سرامیک لاینینگ ها یک پوشش محافظ هستند که از تعدادی کاشی یا آجر ضد اسید بر روی سطح تشکیل می شوند. از قدیم تا به امروز آجرکاری  و کاشی کاری جزو بهترین روش های کنترل و محافظت از سطوح مختلف  بوده است. استفاده از آجر و کاشی ضد اسید به عنوان یک پوشش بر روی سطح یکی از مناسب ترین روش ها است که می تواند از سطوح به مدت طولانی در برابر عوامل خورنده محافظت می کند.

در واحدهای شیمیایی به منظور محافظت ساختمان و کلیه تجهیزات اجرای کاشی کاری و آجرکاری می تواند طول عمر سطوح را در برابر عوامل خورنده مانند اسیدها، قلیاها، حلال ها و اکسید کننده ها، افزایش دهد. با استفاده از پوشش هایی مانند سرامیک لاینینگ می توان هزینه های نگهداری، ترمیم و تعمیر سطوح را کاهش داد و از نظر اقتصادی و مالی از هدر رفت سرمایه جلوگیری می کند.

انواع سرامیک لاینینگ ها

1. آجرهای ضد اسید Acid Bricks
1 . 1 آجرهای کربنی Carbon Bricks
1 .2 آجرهای عایقInsulating Bricks
1 .3 آجر های ضد اسید سرامیکی
1 .4 آجرهای ضد اسید پایه کربنی و گرافیتی
2 . کاشی های ضد اسید Acid tiles
2. 1 کاشی های عایق

1 .آجرهای ضد اسید Acid Bricks

آجرهای ضد اسید از مقاومت شیمیایی خوبی برخوردار هستند به همین علت در مکان های صنعتی مانند صنایع پتروشیمی، پالایشگاه ها و نیروگاه ها که در معرض عوامل خورنده همچون اسیدها و قلیاها، مواد اکسید کننده و حلال ها در غلظت های مختلف وجود دارد، استفاده از آن ها توصیه می گردد.

1. 1 آجرهای کربنی Carbon Bricks

آجرهای کربنی در ساختار خود بیش از 80 درصد کربن دارند و مواد اولیه آن ها گرافیت، کک و آنتراسیت می باشد که با مواد چسبنده ای همچون قیر با یکدیگر مخلوط می شوند.
کک موجود در آجر های کربنی به منظور افزایش مقاومت مکانیکی ، افزایش مقاومت در برابر اکسیداسیون و افزایش ثبات حجم به مواد اولیه افزوده می شود. در نهایت به منظور جلوگیری از اکسید شدن در فرآیند پختن در کوره به عنوان ماده پرکننده اضافه می شود.
آجرهای کربنی در برابر بسیاری از نمک ها، ترکیبات شیمیایی، اسیدها و قلیاها، تحت دماها و غلظت های مختلف از مقاومت بسیار خوبی برخوردار هستند.

1 . 2 آجرهای عایق Insulating Bricks

این نوع آجرها عایق حرارت هستند و از خاک نسوز با خلوص بالا ساخته می شوند. آجرهای عایق شامل ترکیباتی از مواد آلی هستند که طی فرآیند پخت آجر سوخته و از آجر خارج می شوند. از ویژگی های این نوع آجرها می توان به استحکام بالا، مقدار ناخالصی پایین، مقاومت بسیار خوب در مقابل شوک های حرارتی و … اشاره کرد.

با استفاده از این آجرها می توان از اتلاف گرما به میزان قابل توجهی جلوگیری کرد. از آجرهای عایق می توان به عنوان آستر در کوره ها مانند کوره های کربن دار، کوره های آهنگری و… استفاده کرد.

1 . 3 آجرهای ضد اسید سرامیکی

آجر ضد اسید سرامیکی به طور کلی بر پایه SiO2 و Al2O3 می باشند. این آجرها در مقابل مواد خورنده به خصوص اسیدها مانند اسید نیتریک و سولفوریک اسید کاملا مقاوم هستند ولی در برابر اسید فسفریک و اسید هیدروفلوریک مقاوم نیستند. همچنین اگر در برابر مواد قلیایی به صورت دائم در تماس باشند، مقاومت خوبی ندارند و آجر و کاشی های ضد اسید دچار خوردگی می شوند.

1 .4 آجرهای ضد اسید پایه کربنی و گرافیتی

آجر ضد اسید پایه کربنی و گرافیتی را می توان در ستون های انتقال جرم مانند برج های جذب که در آنها اسیدهای هیدروفلوریک و اسید هیدرو کلریک و یا برج های تولید اسید کلریدریک خشک استفاده کرد.

2 . کاشی های ضد اسید Acid tiles

از کاشی های ضد اسید می توان در محیط های در معرض مواد خورنده مانند اسید، قلیا، مواد اکسید کننده و حلال ها، استفاده کرد.
از کاربردهای کاشی ضد اسید می توان به استفاده از آنها در صنایع پتروشیمی، پالایشگاه ها، حوضچه های اسید شویی، مخازن ذخیره سازی، کف و دیواره های آزمایشگاه ها و صنایع غذایی و دارویی استفاده کرد.
کاشی های ضد اسید بر اساس نوع و ضخامت می تواند در برابر تنش های شیمیایی، مکانیکی و حرارتی مقاوم باشند.

2 .1 کاشی های عایق حرارت

استفاده از عایق سلول بسته، غیر قابل اشتعال بر روی پایه مخزن بسیار مهم است. این به آن اجازه می دهد تا در برابر نفوذ رطوبت مقاومت کند که می تواند عواقب فاجعه باری داشته باشد. استفاده از عایق های غیر قابل اشتعال خطرات احتمالی آتش سوزی و دود ذاتی مخازن ذخیره را محدود می کند.
در مورد مخازن با دمای بالا، مقاومت فشاری عایق ناکافی می تواند منجر به نشست، از دست دادن عملکرد حرارتی، بی ثباتی محیط پردازش، کاهش کنترل ویسکوزیته و انجماد احتمالی محتویات شود.

ملات های ضد اسید مورد استفاده در سرامیک لاینینگ

در هنگام نصب و بند کشی آجر و کاشی  ضد اسید بر روی سطوح از ملات های ضد اسید و ضد قلیا نیز استفاده می شود.  ملات های مورد استفاده در کاشی کاری و آجر کاری از مقاومت خوبی در برابر تنش های حرارتی، مکانیکی و سایشی بر خوردار هستند. این ملات ها را می توان به صورت زیر تقسیم بندی کرد:

1.ملات های سیلیکاتی

2.ملات های رزینی یا پلیمری

2 .1ملات های بر پایه رزین فوران

2 .2 ملات های بر پایه رزین پلی استر غیر اشباع و وینیل استر

2 .3ملات های بر پایه رزین اپوکسی

2 .4ملات بر پایه رزین فنولیک

1 . ملات های سیلیکاتی

ملات های سیلیکاتی در برابر کلیه اسیدها (به جز هیدروفلوئوریک – حلال شیشه)، اسیدهای اکسید کننده تا غلظت حداکثر، ترکیبات اکسید کننده و حلال ها مقامت بسیار بالا و درازمدت دارند ولی در برابر مواد قلیایی و در محیط های خنثی (محل های شستشو با آب) عملکرد خوبی ندارد و بر خلاف ملات های رزینی، در مقابل مایعات نفوذپذیر می باشند.

2 . ملات های رزینی یا پلیمری

در ملات های رزینی یا پلیمری به عنوان یک ملات ضد خوردگی از رزین هایی همجون رزین های فنولیک، رزین های اپوکسی، رزین های فوران ، رزین های وینیل استر و رزین های غیر اشباع  استفاده می شود.

2 .1 ملات های بر پایه رزین فوران:

ملات های بر پایه رزین فوران مقاومت شیمیایی بسیار متنوع و بسیار بالایی دارند و می توانند در مقابل مواد خورنده مانند مواد قلیایی حتی بدون اعمال حرارت از مقاومت خوبی برخوردار باشند.

2 .2 ملات های بر پایه رزین پلی استر غیر اشباع و وینیل استر:

مقاومت ملات های بر پایه رزین پلی استر غیر اشباع در مقابل قلیاها و حلال ها کم هست ولی در مقابل مواد اکسید کندده عوامل خنثی و اسیدی مقاوم می باشند. مقاومت ملات های بر پایه رزین وینیل استر در مقابل  مواد خورنده همچون اسیدها، قلیاها، حلال ه و اکسید کننده ها ، بسیار خوب می باشد.

2 .3ملات های بر پایه رزین اپوکسی:

ملات های بر پایه رزین اپوکسی متناسب با نوع هاردنر استفاده شده در آنها، از مقاومت های بسیار متنوعی برخوردار هستند. به طور مثال ملات های بر پایه رزین اپوکسی در مقابل اسیدهای معدنی با غلظت پایین، قلیاها و نمک ها، مقاومت خوبی دارند ولی در برابر مواد اکسید کننده، اسیدهای معدنی با غلظت بالا، اسیدهای آلی با جرم مولکولی پایین و بسیاری از حلال ها، مقاومت کمی دارد.

2 .4 ملات بر پایه رزین فنولیک:

ملات های بر پایه رزین های فنولیک از طریق واکنش تراکمی بین فنول و فرمالدهید بدست می آید. مقاومت شیمیایی ملات های بر پایه رزین فنولیک بسیار متغیر هستنند و برای مقاومت در برابر قلیاها، اسیدها، اکسید کننده ها و نیز برخی حلال ها توصیه نمی شود.

انتخاب نوع ملات و نوع آجر یا کاشی ضد اسید در کاشی کاری و آجر کاری

نوع  و میزان ملات مورد استفاده در نصب و بند کشی کاشی ها و آجرها، با توجه به شرایط فرآیندی و شیمیایی، نوع و غلظت مواد خورنده، درجه حرارت و شرایط بهره برداری ، تعیین و محاسبه می شود. با زیر سازی مناسب کاشی ضد اسید و ملات ضد اسید می توان سطحی مقاوم در برابر مواد خورنده برای محوطه های در معرض مواد خورنده مانند اسیدها، قلیاها، مواد اکسید کننده و حلال ها ، ایجاد کرد.