رابر لاینینگ یک ماده لاستیکی است که می تواند به طور طبیعی از منابع مختلف گیاهی یا مصنوعی از طریق انواع فرآیندهای شیمیایی تولید شود. از ویژگی های انواع رابر لاینینگ ها می توان به خاصیت ارتجاعی، انقباض حرارتی و دوام آنها اشاره کرد. خاصیت ارتجاعی رابر لاینینگ ها به آنها اجازه می دهد پس از فشرده شدن یا کشیده شدن به شکل طبیعی خود بازگردند.

همچنین به علت خاصیت انقباض حرارتی رابر لاینینگ ها در حالیکه بیشتر مواد هنگام گرم شدن منبسط می شوند ولی رابر لاینینگ ها منقبض می شوند. این رابرلاینینگ ها بسیار بادوام هستند و در برابر آسیب و تخریب ناشی از نیروهای ساینده و پارگی، ضربه، دماهای پایین و آب مقاومت می کنند. مخازن و لوله های در معرض مواد شیمیایی و عوامل خورنده نیاز به محافظت دارند. با استفاده از رابر لاینینگ ها می توان به سادگی و سهولت، بر روی سطوح مختلف اجرا کرد. رابرلاینینگ ها با دو روش سرد و گرم می توان اجرا کرد.

انواع رابر لاینینگ

رابر لاینینگ ها انواع مختلفی دارند. با توجه به ویژگی آنها در موارد مختلف استفاده می شوند. رابر لاینینگ ها بر اساس سختی، نوع اجرا و مصنوعی یا طبیعی بودن دسته بندی می شوند. در اینجا به برخی از رایج ترین رابر لاینینگ ها می پردازیم.

رابر لاینینگ طبیعی

رابر لاینینگ طبیعی که به نام  صمغ نیز شناخته می شود، از مایع شیری رنگ (یعنی لاتکس) موجود در درخت به دست می آید. برخی از ویژگی های کلیدی این ماده عبارتند از استحکام پارگی و کششی بالا، انعطاف پذیری و مقاومت در برابر سایش، اصطکاک، دماهای شدید و تورم آب. کاربردهای معمولی شامل چسب، کفپوش و سقف، دستکش، عایق و رابر لاینینگ است.

رابرلاینینگ مصنوعی

انواع مختلفی از رابر لاینینگ مصنوعی مانند کلپرن، کلروبوتیل، بوتیل، هیپالون و EPDM برای ساخت رابر لاینینگ استفاده می‌شود. رابرلاینینگ های مصنوعی با استفاده از واکنش های شیمیایی در کارخانه ساخته می شوند. هر کدام از این رابرلاینینگ ها با توجه به مواد تشکیل دهنده و واکنش های شیمیایی متفاوت، خواص و کاربردهای مختلفی دارند.

رابرلاینینگ کلپرن (Choperne)

این روکش های لاستیکی معمولاً از لاستیک پلی پرن ساخته می شوند که مقاومت خوبی در برابر هوا و ترک خوردگی ازن دارد. آنها همچنین مقاومت بهتری در برابر روغن، اسید و سایش دارند. آسترهای لاستیکی کلپرن برای کارخانه های نمک زدایی، لوله کشی آب دریا، پوشش جعبه آب، اتصالات سایت CWP، کشتی ها و غیره مناسب هستند.

رابر لاینینگ EPDM

رابر لاینینگ اتیلن پروپیلن دی ان مونومر (EPDM) یک رابر لاینینگ مصنوعی است که دوام بسیار خوب در برابر آسیب و تخریب ناشی از دماهای شدید و شرایط آب و هوایی از خود نشان می دهد.

این ماده به دلیل مقاومت عالی در برابر دما حدود 150 تا 180 درجه سانتیگراد در بخار برای درمان پراکسید، استفاده می شود. این ماده در برابر اکثر مواد شیمیایی مبتنی بر آب و روغن های هیدرولیک گیاهی مقاومت خوبی دارد اما در برابر روغن های معدنی و روان کننده های مبتنی بر دی استر ضعیف عمل می کند. احتمالاً مقاوم ترین لاستیک موجود در برابر آب است و به طور گسترده در نصب سقف های مسطح استفاده می شود.

رابر لاینینگ بویتل (Butyl)

رابر لاینینگ بوتیل به عنوان ایزوپرن ایزوبوتیلن نیز شناخته می شود. این رابر لاینینگ یکی از بالاترین سطوح نفوذ ناپذیری گاز را ارائه می دهد. این کیفیت، همراه با انعطاف‌پذیری عالی این ماده، آن را به یک ماده ایده‌آل برای استفاده در لوله‌های داخلی پنوماتیک و سایر کاربردهای فشار بالا تبدیل می‌کند. ازن، هوازدگی، گرما و مقاومت شیمیایی خوبی دارد.

رابر لاینینگ هیپالون (Hypalon)

این نوع روکش های لاستیکی بر پایه لاستیک پلی اتیلن کلرو سولفان دار ساخته شده اند که مقاومت شیمیایی فوق العاده ای در برابر اسیدهای اکسید کننده در غلظت های بالا دارد. آسترهای لاستیکی هیپالون به شکل پیش ولکانیزه نیز موجود است. آنها برای استفاده در مخازن، لوله های غلظت اسید بالا و خدمات هیپوکلریت مناسب هستند.

رابر لاینینگ کلرو بوتیل (Chlorobutyl)

پوشش های لاستیکی کلروبوتیل ساخته شده از کلروبوتیل دارای خواصی مشابه روکش لاستیکی بوتیل هستند اما استفاده از آنها راحت تر است. دارای مقاومت حرارتی تا 90 درجه سانتی گراد (200درجه فارنهایت) هستند. این آسترها تحت تأثیر هوای سرد یا تغییرات سریع دما قرار نمی گیرند.

انواع رابر لاینینگ از نظر سختی

رابرلاینینگ نرم

رابرلاینینگ های نرم معمولا از انواع مختلفی از پلی رابر نرم ساخته می شوند. این نوع رابرها دارای ویژگی هایی مانند سختی کم، انعطاف پذیری بالا هستند. آنها پوشش های مقاوم در برابر سایش هستند که قادر به جذب و دفع ضربه نیروهای ساینده مواد مورد استفاده هستند. از این رابرها می توان برای پوشش مخازن دوغاب، پوشش لوله، پوشش پمپ، مخازن ذخیره سازی مقاومت در برابر اسید هیدروکلریک و محلول های سولفوریک استفاده می شود.

رابرلاینینگ سخت

پوشش های لاستیکی سخت معمولا از انواع مختلفی از پلی رابر سخت ساخته می شوند. آنها پوشش های مقاوم در برابر مواد شیمیایی و ضربه با انعطاف پذیری خوب هستند. برخی از این رابر لاینینگ های مبتنی بر گرافیت هستند که دارای مقاومت شیمیایی عالی در دماهای بالا هستند. برخی دیگر از آنها ولکانیزه با بخار اگزوز هستند که برای پوشش ظروف مناسب هستند که با بخار تحت فشار قابل پخت نیستند. از این پوشش های لاستیکی سخت برای مخازن ذخیره سازی، راکتورها، کارخانه هایی که از فرآیند غشای تبادل یونی استفاده می کنند، لوله ها در دمای عملیاتی بالا و غیره مناسب هستند.

انواع رابر لاینینگ از نظر اجرا

اجرای رابر لاینینگ به روش گرم

در روش گرم، وقتی رابرلاینینگ ها به صورت خام بر روی سطح مورد نظر قرار گرفتند، با استفاده از اعمال حرارت آنها را ولکانیزه می کنند. این ولکانیزاسیون باعث افزایش مقاومت مکانیکی و شیمیایی رابرلاینینگ ها می شود. عمل ولکانیزه شدن به دو روش انجام می شود.

ولکانیزه و عمل آوری در اتوکلاو

انجام عملیات عمل آوری رابرلاینینگ در اتوکلاو و تحت فشار و در درجه حرارت بالا انجام می شود. این عمل آوری با استفاده از بخار، آب داغ و یا هوای داغ در سایت انجام می شود.

عمل آوری در محیط

تغییر فرمولاسیون رابرلاینینگ ، آنها در مدت زمان طولانی تر ولی در دمای محیط ولکانیزه شوند.

اجرای رابر لاینینگ به روش سرد

در اجرا به روش سرد، رابر لاینینگ ها در کارخانه ولکانیزه و عمل آوری می شوند. سپس این رابر لاینینگ های پیش ولکانیزه شده بدون نیاز به عملیات عمل آوری و ولکانیزاسیون مجدد، بر روی سطوح اجرا می شوند. پس از نصب این رابرها، می توان بلافاصله از مخزن یا لوله استفاده کرد.

کدام روش اجرای رابرلاینینگ بهتر است؟

اجرای رابرلاینینگ به روش سرد در مقایسه با اجرا به روش گرم، آسان نصب تر و سریع تر هستند. همچنین دیگر نیاز به فرآیند عمل آوری و ولکانیزه شدن با اتوکلاو نیست.

ولی به طور معمول رابر لاینینگ نهایی پس از روش گرم کیفیت بهتری نسبت به روش سرد دارد. با توجه به اینکه رابر لاینینگ ها در روش گرم انعطاف پذیر و خام هستند، تطابق بهتری با اشکال پیچیده و مختلف مخزن و لوله ها دارد. در روش گرم به علت ولکانیزه شده در محل، پیوند شیمیایی قوی بین رابرها به وجود می آید. این امر باعث می شود که نسبت به روش سرد، از مقاومت بهتری برخوردار باشد. رابرلاینینگ به روش سرد مقاومت و استحکام خوبی دارد ولی به دلیل یکپارچه شدن رابر لاینینگ ها در روش گرم، روش گرم قوی تر و مستحکم تر است.

مطالعه بیشتر