. همچنین حتی می‌توان از آن برای ساخت نیمکت بتنی پیش ساخته هم استفاده کرد. در بخش‌ کاربردها بیشتر در این زمینه صحبت می‌کنیم.

قیمت فروش ملات بنایی چقدر است؟

قیمت ملات بنایی بسته به کاربرد و مواد تشکیل‌دهنده آن متفاوت است. هر چند قیمت ملات نسبت به مواد دیگر ساختمانی معمولا قیمت چندانی ندارد با این که کاربردهای فراوانی در امر ساختمان‌سازی از آن می‌شود. قیمت در بازار فروش ملات ساختمانی همواره در حال نوسان است که برای استعلام قیمت می‌توانید با کارشناسان فروش در تماس باشید.

تفاوت ملات بنایی با ملات بنایی پلیمری چیست؟

ملات ساختمانی پلیمری در واقع نوعی ملات سیمانی اصلاح شده است. این نوع ملات با افزودنی‌های پلیمری مورد اصلاح قرار گرفته است. همچنین در آن از تقویت‌کننده‌هایی برای افزایش چسبندگی و پرکننده‌های معدنی نیز استفاده شده است.
کافی است به ملات پلیمری آب اضافه کنید تا آماده مصرف شود. این نوع ملات‌های پلیمری برای پر کردن هر گونه خلل و فرجی مناسب هستند. از ملات پلیمری می‌توانید برای رفع ترک‌های ریز سطحی هم استفاده کنید. ملات‌های پلیمری به خاطر آن که خاصیت چسبندگی و پرکنندگی مطلوب و مناسبی دارند برای آماده‌سازی و صاف کردن سطوح مختلف قبل از اجرای پوشش‌ها انتخاب هوشمندانه‌ای هستند.
پس تفاوت بین ملات‌های بنایی با ملات پلیمری در این است که در ملات‌های پلیمری از افزودنی‌های خاصی برای افزایش خاصیت چسبندگی این ملات‌ها استفاده شده است. اگر بخواهیم مزایای استفاده از ملات‌های پلیمری را برشمریم این موارد را می‌توان ذکر کرد:
ملات‌های پلیمری دارای چسبندگی بسیار زیادی هستند. این ملات‌ها قابلیت‌ پر کنندگی بالایی هم دارند. همچنین این نوع ملات بدون انقباض است و قابلیت اجرای روی همه سطوح اعم از افقی و عمودی را دارد. ملات‌های پلیمری در مقایسه با ملات‌های معمولی از مقاومت بیشتری در مقابل سیکل‌ها و چرخه‌های ذوب و یخبندان برخوردار است.
همچنین برای اجرای این ملات بنایی مقدار کمتری لازم است و به راحتی می‌توان از این ملات برای امور ساختمانی استفاده کرد و آن را اجرا نمود. شما می‌توانید از ملات پلیمری برای زیرسازی کف و دیوارها قبل از این که انواع مصالح دکوراتیو را نصب کنید استفاده نمایید.
از طرفی می‌توان سطوح مختلف را با استفاده از این ملات آماده‌سازی کرد. از طرفی از ملات پلیمری می‌توان برای تسطیح و صاف کردن انواع ناهمواری‌های مختلف در سطوح بتنی و سیمان‌کاری شده استفاده نمود.

کاربردهای ملات بنایی

ملات‌های بنایی کاربردهای متفاوتی دارند. اگر بخواهیم به صورت تیتروار به این کاربردها اشاره کنیم شامل موارد زیر است:

•  چسباندن مصالح ساختمانی مختلف به یکدیگر
•  پیکربندی سازه
•  توزیع یکنواخت نیروی وارده به سازه
•  افزایش قدرت و استحکام سازه
•  افزایش دوام و طول عمر سازه
•  پر کردن نقطه‌های خالی ساختمان

با توجه به این کاربردها می‌توان گفت که ملات‌های ساختمانی به نوعی اتصال‌دهنده هستند و کیفیت مطلوب آنها باعث افزایش کیفیت ساختمان می‌شود. از ملات‌های ساختمانی در قسمت‌های مختلف ساختمان استفاده می‌شود.

استانداردهای ملات بنایی کدام است؟

برای ملات‌های بنایی استانداردهایی در نظر گرفته شده است که باید رعایت شوند تا کیفیت مطلوبی داشته باشند در اینجا به دو استاندارد یکی بین‌المللی و یکی هم ملی اشاره می‌شود:

استاندارد بین‌المللی EN998-2

این استاندارد توسط سازمان سی‌ای‌ان در سال 2016 تدوین شده است. استاندارد شامل 36 صفحه است و هدف از تدوین آن تعیین استاندارد برای ملات‌های بنایی جهت استفاده در دیوارهای سنگ‌تراشی، ستون‌ها و پارتیشن‌هاست. این استاندارد اروپایی به عمر قابل اجرا، میزان کلرید موجود در ملات، میزان هوای موجود در آن، تراکم و زمان اصلاح آن اشاره می‌کند. ملات‌های ساختمانی باید دارای چنین استانداردی باشند.

استاندارد ملی ایران به شماره 706-2

استاندارد ملی ایران به شماره 706-2 با هدف تعیین ویژگی‌های ملات‌های بنایی آماده اعم از ملات بستر، درزبندی و بندکشی تدوین شده است. این ملات‌ها در قسمت‌های مختلف ساختمان مانند دیوارهای بنایی، ستون‌ها و جداگرها کاربرد دارند. استاندارد مربوطه، عملکرد مرتبط با عمر کارآیی، میزان کلرید، هوای موجود، چگالی و زمان تصحیح ملات‌های تازه را تعیین می‌کند.
این مورد برای ملات‌های لایه نازک در نظر گرفته شده است. اما برای ملات‌های سخت شده، عملکرد مرتبط با مقاومت فشاری، چسبندگی و چگالی در این استاندارد مشخص شده است. همه عملکردها باید طبق روش‌هایی که در این استاندارد ذکر شده است اندازه‌گیری شوند. این استاندارد انواع ملات‌ بنایی مشخص شده به جز ملات‌های ساخته شده در کارگاه را در برمی‌گیرد.
ارزیابی و گواهی پایداری عملکرد فراورده نیز در این استاندارد ذکر و ارائه شده است. همچنین به الزامات نشانه‌گذاری فرآورده‌های تحت پوشش نیز پرداخته است. مثلا در بخش مقدار هوای موجود اشاره شده است که باید میزان هوای موجود توسط تولیدکننده اظهار شود. یا در بخش میزان کلرید نیز به همین ترتیب باید میزان کلرید ملات عرضه شده توسط تولیدکننده اظهار شود. میزان کلرید نباید بیشتر از 0.1 درصد وزنی خشک ملات باشد.