روش های زیادی برای کنترل ارتعاشات سازه های بلند مرتبه ای که تحت حرکت لرزه ای زمین و یا اثرتند بادها قرار دارند وجود دارد از جمله سیستم های جدا سازی پی، میراگرهای ویسکو الاستیک، قطعات افزایش دهنده سختی و میرایی، سیستم های مهاربندی، میراگر جرمی تنظیم شده و دیگر روش ها که هر یک های محدودیت ها و مزایای خاص خود را دارند. میراگر اصطکاکی (Friction Damper) بر پایه استهلاک انرژی به وسیله لغزش و بالاتر بردن زمان تناوب ارتعاشی سیستم است. این میراگرها به علت هزینه پایین و کارایی مناسب در دسته سیستم های کنترلی غیر فعال جایگاه خوبی دارند.
چنانچه از این میراگرها جهت مقاوم سازی ساختمان استفاده شود و این نوع مستهلک کننده به عنوان نمونه در مهار بندی‌های قطری یا Chevron تعبیه گردد باید طراحی به نحوی باشد که پیش از جاری شدن مهاربند کششی، در آن لغزش اتفاق بیفتد تا بتواند به صورت مکانیکی انرژی ورودی به ساختمان را مستهلک نماید، ایجاد چنین سیستمی می‌تواند با استفاده از طراحی اتصالات پیچی لغزشی برای ساختمان ها و سایر سازه ها صورت گیرد. در این سیستم با لغزش صفحه خاص، انرژی موجود در اثر بارهای لرزه ای مستهلک می‌شود.
ساختار میراگرهای اصطکاکی
این میراگر در حقیقت یک اتصال ساده با پیچ اصطکاکی است که سوراخ‌های آن لوبیایی شکل با طول بلند است. بدیهی است اصطکاک موجود مابین سطوح تماس، مانع از حرکت اتصال می‌شود. اما هنگامی که اتصال لغزش کند، درصدی از انرژی ورودی صرف مقابله با نیروی اصطکاک شده و تولید انرژی گرمایی و حرارت می‌کند. به عبارت دیگر درصدی از انرژی ورودی در اتصال مستهلک می‌شود.
نمودار هیسترسیز یکی از مهمترین ویژگی ها و مشخصه های مصالح و اجزا ی ساختمان میباشد. نمودار هیسترسیز میراگر های اصطکاکی سطح انرژی بالاتری در مقایسه با سایر میراگر ها از قبیل میراگر های ویسکوز، میراگر های مرکز گرا، میراگر های ویسکوالاستیک و میزاگر های تسلیمی، از خود نشان میدهد.
انواع میراگر اصطکاکی
تمام میراگرهای اصطکاکی موجود به این صورت عمل می‌کنند که یک قسمت به صورت ثابت قرار گرفته و قسمت دیگر به صورت دینامیکی بر روی آن می‌لغزد. لغزش روی داده در سطح مشخصی از نیرو اتفاق افتاده و براساس قانون اصطکاک کلمب حرکت می‌کند. به گونه‌ای که تا سطح مشخصی از نیرو هیچ حرکتی روی نمی‌دهد، اما بعد از این سطح لغزش و حرکت آغاز می‌شود. ترکیب بندی و نحوه قرار گرفتن این سطوح لغزش موجب ایجاد میراگرهای اصطکاکی مختلف می‌شود.
میراگر اتصالات اصطکاکی
این نوع میراگر از سیستم‌های رایج استهلاک در سازه است که برای اتلاف انرژی از طریق اصطکاک ازاتصالات پیچ‌های لغزشی استفاده می‌کند. از این نوع اتصالات می‌توان به اتصالات پیچی لغزنده نام برد، که خودبه اتصال لغزنده خطی و اتصال لغزنده دورانی تقسیم می‌شود.
میراگر اصطکاکی پال
این سیستم اولین بار به وسیله‌ی پال و مارچ معرفی شد. ساز و کار این سیستم ایجاد سطوح اصطکاک لغزشی در محل تقاطع بادبندهاست. برای قاب‌های ساختمانی، این میراگرها را می‌توان در بادبند‌های کششی ضربدری، قطری تک و شورن به کار برد. این میراگر از چند سری ورقه‌های فولادی به گونه‌ای ساخته شده است که دارای بیشترین سطح اصطکاک بوده و به وسیله‌ی بولت‌های فولادی پر مقاومت به یکدیگر بسته شده‌اند. این میراگرها در برابر بار باد، لغزش نمی‌کنند اما در تحریکات جدی لرزه‌ای، برای بار بهینه‌ای که پیش از آن برای آن طراحی شده‌اند، پیش از آنکه اعضای سازه‌ای تسلیم شوند وارد عمل شده و سهم زیادی از انرژی زلزله را از بین می‌برند. این کار به سازه این امکان را میدهد که به صورت الاستیک باقی مانده و تسلیم آن تا وقوع زلزله‌ی شدید تری به عقب بیافتد. خصوصیت دیگر سازه‌ی مجهز به میراگر اصطکاکی آن است که پریود طبیعی آن با دامنه ارتعاش تغییر می‌کند. لذا از پدیده‌ی رزونانس جلوگیری به عمل می‌آید.
اولین مدل میراگر اصطکاکی پال در مهاربند شورون در جهت مقاوم سازی لرزه‌ای ساختمان ایتون کانادا آزمایش شد. مدل سازی به صورت ترکیب مهاربند و میراگر انجام شد و نیروی متناظر تسلیم غیرخطی همان نیروی لغزش لحاظ شده است.
میراگر اصطکاکی سومیتومو
این میراگر توسط صنایع فلزی سومیتومو به بازر عرضه شد که به بادبندها متصل می‌شد. این وسیله دارای یک جدار استوانه‌ای است که در داخل آن بالشتک‌هایی تعبیه شده است. این بالشتک‌ها بر روی جدارداخلی وسیله می‌لغزد و انرژی زیادی را از طریق اصطکاک مستهلک می‌کند.
میراگر اصطکاکی دورانی
از این میراگر در مراجع فنی با عنوان میراگر اصطکاکی جدید نیز نام برده می‌شود که می‌تواند به صورت یک و چند واحده برای نیروی اصطکاکی مورد نظر استفاده شود. این میراگر بر اساس اصطکاک بین واحدها عمل می‌کند و با جمع شدن یا بازشدن موجب ایجاد اصطکاک و در نتیجه استهلاک انرژی می‌شود.
